Procesi i të shkruarit të këtij libri ishte hipnotik, agonizues.

Nga të gjitha tregimet e historisë, kur flasim për poezinë, Arthur Rimbaud e zbuloi një krejtësisht të re, larg fshatit të shtypur ku jetonte. E ktheu letërsinë e kohës së tij në një material me tregime të pazakonta. Hoqi dorë nga morali i kohës. E zgjoi botën me një oreks të pangopur për të bukurën në letër, e kur krejt bota ishte serioze ai diti të qeshte.

Rimbaud megjithatë pati vetëm dy dekada letërsi të tijën personale, për të vdekur herët. Në moshën 19 vjeçare, pasi të përdorej si një diller i armëve në Etiopi, u ul dhe e shkroi të vetmen poemë të tijën – “Një stinë në ferr”. Vargjet e tij kishin halucinacione e nuk i bindeshin asnjë rregulle.

Ekspedita jetësore i solli edhe fjalët.

Këtë gjeni të poezisë moderne do ta zbulonte poeti i njohur i shoqërisë së ”parnasianëve”, Verlaine, i cili sapo e takoi, e prezantoi me shkrimtarët dhe artistë. Që në takimin e parë, Rimbaud u lexoi parnasianëve pjesë nga poema “Anija e dehur”.

Vargjet e figurshme të tij, shpirti i këtij poeti kaq të ri, i shtangu parnasianët, por një vit më vonë, të paktë ishin ata që e pranuan Rimbaud si poet. Poetët e mëdhenj, “les grands parnassiens”, nuk e deshën, do të pohonte një nga adhuruesit e vetëm të tij, Verlaine.

Në mbrëmjet blu të verës, unë shtegun do gjej,
Cimbisur nga gruri, unë hapat mbi bar do vë:
Ëndërrues, freskinë nën këmbë do ndjej.
Kokëzhveshur erën të ma lajë do lë.

Unë nuk do flas, e asgjë më s’do mendoj:
Por dashuria det në shpirt më ngrihet mua.
Dhe larg, fare larg si një cigan do shkoj.
Pranë Natyrës, – i lumtur si me një grua.

– Përktheu: Emir Asdurian
Sidoqoftë, “Anija e dehur” la jo pak gjurmë tek artistët parisianë dhe shumë prej tyre e kopjuan dhe e mbajtën në duar atë poemë, si një “zbulim” të madh.

Procesi i të shkruarit të këtij libri ishte hipnotik, agonizues. Sikur do të kthehej tek poezia që e kishte lënë, dhe ishte as 20-të vjeçar. Sikur një alkimist që po i kthehej të kaluarës, dhe ky ishte i tillë. Poezitë e tij janë më e keqja e mendimeve të tij, e emocioneve të tij, territorit të tij, duke provuar shpërbërjen e një mendje të shëndoshë. Gjatë kohës sa e shkroi librin ishte qiramarrës i një vetmie vrastare. Dhe më pas kërceu në jetën që ai dëshironte: të largohej nga shtëpia, të binte, të bënte dashuri me burra dy dekada më të vjetër se ai, të mos nënshkruante poezitë e tij. E para ishte nëna e tij, ajo që e uroi për poezitë e tij.

Nga Rimbaud kemi mësuar që poezia duhet të na dërgojë diku, në një vend. Andre Breton e tha këtë, para shumë vitesh. Njëjtë është Rimbaud. Nuk e ka thellësinë e Baudelaire-s, por ka entuziazëm të një fëmijë të pamundur. Revolucioni moral pati kuptim, dhe më pas asgjë nuk ishte e njëjtë për të.