Ripozicionimi i Trump mbi Islamin
Të harruara, duket se janë tweet-et e tij që i quajnë ato “frikacakë” dhe postimet e tij në Facebook, duke i krahasuar ato me skllevërit. Populli i Arabisë Saudite, jo më pak familja mbretërore, duket se kujdeset vetëm për atë që Donald Trump po thotë tani. Ndërsa kandidati Trump tallej me Sauditët, Presidenti Trump i ka përqafuar ata, duke e bërë mbretërinë destinacionin e tij të parë të huaj. Në kryeqytetin Riad, më 20 dhe 21 maj, ai kërkoi të risigurojë udhëheqësit myslimanë dhe të nxjerrë një kontrast të mprehtë me politikën e jashtme të Barak Obamës.
Pjesa kryesore e udhëtimit ishte një fjalim nga Z. Trump për dhjetëra udhëheqës myslimanë sunitë, të cilin stafi i tij e faturoi si përgjigje ndaj fjalimit të zotit Obama në Kajro në vitin 2009. Në mënyrën e tyre, të dy presidentët kërkuan të rivendosnin marrëdhëniet e Amerikës me botën myslimane. Por, ndërsa Obama u përpoq të përmirësonte dëmet e shkaktuara nga lufta në Irak, Trump u rëndua nga retorika e tij islamofobe. “Unë mendoj se Islami na urren,” tha zoti Trump vitin e kaluar, pasi bëri thirrje për një ndalim të plotë të myslimanëve që hynë në Amerikë. Këshilltari i tij i parë i sigurisë kombëtare, Michael Flynn, e konsideroi Islamin një “kancer të lig”.
Autokratët dhe diktatorët duhet të kenë memorie të shkurtra, sepse thirrja e z. Trump për të luftuar ekstremizmin, të cilin ai tani thotë se nuk është “një betejë midis besimeve të ndryshme”, por “midis së mirës dhe së keqes”, duket se po pritet mirë në Riad. Ndoshta këtu ndihmoi fakti që presidenti nuk e shtyu auditorin e tij në të dhënat e tyre përgjithësisht të dobëta për të drejtat e njeriut, të cilat shumë analistë mendojnë se kontribuojnë në rritjen e terrorizmit. Ky qasje ishte ndryshe nga mënyra e z. Obama (i cili iu drejtua studentëve të universitetit në vitin 2009 dhe qendroi me vendoshmëri për të drejtat e njeriut). “Nuk jemi këtu për të ligjëruar,” tha zoti Trump. “Ne nuk jemi këtu për t’u treguar njerëzve të tjerë … çfarë të bëjmë.”
Presidenti pastaj i tha audiencës se çfarë të bënte. “Kombet e Lindjes së Mesme nuk mund të presin që fuqia amerikane të shkatërrojë këtë armik për ta”, tha Trump. “Një e ardhme më e mirë është e mundur vetëm nëse kombet tuaja i dëbojnë terroristët dhe ekstremistët.” “T’i përzini ata”, përsëriti ai pesë herë. Për këtë qëllim, z. Trump njoftoi shitjen e armëve “të bukura” me vlerë 110 miliardë dollarë në Arabinë Saudite, hapjen e Qendrës Globale për Luftimin e Ideologjisë Ekstremiste në Rijad dhe krijimin e një Qendre për Targetimin e Financimit të Terrorizmit.
Pa dyshim, duke kënaqur mikëpritësit e tij dhe duke nxitur ndarjen sektare brenda Islamit, Trump fajësoi Iranin, që është kryesisht Shia, për shumicën e problemeve të rajonit. “Nga Libani në Irak deri në Jemen, Irani financon, armaton dhe trajnon terroristët, milicitë dhe grupet e tjera ekstremiste që përhapin shkatërrimin dhe kaosin në të gjithë rajonin”, tha presidenti (duke mos përmendur faktin se shumica e xhihadistëve në Lindjen e Mesme janë sunitë, jo Shia). Një ditë më parë, Rex Tillerson, sekretari i shtetit, madje dënoi të dhënat e Iranit për të drejtat e njeriut, që nuk janë dukshëm më të keqe sesa Arabisë Saudite. Ky leksion i shkurtër u zhvillua vetëm disa orë pasi iranianët rizgjodhën Hassan Rouhani, një udhëheqës relativisht të moderuar, si presidentin e tyre.
Kritikat e shpeshta të Iranit ishin vetëm një mënyrë me të cilën Trump dhe mikëpritësit e tij kërkonin të nënvizonin se sa gjëra të ndryshme janë nën administratën e re. Vetëm dy vjet më parë, Obama u angazhua me z. Rouhani për të përfunduar një marrëveshje që frenon programin bërthamor të Iranit në këmbim të heqjes së sanksioneve. Ky riorganizim i mërziti sauditët, të cilët i dhanë zotit Obama një mikpritje të ftohtë në vizitën e tij përfundimtare në mbretëri në vitin 2016. Nga ana tjetër, kur z. Trump u largua nga Air Force One, ai u prit nga mbreti Salman në një ceremoni bujare që shfaqte avionë ushtarakë që formonin ngjyrat e kuqe, bardhë dhe blu.
Por ndryshimet kanë qenë në stil më shumë se substancë. Zoti Trump nuk e ka shqyer marrëveshjen bërthamore me Iranin dhe, ashtu si zoti Obama, tha se do të shmangte “ndërhyrjet e papritura” në rajon. Për më tepër, “Obama ishte mjaft i mirë për [sauditët],” thotë Thomas Lippman i Institutit të Lindjes së Mesme, një think-tank në Uashington, DC. Ai vizitoi mbretërinë më shumë herë dhe shiti Sauditëve më shumë armë se çdo president tjetër amerikan para tij. Në fakt, shumë nga marrëveshjet e armëve të festuar nga Trump u negociuan nga paraardhësi i tij, i cili gjithashtu ofroi mbështetje të inteligjencës për luftën e udhëhequr nga Sauditët në Jemen.
Më tej, Z. Trump shkon në Izrael, ku dinamika në kohë do të jetë e ngjashme me ato të udhëtimit të tij në Arabi. Trump do të vizitojë Yad Vashem, qendrën përkujtimore të Holokaustit, ndoshta për të kundërshtuar akuzat antisemite në administratën e tij, pas një dështimi për të përmendur hebrenjtë në një deklaratë për përkujtimin e Holokaustit më parë këtë vit. Presidenti gjithashtu planifikon të propozojë një rrugë për marrëveshjen e “fundit” të paqes ndërmjet izraelitëve dhe palestinezëve. Disa mund të dyshojnë në aftësinë e tij për t’i dhënë fund konfliktit të gjatë dhjetëvjeçar, por në Riad, Abdel-Fattah al-Sisi, Presidenti i Egjiptit e përshkroi Trump si “një personalitet unik që është i aftë të bëjë të pamundurën”, shprehje të cilës z. Trump u përgjigj: “Unë jam dakord”./Përkthyer nga Lexo.al, marrë nga The Economist/