Shqipëria publikon të dhënat e agjentëve të SHISH-it

“Vendi i NATO-s, Shqipëria, po publikon informacione të ndjeshme në lidhje me operatorët e tij më të lartë të inteligjencës në internet, duke dhënë detaje rreth identitetit të tyre, automjeteve, roleve operacionale, lëvizjeve të udhëtimit dhe zakoneve të përditshme në dispozicion të publikut në atë që duket të jetë një shkelje e madhe dhe potencialisht e rrezikshme mund të ketë pasoja ndërkombëtare”. Kjo është nisja e një shkrimi të gjatë dhe hulumtues shkruan për Shërbimin Informativ në Shqipëri nga “The Independent”. Media ndërkombëtare “The Independent” shkruan se “të dhënat e pagave dhe të shpenzimeve të vendosura në tabelat në faqen e internetit të Ministrisë së Financave të Shqipërisë tregojnë një pasuri të hollësishme mbi Shërbimin Informativ Shtetëror, duke përfshirë vendndodhjet e zyrave në terren, tërheqjet në para të gatshme dhe minutat si menaxherët e ujit, teknikët dhe mekanikët që përdorin”. Sipas gazetës, të dhënat tregojnë emrat dhe numrat e kartave të identifikimit të agjentëve në shërbim, të njohur në nivel lokal dhe në komunitetin e inteligjencës si SHISH, që veprojnë brenda dhe jashtë vendit, duke përfshirë dy me poste të ndjeshme në selinë e NATO-s në Bruksel. Fletët e tabelave tregojnë emrat, pozicionet, pagat dhe shpenzimet e së paku tetë operatorëve kryesorë klandestin shqiptarë – disa që punojnë nën mbulimin diplomatik – në Belgjikë, Greqi, Kosovë, Itali, Maqedoni dhe Serbi.

Pavarësisht se nuk po zbulon emra ose detaje të tjera identifikuese për të parandaluar ndëshkimin kundër informatorëve të nivelit të ulët ose të tjerëve që mund të lidhen me operatorët e agjencisë, zyrtarët e SHISH pranuan natyrën e ndjeshme të informacionit. “Parimi është se çdo gjë në lidhje me agjencinë tonë duhet të jetë e fshehur, por duhet të ndjekim të gjitha këto rregulla dhe rregullore”, tha një zyrtar i SHISH. “Rregullat dhe rregulloret nuk na lejojnë të shpenzojmë paratë pa e raportuar”. Inteligjenca dhe profesionistët e sigurisë thanë se u habiten nga publikimin e këtyre të dhënave sensitive, të cilat mund të lënë agjentët në pozita të ndjeshme të cenueshme ndaj kundër-zbulimit apo shantazhit nga organizatat armiqësore të zbulimit ose kriminelët që kërkojnë të depërtojnë në aleancën perëndimore. “Duke hyrë në sistemin e Shqipërisë ata mund të futen në sistemin e NATO-s”, – tha Xhemal Gjunkshi, një anëtar i opozitës i parlamentit shqiptar i cili shërben në Komisionin e Sigurisë Kombëtare dhe ishte një ish gjeneral në ushtri. Një ish-agjent të CIA-s që kishte njohuri për SHISH e përshkroi atë si llojin e katastrofës burokratike që mund ta rrezikonte jetën. “Administratori i internetit mund t’ju futë në rrezik nëse nuk i kushton vëmendje”, tha ai për “The Independent” në kushtet e anonimitetit, sepse ai vazhdon të punojë në çështjet e ndjeshme të sigurisë. “Mund të vendosni buxhetin në internet, por për të vënë emrat dhe detajet e tjera të agjentëve – kjo është çmenduri“.

Një zëdhënës i NATO-s me qendër në Bruksel tha në një e-mail se nuk komenton çështjet e inteligjencës. “The Independent” shkruan se SHISH është organizata pasuese e Sigurimit, shërbimi famëkeq i spiunazhit të kohës komuniste, i cili infiltroi çdo aspekt të jetës personale të shqiptarëve gjatë diktaturës staliniste prej katër dekade e gjysmë të vendit. Një kabllogram e Departamentit të Shtetit të SHBA-ve të vitit 2007 të botuar nga Wikileaks e përshkroi SHISH si “një shërbim të inteligjencës, kryesisht apolitike”, që është “partner i shkëlqyeshëm” me qeverinë e SHBA dhe përmendi “bashkëpunim të ngushtë në të gjitha aktivitetet e inteligjencës”. Drejtori i saj, Helidon Bendo, emërohet nga kryeministri, por funksionon si një njësi autonome jashtë kabinetit shqiptar. Sipas dokumenteve të ministrisë së financave, ajo punëson 913 njerëz. Një diplomat i huaj u ankua se SHISH vepron me pak përgjegjësi ose mbikëqyrje. Nga dokumentet zbulohet se një operative rajonale femër në qytetin port të Durrësit, ku emri dhe numri i kartës së identitetit të saj janë të dukshme tek pagesat e publikuara, merr së paku 2.5 milionë lekë (rreth 18.000 Pound), mbi të paktën 10 transaksione të këtij viti për “pagesa speciale”. Një agjent tjetër në Gjirokastër në jug të Shqipërisë figuron një pagesë për 200 mijë lekë në nëntor për atë që përshkruhet në faqen publike të ministrisë së financave të Shqipërisë si një “fond sekret”. Një grup i pagesave të vitit 2017, i klasifikuar si sekret, referohet një sistemi të komunikimit të NATO-s, i referuar si Tumba, i cili mund t’i referohet disa majave malore në Ballkan. Një tjetër tërheqje prej 3 milionë lekësh (GBP 21,000) nga Banka Credins në Tiranë më 3 dhjetor është postuar në internet në fund të ditës.

Detajet përfshijnë numrat e targave të makinës dhe ndonjëherë dhe detajet e modelit të automjeteve të përdorura nga spiunët, dhe madje edhe kur makinat merren për riparime, si dhe të dhënat e qëndrimeve të kushtueshme të hoteleve dhe faturat e restoranteve që “spiunët” shqiptar përdoren. Dokumentet gjithashtu tregojnë detaje potencialisht të pakëndshme në lidhje me aktivitetet e spiunimit të SHISH, përfshirë pagesat e qirasë për zyra në aeroportit te Rinasit si dhe televizioni shtetëror TVSH. Disa nga pagesat e bëra për transmetuesin shtetëror përfshijnë përshkrime të tilla si “instalimi i pajisjeve teknike” dhe “pajisja brenda televizionit shtetëror”. Zyrtarët premtuan të heqin të dhënat pas njoftimit nga “The Independent” tek kryeministria e vendit, shërbimet e inteligjencës, ministria e jashtme, ministria e brendshme, ministria e mbrojtjes dhe ministria e financave. Gjatë muajve informacioni ka qenë online, ka lënë vendin e NATO-s të jetë i prekshëm nga infiltrimi nga operacionet e agjencive ruse apo të inteligjencës të tjera. Në mars, Shqipëria dëboi dy diplomatë rusë, duke i akuzuar ata për operacione të paautorizuara të inteligjencës. “Puna e tyre nuk korrespondonte me statusin e tyre diplomatik”, tha në atë kohë ministri i jashtëm Ditmir Bushati. Shqipëria duket se ka vuajtur vazhdimisht nga mungesa e sigurisë së informacionit kur është fjala për shërbimet e saj të inteligjencës. Vitin e kaluar zyra e prokurorit publik në vend ka postuar në internet një kopje të kartës së identifikimit të drejtorit të SHISH, Helidon Bendo, i cili përfshin adresën e tij të shtëpisë dhe numrin i kartës se identitetit, si pjesë e një iniciative transparence.

Më parë këtë vit, një agjenci shtetërore njoftohet se ishte dërguar një listë prej 250 ose më shumë emrat e operativëve që shërbenin në njësinë e Inteligjencës Ushtarake të vendit. Dokumentet e SHISH të postuara në internet datojnë që nga 2014, pasi Shqipëria përpiqej të tregonte BE se kishte tronditur historinë e saj të korrupsionit publik dhe po kërkonte të ishte më transparente dhe i përgjegjshëm si një hap drejt anëtarësimit në bllokun e tregtisë dhe monedhës. Ligjet shqiptare ndalojnë rrjedhjen e informacionit sekret të shtetit, me gjoba deri në 10 vjet burg për zyrtarët që zbulojnë sekrete te shtetit dhe pesë vjet për qytetarët e zakonshëm. Të njoftuar për rrjedhjeve, zyrtarët e zyrës së kryeministrit, ministria e financave, ministria e brendshme dhe ministria e jashtme u përplasën për të hequr të dhënat.

“Thesari regjistron në sistemin e tij online të gjitha faturat dhe urdhërpagesat që ekzekutohen çdo ditë”, tha një zyrtar në kushte anonimiteti. “Të gjitha detajet që jepen atje janë për shkak se ato janë shkruar me urdhër të pagesës nga vetë institucioni. Ata nuk duhet të kenë detajuar faturat me informata të tilla të ndjeshme”. Një ish zyrtar i shërbimit të inteligjencës ka thënë për “The Independent” se faji nuk është i SHISH, për nxjerrjen e informacionit të ndjeshëm, por i ministrsë, zyrtarët e të cilës nuk kanë leje sigurie. “Është paaftësia e udhëheqjes”, tha ish-zyrtari, i cili foli me kusht që të mos i publikohej emri, duke diskutuar çështje të ndjeshme politike.

“Ndonjëherë njerëzit nuk punësohen për shkak të performancës së mirë apo kualifikimeve, por për shkak të ndikimit të politikanëve. Ndonjëherë njerëzit që vijnë në institucionet e sigurisë nuk janë të mirë-kontrolluar. Problemi fillon lart”.