Albspirit

Media/News/Publishing

Sofra Poetike e Diellit-Robert Frost- poeti i jetës së gjallë

1 Robert Frost

Nga poezia më e mirë amerikane/

Përktheu  Rafael Floqi /

Robert Lee Frost (26 Mars, 1874 – 29 Janar 29, 1963) ishte një nga poetët më  të shquar  amerikanë. Fillimisht krijimet e  tij u botuan në Angli para se ato të botoheshin në Amerikë. Ai shquhet për paraqitjet reale të jetës rurale dhe përdorimin e fjalës së gjuhës së folur amerikane. Vepra e tij shpesh përdor parametrat nga jeta rurale në New  England në fillim të shekullit të njëzetë, duke pasqyruar nëpërmjet përdorimit të detajeve shqyrtimin e temave komplekse sociale dhe filozofike. Ai ishte një nga poetët më të njohur dhe të respektuar nga kritika amerikane të shekullit të njëzetë. Frost u nderua shpesh gjatë jetës së tij, duke marrë katër  Çmime Pulitzer për poezi. Ai u bë një nga “figurat publike letrare, dhe u shndërrua pothuajse një institucion artistik.”  Atij iu dha Medalja e Artë të Kongresit në vitin 1960 për veprat e tij poetike. Më 22 korrik 1961, Frost u emërua poet laureat i Vermontit. Ai madje mbajti një fjalim mjaft domethënës në inaugurimin e Presidentit JF Kenedi

Poeti / kritiku Randall Jarrell që vlerësoi poezinë e Frostit shkroi për të , “Robert Frost, së bashku me  Stevens dhe Eliot, është një nga poetët më të mëdhenj amerikanë të këtij shekulli. Virtytet e Frost-it janë të jashtëzakonshme. Asnjë poet tjetër i gjallë nuk ka shkruar aq mirë në lidhje me veprimet e njerëzve të zakonshëm, monologët e tij të mrekullueshëm me dramatike apo skenat dramatike vijnë nga një njohuri e thellë për botën njerëzore që pak poetë kanë pasur, dhe ata janë shkruar në një dorë e freskët që përdor, me një mjeshtëri absolute të paparë ndonjëherë , ritmet apo të folmen e gjallë amerikane “. Ai gjithashtu vlerësoi seriozitetin dhe ndershmëri e Frost-it”, duke deklaruar se “Frost ishte veçanërisht i aftë të mishëronte një gamë të gjerë të përvojës njerëzore në poezitë e tij.” Shkëputur nga libri në proces mbi poezinë e këtij poeti të madh amerikan në shqip po paraqes për “Diellin” disa përkthime të mia të poezive të Robert Frostit.

Zjarr dhe akull

Ca thonë se bota do të shuhet në zjarr,

Ca thonë prej akullit.

Duke u nisur nga ç kam shijuar nga dëshirat

Jam me ata që  thonë në zjarr.

Por nëse duhet të shkatërrohet dy herë,

Mendoj se  e njoh mjaft urrejtjen

Sa të them se akulli si shkatërrues

Është po aq i madh

sa mjafton.

 

 Imigrantët

Asnjë anije , qoftë  me vela apo avullore

S’ka sjellë kaq njerëz njeri pas tjetrit tek ne

Sa ëndrra e Mayflower e pelegrinëve , prore

Që ysht ankthshëm karvanët nga deti në breg .

 

Hi në sy 

Nëse, siç  thonë ca se hiri i hedhur syve

Do ma ndalte ligjërimin e mençur ,

Unë s’ jam njeriu që mund të bësh prova .

Ndaj le t’ më përmbyt ë hiri gjer jashtë pullazit

Rreth e përreth  si tis bore i kthyer në pluhur ,

Le të më verbojë e të më ngurosë po të mundet.

 

Do të këndoj me -Oi

Kisha shumë kohë shtrirë

Pa fjetur atë natë

Duke dashur që nata

T’i pagëzonte  orët

Dhe të më thoshte se kur

Unë do mund ta quaja natën ditë.

(Dhe pse ende pa gdhirë)

Hoqa dorë prej gjumi.

Bora binte rëndë

Plot me fshikuj pizg ;

Dy vrunduj ere ndesheshin ,

Njëra poshtë në një udhëz

Dhe tjetra më përtej ,

Përlesheshin  në mes  një pluhuri

të butë dhe puplor.

Unë s’mund të them,

Se iu druajta ngricës

Por kontrollova mardhjen

E orës së kullës

Duke ia lidhur bashkë

Dy akrepat e artë

Mu para fytyrës .

 

Pastaj mu dëgjua sikur trokiti një herë !

Me një notë të shuar

Me një aromë si prej dheu,

Qe për çudi qe e shurdhët.

Dhe kulla tha, ‘Ora Një!’

Dhe pastaj diç shndriti mbi kambanore  .

Që zbuloi njerëzit e paktë në shesh

Që duket sikur flisnin me vete …

Nëse erërat munden të zgjohen

Nga ngrohtësia e gjumit

(Meqë nuk i nxora jashtë  shtëpie ).

Ato e lanë stuhinë

Të përplaste  masivisht

Në qelqin e dritares time,

Me një gëzof me rruaza të ngrira.

Por në mes asaj zhurme varri

U dëgjua një zë  “Ora Një”

Më pas

Erërat i folën Diellit

Hënës dhe Yjeve ,

Saturnit , Marsit

Madje dhe Jupiterit.

Akoma më të shpenguara,

Ato i lanë emra t e planetëve

Dhe folën me  germa,

Duke numëruar Sigmat dhe taut

E konstelacioneve.

Më pas pasi mbushën gurmazet

Me trupat qiellorë më të largët

Drejt së cilave njeriu  shpesh dërgon

Spekulimet e veta,

Përtej aty  ku gjendet Zoti;

Ku grimcat kozmike

Nanurisnin  lentet.

Me lëvozhgat e tyre  solemne

Pastaj erërat :

Folën për orën

Për ato rrotat e mëdha

Me dhëmbë të ndërkallura.

Dhe për atë fjalë varri

Ndërsa më pas

Ylli më i madh

Sikur shqiptoi vetëm fjalën : ”Një”

E duke u dridhur i nxiti,

Dhe pse qe aq larg

Vrushkujt e tërbuar të erërave

Të bënin sikur qëndronin

në një stacion të vetmuar .

Duke ruajtur brenda çudinë

Kur ishin me përmasa pa kufi

Dhe vazhdonin të zgjeroheshin

Për t’u bërë një  Supernova ,

Dhe mendoja

Se për sytë e njeriut

Asgjë nuk gjë  s’ka ndryshuar

Me gjithë këta planetë

Përmbi ,

Përreth dhe përposh

Qysh kur njeriu filloi

Ta tërheqë zvarrë njeriun

Dhe kombi kombin, osh.

.

Pyetje

Një zë më tha :Më shih mua ndër yje

Njeri i i kësaj toke  dhe thuama të vërtetën

Nëse të gjitha plagët e trupit dhe shpirtit

Që paguajmë  për lindjen, a s janë tepër?

Please follow and like us: