Bianka, Xhovana, Barbara, Vanda, Minella, Dina e shumë të tjera… historia e grave të huaja që u martuan me shqiptarë dhe vuajtën burgjet e tmerrshme të komunizmit
Kur nisën rrugën drejt Shqipërisë, atje ku i kishte çuar dashuria, Bianka, Xhovana, Barbara, Vanda, Minella, Dina e shumë gra të tjera të martuara me djem shqiptarë para vitit 1944, nuk e kishin menduar kurrë ferrin që i priste. Mundimet e tyre do të nisnin pikërisht me vendosjen e regjimit të egër komunist i cili do tiu mvishte atyre, akuzën fatale “agjente të huaja”.
Janë gra që u dashuruan me djem shqiptarë kur ata studionin në shkollat e vendeve të ndryshme, kryesisht në perendim. U martuan dhe nisën të ndërtojnë familjen e tyre në Shqipëri por ajo çfar i priste as që ishte menduar prejt yre. Sistemi komunist kishte rezervuar fatin e zi për ato gra, ashtu si dhe për shumë gra të tjera shqiptare që do të shtynion jeten e tyre nëpër burgje e kapme internimi.
Xhelatët komunistë si Nevzat Haznedari, Xhavit Struga, Ylli Hila, Skënder Kosova e të tjerë, do të shënjonin për zi jetën e tyre. Shumë gra shqiptare e të huaja u vranë gjatë hetuesisë dhe të tjera përfunduan në çmendinë. Për Sigurimin e Shtetit, çdo grua e huaj e martuar me një shqiptar ishte një “agjente e huaj”, që duhej survejuar gjithmonë dhe në rastin më të parë të arrestohej, të dënohej dhe të asgjësohej, ose të largohej nga Shqipëria.
I tillë ishte fati i këtyre grave fatkeqe, të cilat dashuria njerëzore i solli në këtë vend “romantik” të Ballkanit dhe që pastaj kaluan nëpër kalvarin e burgjeve komuniste.
- Xhovana Simoneti, italiane u martua me Haki Qatën, nga Tirana. Që të dy u burgosën dy here.
- Bianka Balliçi, austriake, e martuar me Nedin Balliçin, nga Elbasani. Bëri 10 vjet burg dhe përfundoi në çmendinë. Mbas lirimit vdiq në spitalin psikiatrik.
- Barbara Orgocka, polake u burgos bashkë me të shoqin Vasil Orgocka, nga Korça, i cili ishte inxhinier.
- Vanda Tiko, polake, e martuar me mjekun Lefter Tiko nga Korça, që të dy përfunduan në burgjet e komunizmit.
- Elena Cami, ruse e martuar me ing. Minella Cami nga Korça. Burgosur që të dy.
- Dina Thaçi, ruse, e martuar me Ahmet Thaçin nga Shijaku. Të dy të arrestuar dhe të burgosur nga Sigurimi i Shtetit.
- Barbara Haxhihasani, hungareze. I shoqi, Fatos Haxhihasani, vari veten në hetuesi. Barbara u çmend në burg.
- Viola Beqiri, ruse, me arsim të lartë, akuzohej për spiunazh. Sigurimi e detyroi burrin dhe fëmijët që ta braktisnin.