Ana e panjohur e Pushkinit, prejardhja e tij afrikane

Stër gjyshi i tij ishte rrëmbyer dhe pastaj ishte rritur në Oborrin e Madh të Peterit. Një përkthim i ri i Pushkinit e përfshin edhe historinë pak të njohur të tij.

Për rusët, Aleksader Pushin banon në një hapësirë përtej shijes, ku nacionalizmi i ka dhënë prarimit të faktit artin subjektiv. Ai është babai i padiskutueshëm i letërsisë së tyre, ashtu siç Shakespear-i është për Britanikët.

Duke e pasur parasysh natyrën e kufizuar të politikës bashkëkohore Ruse, mund të jetë e vështirë të imagjinohet që krijuesi i “Eugene Onegin”, jo vetëm që ishte një ithtar i shumë – kulturalizmit dhe shkëmbimit botërorë, por ai vetë ishte një shembull i tillë: Pushkin ishte racë e përzier, dhe krenarë për origjinën e tij Afrikane.

Stër – gjyshi i tij, Ibrahim Petrovich Gannibal, me shumë gjasë ishte i lindur në vendin që sot është Kameruni, në vitin 1696. Gannibal ishte rrëmbyer sa ishtë fëmijë dhe ishte dërguar në Konstandinopojë, ku, në një nga ato shënimet e ngatërruara letrare, njëri ndër paraardhësit e Tolstoit e ‘shpëtoi’ dhe i’a prezantoi atë Peterit të Madh.

Gannibal e shkëmbeu njërën forme të robërisë për tjetrën, por si shërbyes jeta e tij e re ishte shumë më tepër magjepsëse. Duke e ndjekur një edukim ushtarak në Francë, ai u ngrit në fisnikëri dhe vdiq si një krye – komandant më qindra shërbëtor:  një aristokrat i zi me shërbëtorë të bardh në europën e veriore të shekullit të XVIII – të.

Pushkin tentoi ta kuptojë jetën e paraardhësit të tij në një novel historike të pakompletuar, që e filloi në vitin 1827, “Këneta e Peterit të Madh”. Në një fragment, që dërgon tek përvoja e vetë autorit mbi paragjykimin, Ibrahimi e sheh veten si mjaftë të admiruar nga gratë në Francë, por ‘ky kuriozitet, edhe pse i fshehur pas një dukjeje dashamirësie, e ofendoi vetë – vlerësimin e tij.’ Lakmitarët e tij ‘njerëz që askush nuk i vërente.’ Ai pret ‘tallje.’ Dhe kur ai dështon, kjo ndodh për shkak të konteshës D, e cila ‘e mori Ibrahimin me mirësjellje, por pa ndonjë vëmendje të veçantë.’

E shkruar thjeshtë dhe me zellë, fragmenti mëgjithatë është ekstremisht delikat. Ironia mund të jetë Austeniani në përkulshmërinë e saj, përderisa Pushkin imagjinonte ‘se Kontesha kishte gjetur diçka tërheqëse në atë kokën kaqurrele të zezë, mes parukës së pluhrosur në dhomën e saj të vizatimit’, ose ndoshta e zbulon paragjykimin e vetë Ibrahimit rreth motiveve seksuale të gruas afër tij.

Kjo dy – kuptimësi kishte rolë qëndror në indentitein e Pushkin-it. Ndonjëherë ai e përdorte trashëgimin e vetë Afrikane për ta pozicionuar vetën si një hero i jashtëm baronik, ashtu siç bëri në Onegin për “Afrikën time” sikur të ishte vërtetë atje. Skllevërit amerikanë ai quajti “vëllezërit e mi” dhe insistonte – njësoj sikur përkthimi i poemave të tij nga Nabokov në vitin 1830 – se Gannibal-i ishte ‘Miku i zemrës i Perandorit, e jo një skllav.’ Në raste të tjera, ai riprodhoi stereotipet e ditës.

Si një romancë historike, “Këneta e Peterit të Madh’ mund të mos kishte qenë kurrë njëra ndër veprat e tij më revolucionare. Por duke e lënë atë të pakompletuar ai na ka privuar neve nga diçka madje edhe më e jashtëzakonshme: një portret të qëndrueshëm të jetës së brendshme të një Rusi të zi në fillimin e shekullit të XVIII-të, i shkruar nga një person me ngjyrë me vulën dhe programin e privilegjit të të bardhit.  Nuk ka të dhëna se si një novelë e tillë revolucionare nga një figurë e tillë e rëndësishme letrare mund ta ketë formësuar kodin perëndimorë.