Ilir Levonja: A duhet shqiptarët të protestojnë?
Momentalisht Shqipëria mund të krahasohet me situatën në Teheran, Iran. Për faktin e një mungese të një fryme masash të profilizuar qartë. Apo një lloj kaosi në mendësinë sociale, si papunësia, por edhe kur e gjen një punë, paga është e ulët dhe informale, vendi i punës i pasigurtë, gjithnjë nën presionin që dikush jep një dorë parash, stanjacioni i çeljes së negociatave, madje ky i fundit i kërcënuar nga rikthimi i vizave etj. Pa lënë mënjanë situatën konfliktuale politike, pabesueshmërinë ndaj forcave sa që herë më herë përmendet monarkia si shpëtim. Por edhe diktatura apo regjimi i Enver Hoxhës, Mehmet Shehut, Hysni Kapos etj. Edhe në Iranin e sotshëm, protestat që habitën opinionin botëror, në dhjetorin e kaluar, ishin pak a shumë të tilla. Nisën për kushtet minimale, për paga më të mira, nga shtresat e zanave rurale, me pretendimin për përqëndrim në mirëqënien e vendit se konsumimin e resorteve energjitike për revanshe luftrash të ftohta me Amerikën. Qe një pjekuri e përkohshme sociale, pasi kërkesat u shtuan, deri në rikthimin e monarkisë së vjetër të shah Reza-s. Gjë që, habiti edhe nipojtë e stërnipat e përgjumur të dinastisë Pahlavi. Megjithëse sipas opinionistëve në shtypin e huaj, kjo ndodh për shkak të humbjes së besimit tek klasa politike, a revolucioni që vendosi supremitetit e Khameinëve me shokë. Madje kanë arritur deri aty sa, fajësojnë vetveten si pjesëmarrës të revolucionit të 1978-tës, pra të regjimit të sotshëm në pushtet.
Kur e pyetën njërin nga këta pinjollë, ai u përgjigj. Po, kur vrenjtet koha, njerëzit kërkojnë mes reve rrezet e diellit.
Irani ose vendi që thonë se qëndron mbi një oqean nafte dhe gazi natyror, kishte deri dje një lloj solidarizimi me regjimin e ardhur nga revolucioni islamik, për shkak edhe të konflikteve në rajon, si talebanët në Afganistan, Iraku me luftrat e tij, por sot si të parët dhe i dyti janë harruar. Isisin e ka marrë në dorë Amerika dhe Rusia. Ndofta është koha që të rishikojnë vetveten. Ose u kujtuan për vetveten, të lodhur nga regjimet, ideollogjitë etj. Ndaj edhe po pretostojnë…
Shqipëria sigurisht nuk ka konflikte aktuale në rajon. Por ka akoma frymëza radikale që here më here shpofin realitetin. Si përshembull kjo vrasja e një lideri serb në Mitrovicë. Por ka bjerrje të madhe në humbjen e besimit tek klasa politike. E cila edhe pse ka pikasur prej kohën një vale pakënaqësie në popull, paracakton data protestash së pari për emërime në drejtësi, a protokoll parlamentar, shkelje kushtetute etj., kur në fakt nervi që ngre masat në këmbë është ekonomia dhe liria e tij. Përse ka faj sot politika? Sepse shqiptarët kurrë nuk gjejnë qetësinë e duhur të gjykojnë shifrat, por vetëm bërtasin. Por, pa i mëshuar klasës politike, a duhet ata sot të protestojnë? Të dalin përmbi këtë kaus indeferentësh edhe të pakënaqur, edhe plot pretendime, edhe të paqartë se ku janë, ku ndodhen dhe ku duan të shkojnë. Pa asnjë diskutim që po.
E para janë pikërisht standarti më i ulët i të ardhurave që ata kanë për frymë, në rajon. Arsyeja e vetme që shumë prej tyre braktisin për ditë vendin. Shprehja tashmë lapidare për ‘ta, ”po iki për një jetë më të mirë” e ka origjinën tek ekonomia, informaliteti i saj ku për shkak të korrupsionit të lart mban në nivele të vobegta pagat e tyre.
E dyta, gjithmonë prej së parës, shqiptarët sot perceptohen si një frikë në rajon dhe europë. Aq sa ndonjë ditë mos u habisni që ndonjë politikan i huaj, të na krahasoj siç bëri presidenti i Amerikës me haitianët dhe salvadorasit etj. Shumë njerëz këtu ngërdheshin fytyrën me fjalët e Donald Trumpit, por më besoni, brenda vetes janë me atë. Plot emigrantë nga vendet në fjalë, për shkak të ngucjes ekonomike, revansheve politike, a konflikteve të vazhdueshme në vendet e tyre, shfaqin gjithçka. Aq sa ne vendin e lirisë dhe të drejtave të njeriut duken krejt shpifarak. Sado ta duash vendin tend, e rrëzon poshtë atë me një fisko të vogël fare. Siç ndodh sot përshembull me Venezuelën. Plot emigrantë të këtij vendi paketojnë deri ushqimet, si oriz, vaj, makarona, për njerëzit e tyre atje.
Dhe posta çuditërisht funksionon shkëlqyer. Atë e posedojnë mafiozët e pushtetit të cilët mbajnë gjallë në dukje ekonominë e tyre të vdekur.
E treat dhe e fundit, shqiptarët duhet të protestojnë për të ndrequr liderët e tyre. Ose për t’i larguar ata. Vendi sot është infektuar edhe nga një strategji e hedhjes hi syve. Kjo për vënien në shërbim të inteligjencës, e cila ka pjesën e saj në këtë kaos social. Vini re, sa here në konflikte të mëdha politike, sillen pjesë nga dosjet, krimet shekspiriane të familjeve të bllokut. Një shtyp i tërë në shërbim të tyre. Sillen ose shpiken tema mbi heronjtë, filmat, aq sa profesorë të tërë, institucione fetare, feja merret me një hero kombetar.
Këto quhen zhurma, bubullima, për t’ju larguar nga dhimbja e vërtetë. Ekonomia jonë haitiane…