Faik Konica që nuk njohim!

Hasan Ulqini*

Në mars të vitit 1887, doli numri i parë i revistës “Albania”. Nga sa kuptohet, botimi ka kaluar në heshtje. Prandaj autorit, Faik Konicës, i duhet të bëjë zhurmë. Dhe zhurmën e bën duke thyer kockat e veta. Ai sajon një letër anonime (“Albania” Numri 2, 1887), që godet me artileri të rëndë gjithçka që shquhet në personalitetin e tij.

Në këtë letër anonime nga “ca shqiptarë të Bukureshtit” që i dërgohet “zotit Kryeshkronjës” theksohet se artikujt janë shkruar fare keq dhe se autori i saj (kryeshkronjësi) nuk e njeh gjuhën frenge; i mungon qytetaria (nënkupto civilizimi), dashuria për atdheun dhe se nuk dëshiron lirinë e Shqipërisë. Faiku paraqitet si një gënjeshtar i pandreqshëm, që në çdo rresht di të thotë vetëm gënjeshtra: gënjeshtra për grekërit, gënjeshtra për Shqipërinë, gënjeshtra për Francën. Ai është një njeri që di të shkruajë si turk dhe jo si shqiptar dhe përfundon: “Kjo fletore shqip (Albania) ka mbetur në baltë si aq të tjera…”

Kësaj i trembej Faiku dhe i del përpara duke sulmuar veten. Kritiku më i rreptë dhe autor i shumë vetërecensioneve asgjësuese për librat e veta ishte edhe Çehovi. (dhe sa sharje që përdorte!). Kështu shkruhet se vepronte herë pas here (por me një dozë më të zbutur) Stefan Marlarme, po edhe miku i tij, Gijom Apolineri.

Në dhjetor të vitit 1900, përsëri gjejmë një letër, por këtë herë të shkruar në dialektin gegë, që, gjithsesi (duke u nisur nga stili), mendojmë se është shkruar nga Konica, njohës i shkëlqyer edhe i dialektit geg. ” I vetthanuni atdhetar ” që kërkon të ringjallet nga vetsharjet (ashtu si Feniksi nga hiri).

Dihet që në këtë periudhë “Albania” rrezikon botimin dhe se autori i saj, Faik Konica, ka vështirësi financiare. Prandaj, në numrin e dytë (1901) bën dy vetëpërgjigje, jo anonime, por nga një i quajtur Adil. Ky është edhe një nga pseudonimet e para të Konicës. Tjetrin e firmos si “Atdhetari i Kosovës”.

Në këto dy letra Faiku nxjerr dhe tund në erë shpatën, duke luftuar me armiqtë e tij imagjinarë. Ai e quan “autorin e letrës” – pra, veten – “ni lipiis kockash”, që nuk di si të shfryjë mërzinë.

Çuditërisht, ky çast koincidon me një subvencion që Faik Konica merr për botimin e revistës së vet nga Austro-Hungaria.

FAIKU SI DON KISHOTI

Të ndezur nga këto vetëkritika (nxitje gjakrash), Faik Konica nisi të marrë letra të ndryshme (tashmë jo anonime), që nisin të shajnë autorin dhe revistën e tij “Albania”. Çuditërisht, këto e prekën në sedër autorin e saj, që pranon të vetëshahet, po kurrsesi ta shajnë.

Me shpatën që sapo e kishte nxjerrë nga milli, duke e vërvitur në erë, tashmë hyn në luftë, duke thërritur me një fjalor të çuditshëm, që kalonte çdo kufi mirësjelljeje: “Doçër, xuxubocërr, ngordhanikë, makaronarë, të ndyrë, zuzarë, mace të egra, rufianë, veshgjatë si lopatë, kodoshë të Tunës, shollë e qelbur… Unë, Faik Konica, e humba tashmë durimin dhe ju kërkoj të dilni në shesh të mejdanit”.

Nikollë Ivanajt i kërkoi duel. Duel i kërkoi edhe Genaro Luzit – botuesit të “Shqipërisë së Re” (La Nuova Albania), “Il maldiccente e calumminatore direttore dell’Albania”.

“Jam gati të vete me kordhën në dorë, ku të duash dhe të mbarojmë zihjen me gjak. Po gjer mos e provove, kam të drejtë të bërtas: Ti çpif, ti çpif, makaronar i qelbur”.

Po thirrja me kordhë në dorë që një sëmundje infektive. Gaspër Jakova Mërturi, i zemëruar nga një shkrim i “Albanias” (firmosur nga Palokë Hila, tjetër pseudonim i Faikut), i kërkoi atij (Faik Konicës), t’i dalë në dyluftim dhe se pastaj Gaspari kishte “me ia çitë zorrët e me ua hudhë zagarëve”.

Po Faiku i përgjigjet: “S’kam ndërmend me u ba mishtar, as të shes zorrë e ma tepër zorrë të bashkëpunëtorëve. Thonë se ka mjaft paçaxhi shqiptarë në Stamboll. Ç’nevojë pra të bëhet edhe një më tepër…” (Jo rastësisht Faiku përdor në këtë përgjigje dhe nuanca të dialektit geg).

Kundër Gasprit kritika e tij është shumë e ashpër. Konica shkruan: “Ham, ham, ham, ham, ham,…uaau…hgrr… U tërbua Gaspari. Sillni ujë të ftohtë se mos na kafshojë! Shpejt ujë… Po ti Gaspar zeza (i vë epitetin e një gruaje) se Gaspar Jakova më shkruante për një prift “le t’i lëpijë b-thën”… dhe vazhdon: “Kjo fjalë e fundme pse i pëlqen aqë shumë Gasparit dhe pse e përdor aqë shpesh?”

Jo rastësisht diku tjetër e quan “Gasparina”.

Për të mbajtur revistën “Albania”, për të vazhduar botimin e saj, (duke dalë shpesh herë nga vetja dhe duke na u shfaqur si një Konicë i dytë), përdor një gjuhë gjithnjë e më therëse, çka i zemëron të gjithë: miqtë dhe armiqtë. Në këtë luftë Faiku është i vetëm, por Don Kishoti – Konicë di ta përdorë në mënyrë të shkëlqyer “kordhën e fjalës”. Dhe për “të shtuar ushtrinë e tij”, nis të përdorë pseudonim pas pseudonimi. Këtë e pohon edhe vetë Konica (“Albania” 1, 1903) kur thotë: “Bashkëpunëtorëve të “Albanias” (nënkupto Konicës – H.U.) do t’u ndryshohen emrat e “do të marrin emra të tjerë për të siguruar veten e tyre kundër faqezinjëvet”.

Në gjithë këtë luftë pulson pasioni i gazetarit që nuk do të dështojë. Por kjo luftë e prishi Faikun. Edhe ish-miqtë e tij do ta cilësonin si “njeri tekanjoz”, “i rrëmbyer”, “sherrxhi me veten dhe miqtë”. Vetë Faiku, në një nga shkrimet e tij, do të nënvizojë: “Do të bëhesh i famçim? Mos e kurse as veten, as miqtë nga kritikat. Dhe kjo është “mea culpa” – faji im. Dhe është faji im që të tjerët “më vjedhënë ndë stil”.

Kjo thënie e Konicës përkon me botimin e portretit “Faik Derri” tek “Lajmëtari i Shqipënies” (L’Araldo d’Albania, 7 dhjetor 1905).

“Derrku i Konicës, ky thi i majmun në thark të Nemces” na shfaqet me fytyrën e tij të vërtetë dhe vazhdon me epitetet: “Faik kodoshi, turifëlliqtë, dhambë thiut e gojë hale”.

Të gjitha këto përkojnë me stilin e Konicës. Në një farë mënyre, Faik Konica “ndezi stilnë” jo vetëm të Albania-s”, por të gjithë gazetarisë shqiptare. Ai u bë epiqendra e polemikës, një kundër të gjithëve, një kundër vetes. Polemika që ndezi ai s’ishte vetëm një kolonë, por një tempull për  gjithë gazetarinë (atëherë e amullt) shqiptare. Me luftën që bëri si Don Kishoti, ndryshe nga heroi i Servantesit, Faik Konica bëri të ecë përpara gazetaria shqiptare, ku, që nga larg nëpër vite, shquan “Tempulli i Albanias”.

NJË DON KISHOT SPANJOLL

Në këtë kohë, në jetën e skenës shqiptare të fillimit të shekullit 20, shfaqet dhe një Don Kishot tjetër, por jo nga Shqipëria – nga Spanja, atdheu i Servantesit. Ky ishte Gjin Aleardo Kastrioti, që nisi të thurë legjendën joshëse të origjinës së tij nga Gjergj Kastrioti – Skënderbeu. Ai jetonte në Paris, “nel suo elegante villino, al n.9 dello square Lamartine” dhe për të tashmë ishin interesuar jo vetëm gazetat shqiptare, por dhe gazetat e huaja. Ai kishte një bibliotekë të pasur që e kishte blerë në antikuarët e Senës (rreth 15 mijë volume), ku një vend të veçantë zinte “una sezione esclusivamente albanese”.

Për ta bërë më të besuar origjinën e tij nga Skënderbeu, kishte blerë në Venedik një “portret të lashtë të Skënderbeut”, që e kishte vendosur në qendër të studios së tij si dhe kishte derdhur disa medalione prej ari (autori ishte skulptori gjerman Kautsch), që i jepte si çmim vjetor për krijimin më të mirë në fushën e artit, letrave dhe gazetarisë shqiptare. Në këtë mënyrë ai kishte hedhur grepin dhe kishte arritur të peshkonte shumë personalitete të artit dhe të kulturës shqiptare.

I nxehur nga këto veprime të Gjin Aladro – Kastriotit, Faik Konica do të nxjerrë penën dhe do të shkruajë një nga ironitë e tij më tronditëse:

“Letër Nikolla Naços

“Më pyet për Aladron (Kastriotin), ky ka blerë në Venedik një pikturë të Skënderbeut, të vjetër e ç’atëherë i mbin në kokë përralla se e gjet prej Skënderbeut. Gjeti dhe një grua të pasur, e cila ka gjashtë miliunë franga pajë e i jep Aladros të gjithë paratë që prish … u bë pyzeveng e rron me para të pydhit.

Pati sy e faqe të shkruajë në gazetë se ka 20 vjet që shqiptarët iu lutnë të bëhet mbret. Po unë e prita turive, ia nxora tërë gënjeshtrat në shesh e andaj më ka inat shumë. Babatasin (Viskë Babatasi, sekretar i Aladros -H.U.) e ushqeva aqë vjet, më në fund e kalla edhe te Aladrua me disa qindra franga në muaj. Ai, me të hyrë tek Aladro, zuri të shpifë kundra meje. Ashtu edhe për ty, që s’të njeh njeri.

I dhiva të gjithë e të gjithë më kanë frikën. Zilia nuk i lë të flenë, po le të ngordhin në daçin.

Shahin Çaushit a ia bëra mirë? I dhanë para koçmarët?… E solla në Londër me shpresë që të gjej një punë në gazetat, se kam nevojë të madhe për para.

Theoharit (piktorit Theohar Gjinit -H.U.) i shtrëngoj dorën.

Yti me gjithë zemër, Faik Konica

Londër, 20 të tetorit 1902

Po nuk mjafton me kaq. Nxit dhe mikun e tij, poetin francez Gijom Apoliner, të  shkruajë në “L’European” artikullin “Dy princër të rremë të Shqipërisë”, kundër Gjin Aladro Kastriotit dhe Stefan Zanoviçit, shkrimtar, poet nga ajo që mbeti pa pushtuar prej turqve (1571, Albania veneta), që gjithashtu e mbante veten me gjak mbretëror nga familja e Skënderbeut.

MESI I LLOJIT TE VEÇANTE

Herë-herë Faik Konica ishte si Krishti, falte dhe falte shumë. Për hir të atdheut falte armiqësinë. Harronte ç’kishte shkruar më parë kundër armiqve që do t’i bënte miq. I nxiste dhe të shkruanin, të shkruanin edhe kundër tij, me të vetmin qëllim që Shqipërisë i duhen literatorët.

Falte dhe subjekte. Nxiste të tjerët të gërmonin në arkiva dhe të përkthenin libra që flisnin për Shqipërinë.

Dhe në këtë kuptim, ai luante rolin e Mesisë. Por Mesia-Konicë ishte Mesi i një lloji të veçantë. Edhe vetsakrifikonte, po edhe shante të tjerët, duke mos kursyer as veten. Një skicë interesante e Konicës është shkrimi “Harakiri alla shqiptarçe”, botuar në gazetën italo-shqiptare të armikut të tij, Genaro Luzi.

 “Japonezët bëjnë harakiri për të treguar dashurinë për perandorin. Ca leterarë shqiptarë, duke marrë shembull, bëjnë një harakiri alla shqiptarçe. Thurin vargje të mallëngjyeshme, psalltin si në kishë a rrëfejnë përralla si nëpër xhamira, për atdheun që kanë vite që s’e kanë parë, duke jetuar në hotelet e Parisit, Romës, Stambollit alla frënga…

Ky është harakiri i patriotizmës shqiptare: ca vargje të përmallçme për tokën e ëndërruar dhe asgjë, asgjë tjetër.

Kur është puna për t’i vënë shpatullat Shqipërisë, harakiri alla japonishte u duket i çudiçmë, i kotë. Në këtë shkallë patriotizme është edhe vetë shkronjësi i këtyre rreshtave. Koka më dhemb nga pija e tepërt, gjatë gjithë natës në një gosti miqsh, prandaj herët në mëngjes, zbres shkallët e hotelit dhe ulem në një ndenjëse buzë Senës dhe, si pa dashur nga malli i pashuar, nis e thërras me zë të lartë në gjuhën shqiptarçe “Rrnoftë Shqipnia”. Në xhep më kanë mbetur vetëm tre franga dhe pres me padurim çekun e xhaxhait nga Stambolli, që duke i shërbyer sulltan Hamitit, mendon si dhe unë për Shqipninë e tradhtueme – harakiri alla shqiptarçe.”

Në këtë kohë Konica bën jetën e një bohemi. Me Sofi Anet Hugo pati një djalë të pagëzuar Henrik. Ndërsa në një raport të policisë së Brukselit (25 shtator 1902) shkruhet:

“Faik Konica ka qenë një anarkist revolucionar, ishte redaktor i një gazete po ashtu anarkiste me titullin “Le scandale”. E bija e një anglezeje Mecey Ronda – Forbe (që ka ardhur nga Anglia për t’u ankuar), Marie Forbes Ronda para ca kohësh na qenka njohur me këtë anarkist (Konicën) dhe si pretekst i kësaj marrëdhënie nuk është dashuria, por lakmia e tij për pasurinë e vajzës (!).”

Ka edhe raste të tjera që flasin për jetën disi aventurioze të Konicës që nisin brenda pallateve luksoze të Brukselit, Parisit dhe Londrës.

Për këto fakte do të shkruajë edhe Ali Këlcyra në gazetën “Mbrojtja Kombëtare”, ku, ndërmjet të tjerave, e quan Konicën si “këlyshin e një alkoliku në gradën e fundit”, “një vagabond internacional pa cipë dhe pa moral”, që “është mësuar të lehë e të shajë në gjithë jetën e tij” dhe vazhdon:

“Ju (Faik Konica – H.U.) flisni për moral…a nuk e dini se sa moral të madh keni ju vetë? Nuk besoj të keni harruar gruan tuaj që e latë rrugëve me një copë çilimi, që kishte lindur prej një alkoliku të shkallës së fundit …  A e kujtoni mor zoti Shishko (mbiemrin Konica Ali Këlcyra e zëvendëson me fjalën shishko) se duke bredhur nga një kryeqytet i Evropës tek tjetri duke shitur pseudopatriotizmë e shpëtuat Shqipërinë!… Ç’bëtë në Vjenë, thoni se s’i dijnë shqiptarët, ç’foltë në Romë kundër shpëtimtarëve të Shqipërisë, kundra Kongresit të Lushnjes, kundër luanëve dhe shpëtimtarëve të Vlorës…”

Ndërsa vetë Konica i përgjigjet atij “xhelat”, “djall me brirë”. E sharjet nuk pushojnë. Kur del emri i Konicës, edhe në kohë me diell, duhet të presësh stuhinë.

Anarkizmin Konica e shpreh jo vetëm në jetë, por edhe në vlerësimet që u bën patriotëve shqiptarë, në mënyrë të veçantë Naim Frashërit. Ai është kontradiktor me poetin, por kontradiktor edhe me veten. Naimin e shan. Por kur vdiq, mbajti një qëndrim tjetër. “Naimit i thur himn si njeri i mirë, zemërqëruar, mendjehollë, fjalëkripur, … njeri që kuptoi rrënjën për të krijuar veprën e vet. Gjuhëtar i shëndoshë, i ditur, i mbaruar (nuk i kursen komplimentat, sikur të donte të shlyente një mëkat) në greqishte të vjetër e në persishte e në shumë gjuhë të tjera, mendjelëruar e ndjesëhollë, që kishte kuptuar se me letërsi të lartë nuk do të kuptohej (populli ishte në injorancë), ato ishin më pak të nevojshme, më shumë të bukua”

Konica zbulon esencën e Naimit:

“Po nevoja e vendit tonë, detyra t’u hapë sytë botës e shtrënguan të mos ngrihej më sipër se kuptimi i popullit… Ai e mësoi, e ngjalli, e rriti pak kombin shqiptar.”

Një ide të tillë, shumë vite më vonë, do të zbërthejë dhe Dritëro Agolli për Naim Frashërin, ndoshta i inspiruar nga kjo skicë e Konicës. Por ndoshta dhe rastësisht, sepse tashmë (jo atëherë kur shkroi Konica) çdo shqiptar e kupton që Naim Frashëri, për të ngritur në këmbë muret e kështjellës së rrënuar shqiptare, ashtu si në legjendën e Rozafës, flijoi talentin, muzën e vet poetike.

Çuditërisht, disa vjet më vonë (1906), Faik Konica mban një qëndrim tjetër: “Kam besuar që Naim beu ishte mendjengushtë. Kishte një karakter vulgar. Ishte një zero i shkëlqyer në fushën e letrave (nuk ka njëzet vjersha që një njeri me shije të hollë të jetë i zoti t’i këndojë pa mërzi.) Ishte atdhetar shumë i nxehtë. Dhe këtu Konica ndan talentin letrar nga atdhedashuria – tjetër është poeti, tjetër patrioti (!) Natyrisht që s’ka të drejtë.

*   *   *

Faiku vazhdon per Naimin: “Kur quajmë vjershëtor, vjershëtor të madh një bërës të tototo e tatatash, ç’fjalë do mbetet për Gjergj Fishtën?” Në këtë kohë thellohet miqësia e Faik Konicës me Gjergj Fishtën. Ajo kishte nisur shumë vite më parë, siç shprehet Faiku e takonte çdo ditë në Shkodër  “piqesha çdo ditë në Shkodër”. Një herë tjetër kishin shkuar në Gomsiqe për të takuar at Shtjefën Gjeçovin, për të cilin Faiku ka shkruar një skicë të mrekullueshme.

Ndoshta s’është një koincidencë e rastit (Shkodër, 20 shtator 1938) kur at Gjergj Fishta do t’i dhurojë Konicës një kopje të librit të tij me këtë dedikim:

“Njeriut më të ditur, Faik Konicës, gjykatës i letërsisë shqipe, më elegant. Me miqësi të përhershme dhe të përulur, At Gjergj Fishta, O.F.M.”

Konica ka dy maska, që i mban në tavolinën e tij të punës. Maskën e një njeriu lindor (kur është fjala mes miqsh-armiq shqiptarë) dhe atij perëndimor (kur është fjala mes miqsh- armiqsh nga Evropa Perëndimore). Tek Faiku vëmë re njeriun e veshur me fustanellë, por dhe njeriun shik, të veshur me frak, që s’e ndjen veten aspak të huaj mes salloneve mondane të qyteteve europiane dhe të Amerikës. Dhe këtë lirshmëri ia jepte kultura e gjerë në të gjitha fushat e artit (letërsi, pikturë, muzikë), por edhe të historisë, filozofisë, sociologjisë etj.

Lordi anglez Breipsford ka shkruar në “The New Republic” për Bajronin, shqiptarët, por dhe për Faik Konicën:

“Pas një bisede të shkurtër që bëmë me një frëngjishte të përsosur dhe delikate, më pyeti për një imtësi që më befasoi: “A mos jeni nga pasardhësit e Jozef Breipsfordit, i cili ka kompozuar muzikë dhome në fillim të shekullit tetëmbëdhjetë? – dhe Lordi vazhdon; “Në të vërtetë, unë jam pasardhës i Josef Breipsfordit, por asnjeri nuk ma kishte bërë një pyetje të tillë, as studiuesit profesionistë të muzikës për këtë muzikant të pasionuar. U mahnita. Me të vërtetë u mahnita.”

(Kjo ishte një goditje, që dinte të bënte vetëm ai.)

“Konica është një filolog i shquar. Ai dinte gotishten, sanskritishten dhe gjithë gjuhët e Ballkanit, studiues i historisë, që prej kohësh po nxirrte nga errësira një thesar zbulimesh rreth historisë së papërpunuar të Shqipërisë së vjetër…

Jo rastësisht këtë njeri të lindur në një fshat malor të egër e vura në radhën e njeriut më të ditur nga gjithë miqtë e mi.”

Faik Konica, si njohës i artit, kishte shkruar një artikull për skulptorin zviceran E. During dhe i kishte sugjeruar që të gdhendte në mermer një temë të përjetshme: “Ngadhnjim mbi vdekjen”, një temë që zë fill që me eposin babilonas të Gilgameshit dhe vazhdon gjatë shekujve me artistë të tjerë të shquar dhe më pak të shquar. Duringu kishte gdhendur në mermer kokën e Faik Konicës, por puna e tij nuk dihet se ku mund të gjendet. E vështirë është të gjendet dhe biblioteka e tij e pasur albanologjike, që sipas dëshirës së fundit të Konicës, duhej të ishte pjesë e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë.

Charlotte A. Graham, sekretare e Faik Konicës, shkruan në apartamentin e Konicës (Nr. 202 The Hightowers, 1530, 16 the Stret) testamentin (19 dhjetor 1942), ku përveç bibliotekës (me më shumë se 2500 volume), bënte pjesë dhe një koleksion veprash arti, ndërmjet të cilave dhe dy skulptura prej balte të pjekur dhe shtatë akuarele të të madhit August Rodin, që sipas shumë gjasave, ashtu si dhe Apolineri, ishte mik i Faik Konicës; shumë vazo të bukura prej argjendi dhe bronzi, një gramafon me një numër të madh disqesh nga muzika e mjeshtërve të tillë si Vagner, Bah, Bethoven, një orë dhe një unazë me shqiponjën me dy krerë e shumë gjëra të tjera, që gjendeshin në magazinat e Thomas Cook në Angli, që nga sa merret vesh, u shitën më vonë (pas vdekjes së Konicës) në ankandet e Londrës.

Profetike mbeten fjalët e tij “Armiqtë e Shqipërisë, nuk janë tjetërkush, veçse vetë shqiptarët”, ku në mënyrë indirekte, nuk përjashton as veten, megjithëse bëri aq shumë, pavarësisht nga kontradiktat, për lirinë e Shqipërisë. Me penën e tij ai zhvilloi frymën e pavarësisë, e bëri shqiptarin të kuptojë ç’është liria, jo vetëm e atdheut, por edhe e fjalës së lirë.

NË  VEND  TË  EPILOGUT

Ditën e shtunë, më 20 dhjetor 1942, u bë varrimi i Konicës. Nuk u bë ceremoni fetare, u ekzekutua muzika e tij e dashur e Vagnerit. Pati plot lule. Lule mbi varr vunë dhe shumë nga armiqtë e tij. Të gjithë (pavarësisht nga zigzaget e jetës) e kishin kuptuar se ai (Konica) ishte “çampion i indipendencës shqiptare” dhe me veprimtarinë e tij komplekse, me të mirat dhe të këqijat, me sharjet dhe lavdërimet, ishte një fenomen i rrallë i letërsisë dhe historisë shqiptare të fundit të shekullit 19 dhe gjysmës së parë të shekullit njëzet. Ai, Faik Konica, ishte një gjeni që i bën nder kulturës shqiptare.

 

******

*Hasan Ulqini është autor i shumë librave letrarë e shkencorë, si dhe studimeve për historinë dhe kulturën shqiptare; anëtar i Shoqatës Ndërkombëtare të Historianëve të Mesdheut. Ka botuar studime në revista shkencore dhe ka mbajtur referate për historinë e Adriatikut, i ftuar nga Universiteti italian i Bolonja-s, Shoqata e Studimeve Romanjoli etj.

Ka qenë kryeredaktor i revistës shkencore albanologjike “Dyrrah”, por mësimdhënës i letërsisë në shkollën e mesme të përgjithshme “Gjergj Kastrioti” Durrës.

Para viteve 90, ka punuar si redaktor e gazetar në periodikët “Adriatiku” dhe “Drita”; punonjës në Muzeun; libretist në teatrin “Aleksandër Moisiu”; drejtor i degës së Librit dhe drejtor i Bibliotekës së qytetit të Durrësit; anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, etj.