Bomba e mediave greke: Po, i shpronësuam shqiptarët e Çamërisë…

Vite e fundit, në periudha të rregullta kronike bëhen publike herë pas here çështje të Çamërisë. Kjo çështje provokohe kryesisht nga qëndra ekstreme në Shqipëri, që nuk braktisën asnjëherë tendencat e tyre për zgjerim, tendenca që zanafillën e tyre e kanë me nisjen e luftës së dytë botërore. Ideja e Shqipërisë së madhe është kaq e vjetër sa dhe vetë ekzistenca e vetë shtetit fqinjë në very perëndim të Greqisë. Historia e çamëve është e vjetër edhe lyer me gjak. Edhe pse eshte gjykuar nga historia përsëri në sipërfaqe me qëllim rritjen e tensionit në këtë zonë që është në mënyrë të veçantë e ndjeshme.

Që të ketë një njeri një ide të qartë të thellësis historike të kësaj çështje duhet të kthehemi shumë pas në kohë, duke bërë një zhytjet në shekujt e shkuar. Banorët e lashtë të pjesës më të madhe që mbulon sot Shqipëria dhe një pjesë shumë të madhe të Ish Jugoslllavis. Arkiologë nga Sarajeva Benac dhe B. Coviq kanë dalë në konkluzionin se Ilirët kanë zanafillën rreth 1 mijë vite para krishtit, në periudhën e epokës së hekurit. Lindja e Shtetit Shqiptarë Bërthama tokësore e shtetit shqiptarë u përbë kryesisht në mesjetë si principata e Arbanit, Alvanita në Greqisht, Arbër dhe mbretëria e alvanitasve në Shqipëri. Kjo Principatë ishte shteti i parë shqiptarë në mesjetë, që u themelua në zonën e Krujës rreth vitit 1190.

Këto ishin vitet e hekurta të zotërimit Ottoman, kur shumë shqiptarë braktisën tokën e tyre për tu larguar drejt jugut, duke migruar drejt jugut të vendit, territorit. Në atë periudhë u shfaq dhe nacionalizmi Shqiptarë me heroin e tyre kryesorë Skënderbeun, Jorgo Kastrioti, i cili drejtoi kryengritësit në shumë fitore përballë Otomanëve.

Megjithatë Pikë referimi të nacionalizmit Shqiptarë në lindjen e tij nuk ishte heqja e zgjedhës Ottomane, por frika për ndarjen e Shqipërisë midis Serbisë dhe Greqisë. Shqipëria mbeti nën zgjedhën Ottomane deri në vitin 1912, kur dhe u shpall Pavarësia. Krijimi i Shtetit të parë Shqiptarë në vitin 1912, kishte si frut i qëllimeve që kishin Austro Hungarisë dhe Gjermaninë, që kërkonin të shtrinin influencën e tyre në zonën e Ballkanit dhe mesdhe kundër Italisë, ndërkohë që dhe Italia kishte interest e saja në Adriatik. Kufijtë e Shtetit shqiptaër u përcaktuan me protokollin e Firences në `17 dhjetorë 1913. Në shtetin e porsalindur Shqiptarë u fut dhe koncepti i Epirit, që prej asaj kohe u krijua dhe koncepti I njohur për grekët si Voriepir, Epiri i Veriut.

Epiri i Veriut.

Çamët dhe Çamëria është zakon që Çamëri të Shqiptarët të quajnë zonën e Epirit që shtrihet nga shtrati i lumit Akerontas dhe deri në Budrint dhe në lindje deri në ultësirat e malit Olyssika (Thomas). Kjo zonë është e njëjtë me atë të Thesprotisë dhe një pjesë e vogël e saj i takon sot Shqipërisë në qendër të qytetit të Konispolit Sa i përket origjinës së emrit, ka shumë versione të ndryshme, megjithatë, njëra është ajo që mbizotëron mbi të gjithë të tjerët dhe ndoshta kjo është e drejta. Në thelb, pra, “Tsams” është korrupsioni i emrit Thyamis (Kalamas): Thyamis, Thyamis, Tsams. Tsams, domethënë ai që jeton pranë lumit Thiamis. Me të njëjtën logjikë duket se edhe “Tsamouria” doli: Thamamuria (Thamouria), Tsiamuria për të arritur në Tsamouria, emri që përdoret sot, çcamëria. Në këtë pjesë të tokës, të krishterët dhe muslimanët jetonin bashkë dhe Bashkekzistencca e tyre nuk ishte ajo që ne do të thonim “harmonike”. Ndoshta e kundërta, e ashpër dhe me përplasje. Gjurmët, shpesh të përgjakshme mes të dy palëve ishin të shpeshta. Shteti grek shpesh ka prekur fort konfliktet midis të dy palëve, gjë që shkaktoi zemërimin e shqiptarëve, të ccilët me progres gjeometrik e shtuan naccionalizmin dhe irredentizmin (theksimin), si idenë e “Shqipërisë së Madhe” Me nënshkrimin e Traktatit të Lozanës në vitin 1923, muslimanët çcam u konsideruan “të shkëmbyeshëm”. Gjërat, megjithatë, nuk u realizuan në këtë mënyrë, pasi ndërhyrjet e Italisë në prapaskenë ndaj qeverisë së diktatorit Theodoros Pangalos u përjashtuan dhe mbetën në Thesproti Sicc doli disa vite më vonë, çcamët muslimane u përdorën nga regjimi fashist i Romës për arsye propagandistike për të justifikuar sulmin ndaj vendit tonë në tetor 1940. Bashkëpunimi i çcamëve me nazistët Gjatë Luftës së Dytë Botërore, çcamët bashkëpunuan hapur me forccat e Boshtit nazist. Fillimisht me italianët dhe më pas me gjermanët që u kishin premtuar atyre pavarësi. Komandantët nazistë të ndarjes së përgjakshme “Entelvas” bënë operacione të përbashkëta ushtarake me Çamëve dhe Thesproti, duke synuar eliminimin e grupeve guerile. Heronjtë e gjermanëve ishin Mazar Dinno dhe vëllai i tij Nuri por edhe shqiptarë të tjerë të mirënjohur, të ccilët megjithatë bënë gabimin e dhënies së listës së grekëve në fshatin Paramithia. Gjithsej 58 vetë u ekzekutuan nga nazistët. Lufta, megjithatë, nuk evoluoi ashtu sicc dëshironin çcamët dhe që nga fillimi i vitit 1944 filluan të kishin vështirësi, duke parë se si nazistët u tërhoqën në të njëjtën kohë kur grupet rebele u forccuan dhe u bënë më të spikatura. çcamët në këtë moment ndjenë frikën pasi dinin se do vuanin pasojat. Në gusht të vitit 1944, grupet e armatosura të EDES të Napoleon Zerva mposhtën çcamët, të ccilët tani panë se fundi po afrohej më shumë dhe më shpejt se cc’pritej. Prej këndej ata morën familjet e tyre dhe u larguan nga rajoni. Deri në fund të atij viti, rreth 18,000 çamë kishin lënë Epirin për Shqipërinë kur ata ishin para luftës në më pak se 20,000! Në regjistrimin e 1951, ajo ishte vetëm 127. Me vendimet e gjykatës, shtetësia greke u hoq, ndërsa pasuria e tyre e pronës u shpronësua dhe iu ccaktua vendasve. Në vitin 1945, Gjykata Speciale e Deputetëve të Janinës dënoi në mungesë 1,930 Çamë, të ccilët u akuzuan për krime lufte. Shovinizmi dhe ideja e Shqipërisë së Madhe Deri në rënien e komunizmit në vendin fqinj, ccdo aspiratë shoviniste e termitn çcam ishte e kufizuar rreptësisht brenda “Perdes së Hekurt” të diktaturës. Që nga rënia e diktaturës dhe në vijim, megjithatë, ccështja e çcamërisë u rikthye në lajm. Fillimisht, Çamët u përpoqën të rishkruanin historinëm duke theksuar se kurrë nuk kanë bashkëpunuar me gjermanët apo italianët dhe se ata ishin viktima të hakmarrjes greke duke folur për “spastrimin etnik”, që ata pësuan, si dhe “gjenoccidin e Çamëve”! Në shkurt të vitit 2016, organizatat e çcamërisë iu drejtuan Gjykatës Ndërkombëtare Penale në Hagës, e ccila kryesisht merret me krimet e luftës, ku është paraqitur dhe rasti për pretendimet e tyre në Greqi dhe shteti shqiptar, në qëndrimet e saj zyrtar nuk qëndron larg dhe derdh ujë në mullirin e naccionalizmit. Kohët e fundit, ka deklarata nga Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, i ccili ngre ccështjen came. Në të njëjtën kohë, në vitet e fundit, studentët në Shqipëri mësojnë tek lëndën Historia dhe Gjeografia e “Territoreve Kombëtare Shqiptare”, ku në librin “Historia e kombit shqiptar” ekziston një kapitull i veccantë mbi Çamërinë, duke theksuar se “është në pjesën jugperëndimore të Shqipërisë së ulët” Kuptohet pjesa jugore e Epirit.

/Përshtati 360grade.al/