Shumë të dënuar për vepra të ndryshme penale kanë shkruar libra pas hekurave dhe si subjekt kanë historinë e jetës së tyre. Por shumë prej tyre janë bërë të famshëm për stilin e të shkruarit apo për historinë që i karakterizon. Në do të ju paraqesim librat më të famshëm, të shkruar pas hekurave të burgut.

Oscar Wilde –“Balada e Burgut Reading”

I arrestuar për skandalin e homoseksualit, një akuzë e papranueshme për Anglinë viktoriane, Oscar Wilde shkroi në burg disa nga poezitë më të bukura të tij . “De Profundis” (1897), letra e gjatë publike që ia drejtoi parterit të tij Alfred Douglas dhe “Balada e Burgut Reading”, e bëri të famshëm.

Miguel De Servantes-“Don Kishoti i Mançes”

Miguel de Servantes (1547-1616) ka konceptuar librin ‘Don Kishoti i Mançes” në burg. Vepra e tij, që në origjinal ishte titulluat “L’ingegnoso Hidalgo Don Chisciotte della Mancia”,  është shkruar me pjesë në burg, gjatë kohës që Servanti i Seviljes ishte përfshirë në një çështje financiare.  Libri lindi si një tregim i shkurtër dhe shkrimtari donte që të shfrynte inatin e tij dhe njëkohësisht të kalonte kohën e lirë. Pjesa e parë u shkrua në vitin 1615 dhe e dyta në 1615. Don Kishoti është konsideruar si një nga romanet më të mëdhenj europianë, të shkruar ndonjëherë.

Bertrand Russell –  “Hyrje në Filozofi dhe Matematikë”

Pacifist Russell (1872 – 1970), përfundoi në burg për 6 muaj si një kundërshtues i Luftës së I Botërore. Duke qenë pa angazhime, siç tregon më pas pa ironi, në autobiografinë e tij, nisi punën e tij më të vlerësuar, e cila ekspozon konceptet që formojnë bazën e matematikës “Hyrje në filozofi dhe Matematikë”, (1919). Russell mbahet mend si një nga intelektualët më të rëndësishëm të shekullit të njëzetë dhe në vitin 1950 fitoi Çmimin “Nobel” në Letërsi.

Nelson Mandela – “Marshimi i Gjatë Drejtë Lirisë”

Lirimi nga burgu i  Nelson Mandela në vitin  1990, është një nga momentet me bashkëkohore të historisë që është e fiksuar në kujtesën tonë. I konsideruar si një terrorist, për shkak të lidershipit të Kongresit Kombëtar Afrikan (ANC) dhe u mbajt në robëri për 27 vjet, Mandela (1916-2013), mundi dominimin e pakicës së bardhë dhe ndarjes racore në Afrikën e Jugut. A fitoi Çmimin “Nobel”,  për Paqe në vitin 1993 , së bashku me Frederik Willem de Klerk, për të pasur një përfundim paqësor të aparteidit. Vepra e tij më e famshme është “Marshimi i Gjatë Drejtë Lirisë”, një autobiografi e shkruar pas hekurave në burgun “Robben Island”, të Afrikës së Jugut, ku ai hyri aty në vitin 1964 dhe u detyrua të bëjë punë të rënda në një gurore. Pastaj u mbajt I mbyllur dhe izoluar në një qeli me lagështi dhe pa shtrat. Një përvojë e ashpër dhe çnjerëzore, por megjithatë  ai kurrë nuk e humbi besimin tek qenia njerëzore.  “Askush nuk lind me urrejtjen e dikujt tjetër për shkak të ngjyrës së lëkurës, për shkak të ambientit social apo për shkak të religjionit”, shkruan ai:-Njerëzit urrejnë sepse kanë mësuar që të urrejnë. Dhe nëse mund të mësojnë që të urrejnë mund të mësojnë edhe që të duan, sepse dashuria vjen në një mënyrë më natyrale në zemrën e njeriu”.

Thomas Paine –“Mosha e Arsyes”

Paine (1737 – 1809) ishte i detyruar që të ikte nga Anglia dhe të qëndronte në Francë për të shkruar kundër të drejtave të përcaktuara të fisnikërisë. Por në kohët e terrorit, nuk i shkoi mire as me Pariin republikan pasi kur u shpreh kundër ekzekutimit të Luigjit të XVI, u vu në pranga. Ne qeli shkroi veprën e tij më të rëndësishme “Mosha e arsyes”, 1794, në të cilën fokusohet kundër religjioneve të organizuara dhe thekson se kjo është detyrë e njeriut dhe jo e Zotit që bësh drejtësi,  të kesh mëshirë dhe të bësh të lumtur miqtë e tu.

Donatien Alphonse Francois, Markezi De Sade – “120 Ditët e Sadomes”

Libri i famshëm “120 ditët e Sodomës”, është shkruar në vitin 1785, në vetëm 37 ditë, në një letër higjienike prej 12 metrash dhe frymëzoi termin e sadizmit.  Markezi De Sade e shkroi gjatë burgimit të Sade në Bastijë. Kur kjo e fundit u sulmua 4 vjet më vonë, vepra iu rrëmbye, dhe Sade shkroi më vonë se “derdhi lot gjaku” për humbjen e dorëshkrimit. Ai jetoi pjesën e mbetur të jetës duke mos ditur se çfarë kishte ndodhur me librin, deri kur vdiq në vitin 1814. Vepra më në fund u gjet dhe botua në vitin 1905. Romani i papërfunduar, të cilën vetë Sade e quajti “përrallën më të pistë që ka ekzistuar ndonjëherë qëkur ka filluar bota jonë” përfshin në periudhë kohore 5-mujore, duke treguar historinë e 4 fisnikëve, që qenë izoluar në një kështjellë të largët mesjetare me 50 viktima, të cilët i përdorin për të vënë në jetë fantazitë e tyre seksuale. Burrat kënaqën çdo lloj epshi me vajza dhe djem të moshës 12-vjeçare, në bazë të 4 pasioneve të njëpasnjëshme – e thjeshta, kompleksja, kriminalja dhe vrastarja. Vepra origjinale u shit për miliona euro, dhe termat “sadizëm” dhe “mazokizëm” e kanë origjinën pikërisht nga emri i tij.