Poezi në shqip dhe italisht nga Mario Bellizi

NJË KATUND TË VDEKURISH
Mesditë
me sytë të ngjeshur gjumi
somnambul
dal jashtë e bëj katër hapa
unë i huaj
në lëmshin e kujtimeve
në shkretëtira të bjerra
në mjegullën e ëndrrave.
Peisazhi e dheu u humbën
qëndroi vetëm qielli me re të çuditshme.
Më shkulën me gjithë rrënjë nga bota.

UN PAESE DI MORTI
A mezzogiorno
con gli occhi impastati di sonno
sonnambulo
faccio quattro passi
straniero
nel groviglio delle memorie
in deserti perduti
nella nebbia dei sogni.
Il paesaggio e la terra si persero
solo il cielo restava con bizzarre nuvole.
Venni strappato dal suolo con tutte le radici.

SY IKONASH
Edhe një herë
Yjtë po kumbisen
mbi shtretra ëndërrash
Zërat e engjëjve
pa tone të veçanta
thërrasin
Ikonat më vërejnë1
me sy mjegulle.
1.shikojnë.

OCCHI DI ICONE
Le stelle ancora una volta
si coricano
su letti di sogni.
Le voci degli angeli
senza toni particolari
urlano.
Le icone mi scrutano
con occhi di nebbia.
FLLAD-VORE
Le t’ia vë ferçkëzën1 vetes.
Dera e ndjenjave
është plot me pjastra2.
Hëna
e tërheq detin e errët
si honi i s’ardhmes
ditët.
Është xigua3 flladi dhe vorea.
1, prangë, dorak; 2 plasa, 3 zgjedhë.

ZEFIRO-BOREA
Lascia che rinserri il mio Io.
La porta dei sensi
è colma di fessure.
La luna
calamita il mare oscuro
così l’abisso del futuro
i giorni.
Mi sono giogo zefiro e borea.

NATA E DIELLI
Nata rrozbisin1 sisët e diellit
mbi ujin e dejtit
pëllumbat e bardha
pa turpë vanë e u mbodhisin2
brënda manushaqavet të dushqëvet
kështu zuri jeta.
Psana erdhi pranvera
e ndëndur
me erën mishit të një djali
djepin i ylëzvet
zërin dhe ngjyrat
qeramidhat3 e gjitonisë, e më e më …
sa zëmra t’e ka ënda.
1. fërkon, fshien; 2. futen, fshehën; 3. tjegullat.

LA NOTTE E IL SOLE
La notte sfiora i seni del sole
sull’acqua del mare
bianche colombe
senza imbarazzo si sono infilate
dentro i gelsomini dei boschi
… così ebbe inizio il mondo.
Poi venne la primavera
impregnata
del profumo della carne di un infante
la culla delle stelle
la voce e i colori
i tetti delle gjitonie, ecc. ecc.
ad libitum.
FILAQIA1 E ZOGJVET
Si strushvallë2 u rrëzua vorea
e zogjivet i fshijti filaqit
të thatat fjetë
zgardulloi dyert pa hjiba3
pastroi kërthinjtë e engjëvet
sytë e magjepsur.
Pastaj zu udhё e vate nga flladi.
E gjetёn pilikaç4 mbi njё rrёmb dielli.
1. burgu; 2. leckaman, zhelan; 3. mentesha; 4. tё zveshura.

IL CARCERE DEGLI UCCELLI
Il vento di tramontana
s’incamminò come uno straccione
pulì le carceri degli uccelli
le foglie morte
spalancò le porte senza cardini
disinfettò gli ombelichi degli angeli
gli occhi ricolmi di magie.
Infine si avviò verso lo zefiro.
Lo trovarono nudo su un raggio di sole.

KRAHË VOREJE
Djali qan e qurrat i venë si llavinë1
e jëma rënkon me zemrën të maxafjartur2
plaka flet flet e rrëfen përralla
pa krye e pa këmbë
gjithësia me krahë voreje
rri pa folur
edhe u’ që do të doja të fijsja
s’kam më fjalë
i shkreti Aus3
m’i nduki4 si vezë pëllumbi.
1 rrëshqasin, venë; 2 në grimca; 3 humnerë, fuqi e padukshëm; 4 thithi.

BRACCIA DI TRAMONTANA
Il bimbo accompagna il pianto
con un muco interminabile
la madre si lamenta, cuore a pezzi,
la vecchia parla e parla raccontando favole
senza capo né coda
l’universo con ali di borea
è senza parole
anch’io vorrei parlare
ma non ho più parole
l’Abisso maledetto
le ha succhiate come uova di colombo.
LËNG KORRANXEZI1
I bëri tryesë e jëma nuses
e shtroi si duhej me mësallën e bardhë
atë e qëndisur me zogj e kokanara2 rrushi
grepat, lugët, qelqet, verën e kuqe si gjak kaciqi3.
Në vatër vurën një kucër të madhe e zjarrin dhezën.
Nga njeri flet për nusen
ndonjëtjetër po shikon dhëndrin.
Jashtë mjegulla flet me Krishtin4 mbi ata rehje.
Ne brënda …
u rripuçuam5 si te një krokë6 veze!
Gjithë rrëfejnë ndogjë
nga një ka për të rrëfyer
mosnjeri i vë kufi7.
Pasqyra shikon e qesh me buzën këtu e këtje e lyer
me lëng korranxezi.
1 Manash të zinj; 2 bistak rrush, kalavesh; 3 keci; 4 shprehje popullore dmth
mjegullë shumë e trashë; 5 mblodhëm; 6 lëvozhgë; 7 cak.

SUCCO DI GELSO
Ha imbandito la tavola la madre della sposa
apparecchiandola con la tovaglia bianca, com’è d’uso,
quella con ricami d’uccelli e grappoli d’uva
poi le forchette, i cucchiai, i bicchieri,
il vino rosso come sangue di capretto.
Nel focolare
un grosso ceppo, il fuoco acceso.
Ognuno parla della sposa, qualcuno guarda lo sposo.
Fuori una nebbia che parla con Dio
una nebbia da brivido sull’erta.
Noi dentro casa …
raccolti nel tepore come in un tuorlo d’uovo!
Tutti parlano di qualcosa
ognuno racconta, nessuno ascolta!
Lo specchio guarda e ride con la bocca
qua e là sporca di succo rosso di gelso.