E ashtu-quajtura “autostrada e parë elektrike” po testohet në Suedi me synimin për të ulur ndotjet nga efekti serë në sektorin e transportit. Projekti u nxit nga autoriteti suedez i transportit dhe është rezultat i bashkëpunimit teknologjik mes kompanisë Siemens dhe prodhuesit të kamionëve, Scania.

Në autostradën suedeze E16 pranë qytetit Sandviken, po ndodh ajo që thuhet të se do të jetë e para në botë, testimi i autostradës novatore elektrike, ose e-Highway.

Ideja është e thjeshtë, kamionët bëjnë kontakt tek kablli, gjë që të kujton tramvajin nëpër qytete. Pas kontaktit, motori me naftë stakohet dhe fillon të punojë me energji elektrike. Të ndërtuar enkas si kamionë hibridë, ata lidhen në rrjet përmes një paisjeje në tavanin e kabinës, që mundëson futjen në punë të motorit elektrik. Anna Johansson është Ministre e Transportit dhe Infrastrukturës në Suedi.

“Është një ndjenjë e mirë. Të jesh mes të parëve në një industri që drejton një makineri të rëndë elektrike, padyshim është e mahnitshme. Kjo tregon mundësinë e ndryshimit të sektorit të transportit, që Suedia është novatore dhe kemi guximin për të udhëhequr kundër ndryshimeve klimatike dhe drejt një shoqërie të qëndrueshme.”

Aktualisht, sistemi kabllor mbulon një segment prej dy kilometrash në autostrdadën E16. Ministri suedez i energjisë, Ibrahim Baylan, thotë se kjo është pjesë e synimeve të vendit për t’u kthyer në një ekonomi të pavarur nga burimet fosile për energjinë. Suedia po përpiqet që sektori i transportit ta arrijë këtë pavarësi deri nga viti 2030.

“Kemi një sektor elektrik që nuk ndikon tek ngrohja globale. Sektori i ngrohjes, që ka patur varësi të plotë nga karburantet, tani ai është shndërruar në një sistem 95 përqind e të cilit bazohet tek energjia e ripërtëritshme. Sfida është sektori i transportit dhe ky test është i rëndësishëm nëse duam që Suedia të ndërtojë shoqërinë e parë në botë të pavarur nga karburantet fosile.”

Kamionët elektrikë hibridë janë prodhuar nga kompania Scania dhe ata janë përshtatur në bashkëpunim me firmën Siemens, që të funksionojnë në sistemin kabllor.

Hasso Georg Grunjes i kompanisë Siemens thotë se në këtë rast është futur në punë teknologjia e përditshme.

“Nuk mund ta quaj novacion të ri, sepse kemi bashkuar teknologji të vjetra dhe të reja. Është teknologji hekurudhore e kombinuar me teknologjinë e kamionëve. Në njërën anë kemi efikasitetin e sistemit hekurudhor të kombinuar me fleksibilitetin e sistemit të kamionëve, dhe ky është avantazhi i vërtetë.”

Specialistët thonë se ky sistem mund të jetë më pak i kushtueshëm dhe më i pastër sesa motorët me naftë. Kamionët e pajisur me këtë sistem furnizohen me elektricitet nga kabllot sipër kabinës, që u mundëson atyre që ndotja të jetë zero. Në rrugët pa infrastrukturë elektrike, kamionët përdorin motorët hibridë me naftë.

Nils-Gunnar Vagstedt me kompaninë Scania thotë se transporti në rrugët e elektrifikuara përgjysmon konsumin e energjisë dhe pakëson ndotjen e ambjentit.

“Kamioni është automatik dhe ngarja nën kabllot elektrike është e njëjtë. Shoferi ndjek rripat e bardhë në autostradë ndërsa paisja elekrike, pantografi, zgjidh gjërat e tjera. Qendrimi në korsi të mundëson furnizimin me energji elektrike. Gjatë një pengese në rrugë, kamioni mund të kalojë në korsinë e majtë, të vërë në punë bateritë, ose ndezë motorin me naftë. Gjithçka është automatike.”

Gjatë dy viteve të ardhëshme, ekspertët planifikojnë të bëjnë prova, të mbledhin të dhëna, të masin ndikimin si dhe të përcaktojnë nëse ky sistem mund të zgjerohet në mbarë vendin. Ndërsa kompania Siemens thotë se sistemi ka potencial për t’u shfrytëzuar në miniera, ku trajektoret e lëvizjes së makinerive janë të përcaktuara./VOA