Facebook vihet nën hetim ndërkombëtar për përdorim të të dhënave personale
Autoritetet në SHBA dhe Britani të Madhe kanë hapur hetime ndaj Facebook për përdorimin e të dhënave personale, nga firma këshilluese politike Cambridge Analytica, e cila thuhet se ka ndihmuar fushatën e Trump të profilizojë votuesit gjatë zgjedhjeve të vitit 2016 në SHBA, shkruan New York Times.
Çfarë ndodhi?
Sipas Facebook, profesori i psikologjisë Aleksandër Kogan i Universitetit të Kembrixhit grumbulloi të dhëna nga afërsisht 270,000 përdorues të Facebook në vitin 2015, në formën e një aplikacioni mbi parashikimin e personalitetit. Informacioni i mbledhur përmes aplikacionit përfshinte qytetin, përmbajtjen e pëlqyer dhe disa informacione shtesë nga shokët e përdoruesve të aplikacionit në Facebook, varësisht nga cilësimet e tyre të privatësisë. U përdorën të dhëna të mbi 50 milionë njerëzve, të cilat mendohet se janë përdorur për të ndikuar në zgjedhjet presidenciale të Shteteve të Bashkuara të 2016, edhe pse kompania konsultuese “Cambridge Analytica” mohon se ka shkelur ligjet apo të ketë abuzuar në punën e saj.
Reagimi i Facebook
CEO i Facebook, Mark Zuckerberg kërkoi ndjesë më 21 mars 2018 për “gabime” në trajtimin e të dhënave të përdoruesve 50 milionë dhe premtoi të kufizojë qasjen e zhvilluesit në informacion. Kompania ka njoftuar më 16 mars 2018 se ka pezulluar SCL, Aleksandr Kogan dhe Cambridge Analytica nga Facebook për shkelje të politikave të platformës së saj duke thënë se “gjatë pesë viteve të fundit kemi bërë përmirësime të rëndësishme në aftësinë tonë për të zbuluar dhe parandaluar shkeljet nga zhvilluesit e aplikacioneve”. Facebook ka zbatuar një proces të shqyrtimit të aplikacioneve që i kërkon zhvilluesve t’i shpjegojnë stafit të Facebook-ut se pse duan të mbledhin të dhëna personale dhe se si ata kanë ndërmend ta përdorin atë, përpara se të kërkojnë pëlqimin e përdoruesit. Cambridge Analytica u përgjigj në njoftimin e Facebook dhe publikoi një afat kohor të ngjarjeve.
Hetimi i SHBA
Sipas Komisionit Federal të Tregtisë të SHBA (FTC), rrjeti social dyshohet se ka shkelur një marrëveshje të nënshkruar në 2011, pas një ankese të FTC, nën të cilën Facebook mashtroi përdoruesit e vet duke u thënë atyre se mund të mbajnë të dhënat e tyre private, ndërsa të dhënat u bënë të disponueshme për zhvilluesit dhe përdoruesit e tjerë.
Sipas marrëveshjes 2011, Facebook kishte rënë dakord:
a. Ruajtjen e të dhënave personale, duke përfshirë emrin, adresën, e-mailin, numrin e celularit, fotot, videot, adresën IP dhe vendndodhjen e përdoruesve;
b. Të marrin pëlqimin e konsumatorëve përpara se të zbatojnë ndryshimet që i tejkalojnë parametrat e tyre të privatësisë;
c. Për të drejtuar një program ‘privacy’ për të adresuar rreziqet e privatësisë që lidhen me zhvillimin e produkteve dhe shërbimeve të reja dhe për të mbrojtur informacionin e përdoruesve;
d. Të auditohet çdo dy vjet nga palët e pavarura për të vërtetuar se programi i tij i privatësisë i plotëson kërkesat e marrëveshjes gjatë 20 viteve të ardhshme.
Hetimi në Mbretërinë e Bashkuar
Më 17 mars 2018, Zyra e Komisionerit të Informacionit (ICO), autoriteti i mbrojtjes së të dhënave në Mbretërinë e Bashkuar, njoftoi nisjen e një hetimi për të vlerësuar nëse të dhënat e përdoruesve të Facebook janë qasur në mënyrë të paligjshme dhe përdoren nga palët e treta. Gjatë hetimit, ICO do të shqyrtojë se si Aleksandr Kogan, SCL dhe Cambridge Analytica kanë marrë dhe përdorin informacion personal të përdoruesve të Facebook për qëllime politike. Të dy SCL dhe Cambridge Analytica janë të bazuara në Mbretërinë e Bashkuar. ICO është duke kërkuar një urdhër për të siguruar prova në lidhje me hetimin dhe informacionin e qasjes dhe sistemet e Cambridge Analytica. Kërkesa pritet të votohet nga një gjykatë më 23 mars 2018.
Hetimet dhe reagimet tjera formale në Amerikë dhe Evropë
Zyra e Komisionerit të Privatësisë të Kanadasë gjithashtu ka hapur një hetim. “Ne kemi marrë një ankesë kundër Facebook në lidhje me akuzat që përfshijnë Cambridge Analytica dhe për këtë arsye kemi hapur një hetim zyrtar,” deklaroi komisioneri Daniel Therrien më 20 mars 2018. “Hapi i parë do të jetë konfirmimi me kompaninë nëse të dhënat personale të Përdoruesit e Facebook në Kanada u prekën”. Hetimi do të shqyrtojë përputhjen e Facebook me ligjet federale të privatësisë së Kanadasë, ligjin për mbrojtjen e informacionit personal dhe dokumentet elektronike (PIPEDA).
Neni 29
Autoritetet kombëtare evropiane të mbrojtjes së të dhënave pritet të mbështesin Britaninë e Madhe në këtë hetim. Kryetarja e grupit punues Andrea Jelinek thuhet se ka thënë: “Si kryesues i grupit të punës në nenin 29, unë e mbështes plotësisht hetimin e tyre. Anëtarët e Grupit 29 të Punës do të punojnë së bashku në këtë proces”. Në Itali, rregullatori i komunikimit, AGCOM, pyeti për Facebook-un në lidhje me grumbullimin e të dhënave për ndjenjën e votuesve dhe përdorimin e saj për kërkime akademike, si dhe për futjen e mjeteve analitike që gjoja përdoreshin për shpërndarjen e reklamave politike në shënjestër nëpërmjet mediave sociale. AGCOM, e cila ka kompetencën për të monitoruar fushatat zgjedhore mbi mediat e ndryshme në Itali, vuri në dukje se Cambridge Analytica gjithashtu aplikoi programin e saj mbi audiencën e synuar.
Qasja globale, rriten polemikat
Së bashku me shqetësimet në rritje rreth lajmit ndërkombëtar , polemikat janë nxitur më tepër pasi drejtuesit e Cambridge Analytica thuhet se janë filmuan fshehurazi duke thënë se shërbimet e tyre të profilizimit janë përdorur në Meksikë dhe Malajzi dhe se ata do të fillojnë të punojnë në Brazil dhe Kinë. Disa zgjedhje të përgjithshme priten në Amerikën Latine këtë vit, duke përfshirë Brazilin dhe Meksikën. Një prokuror federal brazilian hapi një hetim më 20 mars 2018, duke konsideruar se Cambridge Analytica ka qenë aktive në vend në partneritet me një firmë këshilluese lokale që nga viti 2017. Trupi argjentinas zgjedhor njoftoi se do të hetojë nëse ka dëshmi të punës së Cambridge Analytica në zgjedhjet e kaluara të vendit, pas njoftimeve të medias se marrja e të dhënave të fshehta përmendte Argjentinën, Nigerinë, Keninë, Indinë dhe Republikën Çeke midis vendeve ku kompania është aktive./monitor/