Letrat e Kutelit për Lasgush Poradecin
Egregio Signior Dott Lasgush Poradeci
Profesore Tirana
24 Janar 1942, Bukuresht
I dashur Llazar,
Letrën t’ënde të shkrojtur në Poradec më 23 të Korrikut 1941 e mora sot më 22 Janar 1942. S’di as unë ku munt të kish ngecur, si ngjan dendur në rethana të jashtëzakonshme, si këto t’onat. Unë jam mirë: dimëroj. T’a këndova me gëzim vjershën “Durimi”. Më pëlqen alternanca e tetë dhe pesë rrokjeve. Kjo i jep intensitet dhembjes së brendëshme. Prej shumë kohë, në arratime të reja e të vjetra, nuk pata dëgjuar e folur shqip…
Ja po të dërgoj edhe unë një vjershë t’imen. Pa fjalë se poezija nuk është fusha ime. Ti fort mirë e di. Po, janë rethana kur edhe korbi – jo vetëm bilbili – ndjen shtytjen e brendëshme, të buçasë. Se zëri i tij nuk i ngjan erës së temjanit po të katranit, kjo është e vërtetë.
“VDEKJA IME” është një farë “elegjije” ose “vajë” si thua tinë. Masa: tetë e gjashtë rrokje që munt të pasqyrojë më mirë regëtimet e shpirtit.
E shkrojta në Tetor 1941, kur marshoja për në ballin e luftës (këtë punë ti lipset t’a mbash për vete, të pa thënë, – nuk është mirë t’a dijë as Nëna as Babaj, e asnjeri!).
Dy sende m’a patnë turbulluar, asohere, shpirtin: malli i tronditshëm i v e n d i t, i baltës s’onë, edhe dhembja e Nënës. Nga shtatë strofat, një është për hyrje, tri për tokën, tri për Nënën.
Ti po t’a gjesh të udhës mund t’a shtypësh pa asnjë shpjegim mi rethanat që të shkrojta.
Më duket se kam disa dorëshkrime proze, të vjetra. Po të gjej rast, do të t’i dërgoj. Dua të shtyp së shpejti (dorëshkrimi është afron gati) një volum të vogël me folklor “CANTECE SI DESCANTECE DIN MOLDOVA NICA – Transnistria” të mbledhura prej meje përtej lumit Nistër.
Edhe një herë, përsëri, të lutem që prindërit nuk lipset të dinë se isha edhe unë përtej. Tjatër herë të kam për të shkruar, ty, rethanat.
Me dashuri, yti – Dhimitraq
VDEKJA IME
Po të vdes në dhé të huaj
– Shorte mërgimtari –
Të m’a bëni varrin t’im,
Ku do bje së pari
E një grusht nga balta jonë,
– Dhe nga dheu i vetë –
Të më sillni e t’a vini
Drejt ne zemr e shkretë.
Do më çlodhet q’asohere
Trup i rraskapitur,
Ky trup që kaqe dëshërime
M’a patnë zhuritur.
Se kjo balt e vendit t’onë
Mallet do m’i shuaj,
S’do më duket fort i rëndë
Po ky dheu i huaj…
Pa të vini të m’i thoni
Nj’ asaj Nënës s’ime:
Zi mos qajë, zi mos mbajë
Po asnjë thërrime;
Se m’i lumtur jam i fjetur
Se sa i mërguar,
Mot pas moti arratije
Zemër copëtuar.
Pa fytyr’ e saj e tretur
– Që e kam ikonë –
Lart mi varr do më qëndrojë
Sot e përgjithmonë…
Mitrush KUTELI
Ukrainë, Tetor 1941
Lasgush Poradeci
Rruga e Shëngjergjit nr 5
Tirana Albania
Bukuresht – 29 Maj 1941
I dashur Llazar,
Letrën e mora. Fort më hidhëroj pushimi i Mëmës s’ate të dhemshur. Kështu është jeta. Lotë e dhembje. Si ka qënë në fillim. Të jesh i lumtur se e pate parë shpesh në vitet e fundit. E se ka një varr ku munt të gjunjëzosh.
Jam mirë. Shkruajm në drejtimin e vjetër – pa as një titull, përveç emrit. Dëshëroj të nisem që të shoh vëndin t’im. Ç’u bë libra që pregatitnje? A munt të të dërgoj dorëshkrime nuvelash për do një të përkohëshme?
Me dashuri Kuteli