Si vdiq Hatija, shoqja e Nexhmie Hoxhës, nën torturat e Sigurimit të Shtetit

Një krevat i thjeshtë, me një batanije prej leshi, çarçafë të bardhë, me vetëm një komodinë, mbi të cilën është vënë një abazhur, një mbajtëse palltosh, por edhe një tualet.

Kjo është një ndër dhomat e muzeut të ri “Bunkart”, kushtuar viktimave të regjimit komunist: është dhoma ku do rrinte ministri i Brendshëm në rast sulmi atomik. Në paradhomën e saj, ku duhej të ishte salla e mbledhjeve qëndron një nga kompjuterët e parë të përdorur nga Ministria e Brendshme, i prodhuar më 1977. Libra, komedia, makina shkrimi, rafte qëndrojnë në kthinën para paradhomës.

Në korridore e dhoma, me foto, video, muzikë, imazhe, dokumente, riprodhime dosjesh, drita a errësirë, gjendja që krijohet është riprodhim i terrorit. Nga hekurat ‘e burgut’ mund të shquash një ‘të burgosur’ lidhur këmbësh e duarsh me zinxhirë, i shtrirë në pragvdekje.

Policë a ushtarakë të armatosur, anipse prej kartoni dalin nga fotografitë deri në paraderë; mandej qentë e frikshëm të kufirit dëgjohen të lehin, ndërsa lista shqiptarësh të burgosur enden në ajër, nga tavani drejt dyshemesë si shpirtra të mbetur pezull. Mundesh, në një dhomë të shohësh se si, të vdekurit identifikoheshin përmes kafkave: janë tri foto, dy të kafkës, e një e njeriut që u shua.

Tabela të mëdha rikujtojnë në shqip e anglisht urdhrat e Meh-met Shehut për pushkatim, porositë për vëmendje të Enver Hoxhës, rijepen mirkrofilmat a mjetet e përgjimit, krahas viktimave të tyre.

“Trupi i liruar nga vdekja”, shënohet në mur, krah një xhakete të lënë nga ai që vdiq, ndërsa në dysheme, rrethuar me ‘shkumësin e skenës së krimit’ qëndrojnë pantallonat e njërit prej tyre.

Pas një deriçke të mbyllur, dëgjohet zëri i Kiço Ngjelës, në një incizim origjinal. Prangat janë vënë ngushtë në mëngë xhaketash, ndërsa renditen mënjanë, të tëra llojet e torturave dhe të tëra mënyrat që Sigurimi i Shtetit përdorte për të shuar jetë.

Më poshtë, është një rast i pacekur i njërës prej tyre, një vajzë e re, të cilës i është lënë një anë muri në muze.

Si vdiq pa faj nën tortura një prej viktimave të Sigurimit

Detajet e dhunës ndaj Hatlije Tafajt në raportin e një efektivi të Sigurimit “I nënshkruari N/Toger Anastas Dushku, anëtar Partie prej datës 28-VIII-44, efektiv i Seks. Sigurimit Ministris Mbr. Kombëtare, parashtroj atij Komiteti Central, sa më poshtë: …nga muaj prill-maj 1945, në ish-Batalionin e IV të Brigadës i M.P. (ish-kuestura e vjetër, në rrugën e Barikatave), silleshin të burgosun prej Drejt. Sigurimit dhe mbaheshin në birucat të cilat i kishte krijuar që me kohë fashizmi.

Kështu vazhdoi mjaft kohë dhe dukesh se kjo shoqe nuk tregonte gjë, sepse torturat vazhdonin gjithnjë, deri sa një ditë ajo u çmend fare. Në këtë gjendje e merrnin përsëri në pyetje dhe nga jashtë dhomës së pyetjeve digjonja që ajo të përsërisë dendur emnin e Partisë.

Kështu të çmendur e mbanin në një birucë të tmerrshme. Atëherë më ishte dhënë rasti t’a shoh, ishte katandisur në një gjendje që unë nuk jam në gjendje t’a përshkruaj këtu në letër.

Dhëmbët e para i kishte të thyera, pastaj ngaqë nuk ishte në ment, ndyeshe në vete dhe kështu ishte mbushur plot morra dhe krimba nga ndyrësira. Nuk mund t’i afroheshe nga era e qelbur që nxirrte.

Me këtë pamje ajo i përgjiste një shtrige dhe jo një vajze 18-20 vjeçare. Por oficerat e Sigurimit vazhdonin t’a merrnin në pyetje edhe në këtë gjendje, por me sa mësova ajo nuk kish treguar gjë me gjithë torturat barbare që i bënin, kështu që ata u siguruan që ajo ishte e pa-fajshme.

Por në gjendjen që ajo ishte nuk mundeshe që t’a lironin, prandaj e hoqnë nga biruca ku e kishin dhe e vunë në një dhomë të mirë me ajër dhe diell në katin e sipërm, e ushqenin tashi mirë, me qëllim që ajo të përmirësoheshe dhe pastaj t’a lironin.

Por ajo vazhdonte të mos ishte në vehte. Dhe një ditë në atë gjendje anormaliteti që ishte u hodh nga dritarja e dhomës së saj 8-10 metra lart, theu këmbën dhe dorën, dhe në këtë gjendje u çua në spital….

Mbas disa javësh mësova që i kishin prerë në spital një dorë dhe një këmbë dhe së fundi vdiq e çmendur. Emnin e kësaj shoqeje, e kësaj antareje Partie që kaq tmerrsisht u torturua, nuk munda t’a mësoj, por për këtë dhe për hollësira të tjera reth këtij krimi të pyetyet kapiten i Irë Sh.

Skënderi, tash efektiv pranë Komandës Divizjonit Mbrojtjes Popullit, i cili n’atë kohë ish-Zv. Komisar i Batalionit IV të Brigadës I M.P. dhe ka marrë pjesë në torturimin e saj”.