Autoritetet në Kosovë thonë se janë duke punuar në deradikalizmin, rehabilitimin dhe integrimin e personave të cilët kanë qenë pjesë në luftërat në Siri dhe Irak, përkrahë organizatave terroriste. Ata thonë se përpjekjet për të gjetur rrugët për përballje më këtë dukuri, po bëhen përmes strategjisë kombëtare për “Parandalimin e Ekstremizmit të Dhunshëm dhe Radikalizmit”, që është miratuar vitin e kaluar.

Bashkërenduesi i kësaj strategji, Edon Miftari dhe njëherësh këshilltar për siguri i Kryeministrit të Kosovës thotë për Zërin e Amerikës se institucionet e Kosovës së bashku me partnerët ndërkombëtarë janë duke hartuar programe të posaçme për rehabilitim e personave që kanë qenë pjesëmarrës në luftërat në Siri dhe Irak.

“Këto nënkuptojmë programe që kanë të bëjnë me persona që janë duke e vuajtur denimin me burg për veprën penale të terrorizmit, në mënyrë që këta persona deri në momentin kur të lirohen nga denimi të jenë pjesë kontribuese e shoqërisë së Kosovës dhe të mos dalin nga burgu duke qenë ende të radikalizuar apo ende të kenë në një farë forme trurin e shpërlarë me fundamendalizëm që e kanë marr atje (Siri dhe Irak)”, tha ai.

Ai thotë se në këtë program do të përfshihen familjarë, organizata të ndryshme të shoqërisë civile dhe sociologë. Zoti Miftari thotë se institucionet e Kosovës tashmë kanë të gjitha kapacitetet e nevojshme për t’u përballur me këtë dukuri.

“Përkushtimi dhe vullneti qëndron. Në aspektin financiar ne qëndrojmë në një gjendje shumë të mirë për shkak se Kosova është një nga shtetet përfituese të një fondi global me një shumë prej pesë million dollarëve që do të fokusohet kryesisht për programet që do të zbatohen nga shoqëria civile dhe organizatat e ndryshme të shoqërisë civile në aspektin e rehabilitimit mirëpo edhe parandalimit, qoftë në vetëdijësim dhe me ri-integrim”, tha zoti Miftari.

Sociologu dhe studiuesi i çështjeve të religjionit Ismail Hasani thotë se ri-socializimi i personave të përfshirë në këto luftëra është një sfidë e madhe ndërsa veçon kohën e pasluftës dhe vështirësitë e kërkuara për integrimin e ish pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në shoqëri.

“Normalisht se rruga e ri-integrimit të këtyre njerëzve përkatësisht ri-socializimit është shumë herë më e vështirë se sa që ishte rruga e ri-socializimit të ish-pjesëtarëve të UÇK-së menjëherë pas luftës. Ne e dimë se IOM dhe organizata tjera sa mund kanë shpenzuar për këtë proces, por megjithatë ri-socializimi i tyre në raport me ri-socializimin e këtyre njerëzve të radikalizuar është krejt e kundërt”, tha ai.

Zoti Hasani thotë se shenjat për radikalizim të jetës fetare janë parë vite më parë ndërsa thotë se kërkohet një bashkëpunim më i mirë ndërmjet institucioneve shtetërore dhe Bashkësisë Islame të Kosovës për të zbutur këtë problem.

“Të eliminohet në tërësi nuk ka mundësi përnjëherë sepse përmasat e radikalizmit kanë shkuar bukur thellë. Ne këto i shohim në jetën e përditshme me mënyrën e sjelljeve, veprimeve, kryerjes së ritualeve të ndryshme të njerëzve që janë jo të zakonshme për Islamin tradicional i cili është kultivuar në këto kordinata dhe njerëzit e kësaj përkatësie konfesionale mburren më të përkatësi. Por, me islamin tradicional, jo me islamin radikal, jo me veprimet të cilat përjashtojnë dhe jetojnë me eksluzivitetin në mënyrë të sjelljes, veshjes dhe mënyrës së veçantë të praktikimit të besimit, etj”, tha zoti Hasani.

Zoti Miftari thotë se gjendja ka filluar të ndryshojë viteve të fundit, pas angazhimit të institucioneve të Kosovës për tu përballur me këtë dukuri.

“Arsyet apo shkaqet pse kjo ka ndodhur në Kosovë ndoshta kanë të bëjnë me 15 vitet e fundit kur Kosova ishte nën administrimin e organizmave ndërkombëtarë, kur edhe nuk ka pasur funksionim të mirëfilltë ose kontroll të mirëfilltë qoftë të organizatave bëmirëse ose të atyre shoqërive të cilat kanë dhënë fianncime të ndryshme dhe kanë sjellë një lloj konflikti”, tha zoti Miftari.

Që nga viti 2014, autoritetet në Kosovë kanë bërë përpjekje që nëpërmjet arrestimeve dhe ligjeve të ndalojnë shkuarjen e qytetarëve të saj në luftërat në Siri dhe Irak përkrahë organizatave terroriste. Janë hetuar mbi 180 persona të përfshirë në vepra që lidhen me terrorizmin. Rreth 90 persona janë arrestuar dhe janë ngritur mbi 40 aktakuza, ndërsa janë dënuar edhe imam për rekrutimin e luftëtarëve.