Trikotazhi, historia e fabrikës që e bëri Korçën “kryeqytet” të industrisë shqiptare (FOTO)

Fabrika e trikotazhit në Korçë ka qenë me nam në gjithë Shqipërinë. Të gjithë i përdornin produktet e kësaj fabrike që plotësonte nevojat e gjithë popullsisë shqiptare. Por kur datoi kjo fabrikë kaq e me famë në gjithë Shqipërinë?

Sipas Arben Belit në një shkrim të botuar në Korça news dhe inxhinier Demir Alizotit, për herë të parë në Shqipëri në shtator të vitit 1925, do të hapej një fabrikë trikotazhi. Kjo sipërmarrje u realizua nga Ali Alizoti dhe ortaku i tij Nazima Ypi.

Ideja ishte fantastike. Por ajo duhej materializuar. Dhe sigurisht duheshin blerë makineritë. Nazima Ypi, i cili ishte specializuar në Gjermani për tekstilet e trikotuara, blen makineritë e para në vendin perëndimor. Në fillim ato ishin manuale dhe më pas u zëvëndësuan me makina  moderne.

Kapitalin fillestar e siguruan nga shitja e pronave të Ali Alizotit dhe Nazima Ypit. Fillimisht fabrika do fillonte veprimtarinë para shtëpisë së Memeda Shtyllës dhe më vonë në ndërtesën e Sabri Qytezës. Më pas u ndërruan në disa vende të tjera.

Për të punuar  u zgjodhën disa teknologë të njohur dhe u përzgjodhën zonjushat e ardhura nga Greqia madam Gjylatër zonja Dikrani, zonjushat Agavni, Siranush (bija e madam Gjylaterit, modeliste) etj. Zonjat në fjalë ishin me origjinë nga krahina e prodhimit të sixhadeve të Armenisë.

Fillimisht filluan të prodhoheshin sixhade. Por tregtia e sixhadeve në atë kohë nuk ecte dhe u mbyll.

Rreth viteve 30, po në Korçë, Nazima Ypi krijoi edhe një fabrikë tjetër trikotazhi me Fadil Garon dhe Ismail Kapshticën, meqenëse linja e sixhadeve nuk e pati suksesin e pritur.

Ndërkohë Madam Gjylatëri, u caktua mësuese në “Shkollën Qytetëse të Vajzave” në Korçë. Këtu ajo përgatiti dhjetëra kuadro, të cilat punuan më pas si specialiste në punishten e sixhadeve të Korçës që drejtohej nga Garo Avakian, pinjoll nga familjet armene te sjella për fabrikën e trikotazheve.

Fabrika kishte ngritur një dyqan shitje në Tiranë në kompleksin tregtar “Vllazën Juma” në Rr. 28 Nëntori (që u dogj gjatë luftës së Tiranës,  Nëntor 1944) dhe një tjetër dyqan luksoz në Vlorë që administrohej nga Ahmet Nurja.

Në bazë të një dekreti të posaçëm, të nxjerrë në vitin 1947 nga presidenti i R.P të Shqipërisë, pa asnjë shpërblim,  fabrika në Tiranë u shtetëzua.
Ishte pikërisht kjo fabrikë që do të përgatiste plejadën e qindra punëtoreve të specializuara për të punuar në trikotazh dhe në saje të kësaj tradite kjo industri funksionoi deri vone./alb-spirit.com/