Emil Asdurian: NE, VETË NE!

NE, VETË NE!
(askush tjetër)

Sot në këtë ditë aq të mirë ndër ne, nuk do nis të flas për mall, ai është aty çdo ditë, pjesë e një ndjenje, që nuk ndryshon për askënd, q’u rrit me ato rrënjë në vend të tij, por ndoshta për çka u mblodh fshehurazi a pa u vënë re, se e thellë dhembja, sa kokën ul, dhe kur kish arsye, për të mos parë atë që ka përballë, frikë a ndrrojë.
Veten!
Nuk do të përmend historinë, edhe atë q’u shkrua nga fitimtarët, ku ne ishim të mundur, të shqyer, të rreckosur, gjunjëzuar, në baltë të dheut tënë, jo se ata ishin, me të mëdhenj, më të fortë a më trima se ne. Por ne nuk ishim aq sa duhej t’u bënim ballë, se Thermopile s’patëm, ndoshta Trojë, por, vetëm, një dhe atë shekuj e shekuj më vonë, se kur duhej, një Skenderbe! Pra po të donim do të mundnim të ishim, më të mirë, më mirë, sa për të thënë “një herë e një kohë”, dhe “jo më!”, n’arrati t’ikim të tërë!
Mjaft, në çdo përvjetor, në mos çdo ditë, të rrahim gjoksin dhe të mburremi për çka në më të shumtën nuk është meritë a shpesh turp! Mjaft, i vutë faj, çdo tjetri, fqinjëve, Evropës q’ende e quani të përdalë, e gjithë që na mbajtën pa na ndarë, se s’e bënë për ne, se s’na njihnin, as e dinin se ç’ishim, a se u erdh keq për malet e livadhet tona, por për vete. Siç bëjnë sot dhe nesër! Se thuajse ende s’jemi një komb, por fise ilire të shpërndara në treva, si ishujt në Egje, qe dikur i kishim prona, a larg kudo gjetiu, ku besnike jemi si mercenarë dhe armiq t’ëgër ndaj njeri tjetrit! Nuk është veç mendjes së mbrapshtë, për nga krenaria mbi qiell, e aq poshtë në baltë për nga bëmat e përbashkëta dhe durimin e mefshtë dhe të pafund! Hapni sytë dhe kthehini nga vetja. Se askush tjetër s’na ka venë nën zgjedhë, por verbëri në fjalë e besim të rreme, diç më përtej asaj hunde s’na lë të shohim, se dikur më të parë qemë se ca vizigotë.
Mendoni, se sa më shumë mund të kishim gëzuar, sa të terhiqemi në mjerimin që s’e meritojmë! Se kurrë nuk është vonë, veç kur harrohet e pritet pa bërë asgjë!
Me shpirt gëzuar të gjithëve!