Intervistoi: Shkëlzen Rrecaj

Kanë mbetur edhe pak ditë nga fillimi i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, i cili është tubimi më i madh dhe më i rëndësishëm i shkencave albanologjike.

Tema kryesore e edicionit të 35-të është “Media në epokën e internetit”, ku mbi 130 studiues do t’i paraqesin referimet e tyre.

Lidhur me seminarin dhe se  ku zotërohet më mirë shqipja standarde në Shqipëri apo Kosovë si dhe se a duhet të shqyrtohet shqipja standarde etj., biseduam me drejtorin e seminarit, prof. Rrahman Paçarizi.

Prof. Paçarizi, kanë mbetur edhe pak ditë nga fillimi i Seminarit të 35-të për gjuhën dhe letërsinë shqipe. Jeni bërë gati për t’i pritur studiuesit nga e gjithë bota?

Përgatitjet janë në fazën përfundimtare dhe tashmë po pritet 15 gushti kur edhe tradicionalisht fillon Seminari.

Cilat do të jenë temat që do të trajtohen në këtë seminar?

Tema e sivjetme në Gjuhësi është “Varietetet e shqipes”, në Letërsi është “Koncepti i tjetrit në letërsinë shqipe” dhe në Kulturologji është “Media dhe kultura në epokën e internetit”.

Sa është numri i pjesëmarrësve që do t’i paraqesin kumtesat e tyre dhe nga vinë më shumë?

Zor të thuhet numri i saktë, pasi aktivitetet janë të nduarnduarshme. Vetëm në sesionet shkencore janë rreth 130 studiues që paraqiten me punimet e tyre, ndërkohë që për çdo ditë ka seanca të referimeve ku pritet të paraqiten më shumë se 60 studiues me punime që janë jashtë temave boshte të sesioneve shkencore. Gjithashtu do të ketë disa ligjërata dhe pesë tryeza shkencore, secila me nga së paku dy referues.

Po ashtu në kuadër të seminarit ju organizoni edhe kurse për gjuhën shqipe. Sa është interesimi i të huajve për ta ndjekur këtë kurs?

Për kurset interesimi është i gjithhershëm. Sivjet ardhjen e kanë konfirmuar gati 130 studentë të huaj për njërin nga tri nivelet në të cilat mbahen kurset.

Ka pasur edhe kritika në drejtim të organizimit të seminarit për përzgjedhjen e seminaristëve. A ka dallavere edhe në këtë punë si p.sh ky bënë, ky nuk bënë etj.?

Dallavere, sigurisht që jo. As kritika nuk ka pasur, së paku jo të argumentuara. Ka pasur ndonjë rast, kur ka rënë emri i ndonjë studiuesi, ndonëse është përzgjedhur, por një gjë e tillë është normale kur po e shihni që operojmë me gati 300 emra. Natyrisht në të gjitha rastet kur ka pasur lëshime të tilla, deri në ditën e sotme, vetëm pak ditë para nisjes së Seminarit ne i kemi bërë korrigjimet e nevojshme dhe e kemi rishpallur programin e përditësuar. Tani, kritika edhe mund të ketë dhe kritikat janë gjithmonë të mirëseardhura, sidomos në punë të përzgjedhjes apo eliminimit të kandidatëve, sepse unë dhe as Këshilli Drejtues nuk jemi pronarë të Seminarit. Askush deri më tash nuk ka kritikuar me emër konkret, duke e kontestuar pranimin apo eliminimin e ndokujt. Gjithmonë është atraktive me kritiku në mënyrë të përgjithësuar. Sidoqoftë, ndonëse ne i marrim seriozisht kritikat eventuale, Seminari i ka politikat e veta dhe nuk merret me pakënaqësitë individuale. Punë edhe më të vështirë në këtë plan do ta kemi përzgjedhjen e punimeve për botim. Jo të gjithë që lexojnë në seminar do të mund të botojnë, pasi vlerësimi do të bëhet nga recensentë të kualifikuar nga vendi dhe nga jashtë, siç është praktikë e të gjitha revistave shkencore.

Është duke u bërë një dallim se më mirë zotërohet shqipja standarde në Shqipëri sesa në Kosovë. Cili është komenti juaj?

Shqipja standard nuk zotërohet mjaftueshëm as në Shqipëri as në Kosovë. Unë personalisht i shoh dy shkaktarë për këtë: sistemi i dobët arsimor dhe baza vetë shqipja standard e pareformuar, e pamatur në kuptim të kritereve sociolinguistike.

A është në plan të studiuesve që të shqyrtohet  gjuha standarde dhe a diskutohet kjo edhe në seminar?

Gjuha, prandaj edhe varieteti zyrtar i saj shqyrtohet në vazhdimësi. Edhe tema e sivjetshme mëton të krijojë një baza të të dhënash për gjendjen e varieteteve të shqipes, për të parë se çka mund t’i japin e marrin njëra-tjetrës varietetet e shqipes, përfshirë edhe atë zyrtar.