Shaqir Vukaj: Rusia në luftë me NATO-n

25.03.1999

Moska sot i ngjan një qyteti të zymtë. Propaganda, lajmet e medias e, veçanërisht, të stacioneve televizive, deklaratat e intervistat e shumta të ditës së djeshme, kanë bërë efektin e vet. Tek shumë njerëz është krijuar përshtypja se sulmi ndëshkues i NATO-s kundër objekteve ushtarake jugosllave, është njëkohësisht sulm kundër Rusisë…

Që në mëngjes, të gjitha stacionet televizive dhe të radiove flasin vetëm për këtë problem. Gjithçka është përqendruar në Jugosllavi. Aty është NATO, SHBA, e gjithë bota, për mirë e për keq… Aty janë shqiptarët, që, për Moskën, nga njëra anë janë ngatërrestarët e gjithë kësaj zallamahije e, nga ana tjetër, të fundit për sa i takon rëndësisë…

I gjithë shtypi, në faqet e para trajton vetëm këtë problem. Media ruse vetëm për këtë flet. Të duket sikur punohet me komandë dhe se lajmet e njoftimet përpunohen në të njëjtën qendër e pastaj, i shpërndahen medies.

Reagimi i opinionit rus është kategorik dhe tepër negativ. Bombardimet dënohen si një agresion i hapur kundër një vendi të pavarur. Dënohen hapur NATO, SHBA e, bashkë me to, edhe shqiptarët. Asnjë fjalë për atë që ka ndodhur në Kosovë për fatin e shqiptarëve. Dhembja e Rusisë është vetëm për Serbinë, për serbët…

Sot që në mëngjes, filluan grumbullimet e njerëzve në mitingje “spontane”, ku oratorët dënojnë NATO-n, SHBA-ne e, jo rrallë, shqiptarët. Rreth orës dhjetë, turmat, nga anë të ndryshme të Moskës drejtohen drejt Sadovoje Kalco dhe brenda një kohe të shkurtër, ambasada amerikane, që ndodhet në këtë rrugë, rrethohet nga të gjitha anët.

Një trotuar i ngushtë e ndan ndërtesën e ambasadës nga njëra prej rrugëve më të zhurmshme të Moskës, njëkohësisht unaza kryesore e qytetit dhe një ndër rrugët më të gjëra të këtij qyteti gjigand që ditën arrin në rreth 15 milionë njerëz. Rruga tepër e gjerë, gradualisht kthehet në shesh, ku, siç thuhet, brenda një kohe tepër të shkurtër, janë grumbulluar mbi 100 mijë vetë… duke bllokuar krejtësisht qarkullimin.

Policia ruan, por nuk merret vesh kë ruan, ambasadën apo demonstruesit, një pjesë e të cilëve duken tepër agresivë, sidomos disa të rinj. Marrim vesh se në mes të tyre janë tifozët e skuadrës Spartak i Moskës, të cilët në ditë ndeshjesh janë të rrezikshëm, tepër të rrezikshëm Me sjelljet e problemet që krijojnë të kujtojnë tifozët anglezë të para disa viteve… Por sot nuk ka ndeshje. Kush i organizoi dhe si u grumbulluan kaq herët?.

Një pjesë e turmës që, sa vjen e shtohet, është tepër agresive. Vazhdojnë të vinë grupe të ndryshme me pankarta e parulla në duar, me shkrime anti-NATO, anti-SHBA e, ndonjë prej tyre edhe antishqiptare. Nuk e di se si m’u kujtua pranvera e vitit 1961. Atëherë kam qenë student në Moskë. Pikërisht para kësaj ndërtese demonstrohej edhe atëherë në mbrojtje të Kubës… si tani në mbrojtje të Jugosllavisë … (Dy gjëra krejtësisht të ndryshme që nuk ia vlen t’i komentosh). Atëherë, të paktën gjithçka bëhej haptazi. Punonjës të qendrave të punës, studentë të shkollave të larta, nxënës shkollash, grumbulloheshin para kësaj ndërtese, në mënyrë të organizuar, me një grafik të përcaktuar në detaje. Flisnin përfaqësues të organizatave të partisë, rinisë, bashkimeve profesionale, instituteve, shkollave etj, dënonin SHBA-në, mbronin Kubën e largoheshin, për t’u zëvendësuar nga të tjerë….

Dihet se atëherë këto mitingje e protesta organizoheshin nga shteti, nga partia, Bashkimet profesionale etj. Pra, gjithçka ishte nën kontroll të plotë. Po tani kush i organizon?. Ç’qëllime kanë organizatorët?. Deri ku mund të shkojnë veprimet e tyre, që në çdo moment mund të dalin jashtë kontrollit!

A e kuptojnë udhëheqësit e Rusisë së sotme se ç’mund të ndodhë?. Apo i organizojnë vetë? Vështirë. Të paktën Presidenti Jelcin e përkrahësit e tij e kuptojnë dhe i druhen shkallëzimit të këtyre veprimeve, mbasi në çdo moment ato mund të kthehen kundër tij. Unë kështu mendoj…

Në lajmet e drekës jepen njoftime se shembulli i Moskës po përhapet me shpejtësi në të gjithë Rusinë. Edhe në rajone të tjera ku nuk ka ambasada amerikane e konsullata e s’kanë para kujt të demonstrojnë. Në disa qytete turmat grumbullohen para konsullatave, aty ku ka të tilla, ose thjesht nëpër sheshet kryesore të qyteteve, bërtasin kundër NATO-s, SHBA-së e, jo rrallë, lëshohen parulla kundër shqiptarëve. Thuhet se po regjistrohen vullnetarët e parë për të shkuar në Serbi për të luftuar kundër NATO-s e shqiptarëve…

Duke ndjekur me kujdes deklaratat e intervistat e politikanëve rusë, më krijohet përshtypja se sot ka një farë zbutje, një lloj ulje toni e egërsie. Ndoshta e kanë kuptuar që dje e kaluan kufirin, apo, ndoshta, i frikësohen grumbullimeve të mëdha që mund të dalin jashtë kontrollit…

Mbas atyre deklaratave emotive të Presidentit Jelcin, bërë mbrëmë para dhe mbas fillimit të goditjeve të NATO-s kundër objekteve ushtarake në Jugosllavi, në takimin që pati sot me Ministrin e Jashtëm Ivanov dhe që u transmetua nga shumë kanale televizive, ai nuk ishte aq i ashpër si disa herë të tjera. Madje mund të thuhet, deri diku i arsyeshëm. Sigurisht brenda kontureve të politikës e qëndrimeve të Rusisë. Ndoshta ai ka filluar të shqetësohet nga turri që kanë marrë shumica e politikanëve rusë nga grumbullimet e turmave në të katër anët, nëpër sheshet e qyteteve të Rusisë e, sidomos, nga qëndrimet e deklaratat e ushtarakëve…

Gjatë këtij takimi ai theksoi se Rusia, moralisht është mbi Amerikën, se e konsideron agresionin e NATO-s si një gabim tepër  të madh të Klintonit, që nuk ka për t’u harruar. Në vazhdim, ai përmendi veprimet e ndërmarra deri tani nga Rusia si ndërprerja e vizitës së Primakovit në SHBA, biseda e tij me Klintonin dhe me presidentët e tjerë, si dhe ndërprerja e kontakteve të Rusisë me NATO-n. Kjo e fundit përmendet për herë të parë. Me sa duket, Rusia do të ndërpresë çdo lloj  marrëdhënie me të…

Edhe Ministri i Jashtëm Ivanov, në një intervistë që u transmetua nga kanalet televizive, e kishte ulur pak tonin. Njëlloj si më parë, veprimet e NATO-s i cilësoi si agresion , madje agresionin  e parë mbas Luftës së Dytë Botërore dhe që nuk ka asnjë justifikim. Ai bëri të ditur se Rusia u është drejtuar anëtarëve të Grupit të Kontaktit për t’u mbledhur në Moskë, për të diskutuar ndërprerjen e sulmeve ushtarake kundër Jugosllavisë.

Kryeministri Primakov sot ishte disi më ndryshe. Para kamerave televizive ai foli më tepër për probleme ekonomike, duke theksuar detyrat që dalin për mobilizimin e burimeve të brendshme, për vazhdimin dhe thellimin e reformave etj. NATO-n e Jugosllavinë vetëm sa i zuri në gojë, sigurisht me epitetet që përdoren nga të gjithë politikanët e lartë rusë.

Ministri i Mbrojtjes Sergejev, duke folur për këtë problem, tha se trupat e NATO-s që ndodhen në Maqedoni, po përgatiten për një operacion tokësor. Ai shprehu bindjen se ushtria jugosllave do t’i kundërpërgjigjet me dinjitet edhe një sulmi të mundshëm tokësor.

Përpiqem të ndjek të gjitha lajmet, në të gjitha kanalet televizive. Të gjithë, pa përjashtim, flasin në mbrojtje të Serbisë e të Millosheviçit. Shqiptarët, pothuajse nuk zihen në gojë. Edhe në ndonjë rast të veçantë, për ta flitet si për separatistë, irredentistë,  terroristë etj. Gati sa nuk quhemi shkaktarët kryesorë të asaj që po ngjet në Jugosllavi. Edhe shtypi i sotëm ishte më proserb, më anti-NATO e më antiamerikan.

Në lajmet e mesnatës, kanalet televizive, RTR, NTV dhe TV6 lidhen direkt me sheshin e improvizuar para Ambasadës Amerikane, ku ndodhen disa dhjetëra mijëra njerëz. Siç deklarojnë disa prej tyre, ata janë përgatitur të qëndrojnë aty gjithë natën. Disa prej tyre janë agresivë. Transmetohen direkt pamje, ku turma godet ambasadën me gurë, shishe boje etj. Policia e pranishme nuk merr  asnjë masë…

Sot gjatë gjithë ditës, kanalet televizive të Moskës sikur ishin në garë me njëri tjetrin se kush e kush të ftojë më parë ambasadorin jugosllav, B. Millosheviç, për të dhënë intervista. Të gjithë theksojnë se ai është vëllai i Sllobodanit. Kujtojnë se i bëjnë nder e i rrisin vlerat… Në disa prej intervistave që ka dhënë, ai ka përshëndetur qëndrimin e Rusisë dhe ka falënderuar popullin rus për solidaritetin që po tregon në mbështetje të Serbisë. Ai ka garantuar se Jugosllavia do të luftojë deri në fund. Por njëkohësisht ka shtuar se ajo pret ndihma më të mëdha e konkrete nga Rusia.

Sonte vonë në darkë u transmetua thirrja e Patriarkut të Moskës dhe gjithë Rusisë, Aleksei, lidhur me situatën në Jugosllavi. Thirrja ishte e njëanshme, në mbështetje të serbëve. Pavarësisht nga terminologjia kishtare e përdorur dhe fjalët e zgjedhura me kujdes, ajo nuk tingëlloi si një thirrje për pajtim e paqe, por nxitje kundër NATO-s, Perëndimit e shqiptarëve. Ja disa pjesë prej saj:

“Një grup shtetesh, pa marrë asnjë lloj legjitimiteti nga komuniteti ndërkombëtar, i kanë dhënë vetes të drejtën të gjykojnë se çfarë është mirë e çfarë është keq, kush duhet dënuar e kush duhet falur. Po tentohet të na mësojnë me mendimin se forca është kriteri i së vërtetës dhe moralit. Presioni brutal politik dhe ekonomik, që gjithë këto vitet e fundit kanë ushtruar shtetet e Perëndimit për interesat e tyre, u shndërrua në dhunë të hapur….

I bëj thirrje popullit serb dhe shqiptarëve kosovarë të ndërpresin konfliktin dhe menjëherë të fillojnë dialogun. Është krejtësisht e qartë se serbët asnjëherë, nuk do të pranojnë shkëputjen nga atdheu  i tyre të krahinës së Kosovës, e cila që në lashtësi ka qenë dhe mbetet qendra e tij shpirtërore…”

Sot u organizua një konferencë e përbashkët shtypi, nga Ministri i Jashtëm Ivanov dhe Shefi i Shtabit të Përgjthshëm,  Kvashnjin. Është hera e parë që dalin në një konferencë të përbashkët diplomacia dhe ushtria. Duket kanë vendosur të dalin bashkë para opinionit, me të njëjtat mendime. Për mendimin tim, kjo është vendosur sot, sepse në shumë raste ata kanë shprehur mendime e qëndrime të ndryshme, ku ushtarakët janë treguar më “të avancuar”. Sot për sot, nuk merret vesh se kujt i peshon fjala më shumë. Duket se ushtarakëve, por, po të vazhdojë kështu do të jetë tepër e rrezikshme…

Ndërmjet të tjerave ata thanë se “Jugosllavia ka ushtri të madhe e të fuqishme, dhe se ajo nuk ka nevojë për ndihma në njerëz, se ne nuk do të marrim armët për të luftuar, se Rusia kërkon rregullimin paqësor të problemit”. Në vazhdim, ata paralajmëruan se “Moska mund të ndërpresë sanksionet e të filloje furnizimin e Jugosllavisë me materiale të ndryshme, përfshirë edhe armatime”. Megjithatë tonet e përdorura nga të dy nuk ishin aq të larta e kërcënuese.

Në të gjitha emisionet e lajmeve u përsërit deklarata e kryeministrit grek Simitis, ku, ndër të tjera, thuhej se: “Sulmet ushtarake nuk do të sjellin asgjë, se atij i vjen turp nga veprimi i NATO-s kundër Jugosllavisë”.

Si shumë po puqen rusët e grekët për këtë problem!

Në propagandën anti – NATO e proserbe, Moska përpiqet të shfrytëzojë ç’të mundet. Si ngjarje të mëdha, ajo konsideron protestat e serbëve para ambasadës amerikane në Shkup, pamje nga të cilat u transmetuan disa herë.

Në darkë marrim vesh se në katër anët e Rusisë, në Moskë, Sankt Petërburg, Voronjezh, Rostov mbi Don e në shumë qytete të tjera, janë krijuar Komitete të Posaçme që do të merren me regjistrimin e dërgimin e vullnetarëve në Serbi. Thuhet se vetëm ditën e parë janë regjistruar disa mijëra vullnetarë. Njëlloj si në Luftën e Parë Botërore… Dhe më interesantja është se në krye të këtyre Komiteteve janë ushtarakë rusë, gjeneralë aktivë. Siç tha një gjeneral, kryetar i njërit prej këtyre Komiteteve, atje duhen vullnetarë që kanë shërbyer në aviacion, mbrojtje kundërajrore etj.

Në të katër anët e Rusisë kanë vazhduar protestat kundër NATO-s në mbrojtje të Serbisë. Në Novosibirsk demonstruesit kanë djegur derën e jashtme të konsullatës së RF Gjermane, i vetmi anëtar i NATO-s që ka konsullatë në këtë qytet. Në Vlladivostok është rrethuar konsullata e përgjithshme e SHBA-së dhe para mureve të saj vazhdon regjistrimi i vullnetarëve për Serbi. Në Sankt Petërburg, para konsullatës amerikane, demonstruesit, në shenjë proteste kanë djegur flamurin amerikan. Po aty, në shesh, regjistrohen vullnetarë për Serbi, ndërmjet të cilëve edhe studentë.

Si për të zbutur situatën, prononcohen publikisht edhe disa politikanë me mendje më të freskët, më të matur e më të ekuilibruar, të cilët  kërkojnë të ulin tensionet. Ish – kryeministri i Rusisë, Çernomerdin u shpreh se “Udhëheqësit rusë nuk kanë përdorur të gjitha mjetet për të bindur Millosheviçin”. Lideri i lëvizjes Jablloko, Javlinski tha se “ më në fund Rusia po bën gjëra me vlerë, duke ftuar në Moskë Grupin e Kontaktit. Kryesorja është që Rusia të mos  përfshihet në luftë, të mos dërgojë vullnetarë në Jugosllavi, që Jugosllavia të mos furnizohet me armatime. Në nuk duhet të paguajmë gabimet e serbëve. Ne nuk duhet të mbrojmë serbët që vrasin shqiptarët, ose të themi, siç bëjnë disa, që serbët le të bëjne ç’të duan me shqiptarët”.

Kozirevi, ish – Ministri i Jashtëm i Rusisë, iu kundërvu haptazi propagandës zyrtare ruse dhe udhëheqësve të Rusisë, duke deklaruar “Si mund të quash agresorë vendet më të civilizuara të botës, si mund t’i quash ato agresorë dhe njëkohësisht të vazhdosh të bashkëpunosh me agresorët, si mund të kërkosh para nga agresorët?”.

Nga burime të ndryshme thuhet se Duma Shtetërore do të mblidhet nesër ose pasnesër për të diskutuar rreth sulmit të NATO-s kundër Jugosllavisë dhe se mendohet që ajo  do të dalë me vendime e thirje kundër NATO-s e SHBA. Me përbërjen e sotme, ajo është e gatshme edhe për veprimet më të paparashikueshme për të ndihmuar Serbinë…

26.03.1999

U bënë tri ditë nga dita e fillimit të bombardimeve. Edhe sot të gjitha gazetat, stacionet e shumta të radiove e kanaleve televizive ruse, vendin kryesor ia kushtojnë Jugosllavisë ose, më saktë, Serbisë. Flitet e shkruhet gjithçka për të. E asnjë fjalë për Kosovën e fatin e shqiptarëve. Nga agjenci të huaja marrim vesh se ç’po bëjnë serbet në Kosovë kundër shqiptarëve. Rusia hesht. Në njoftimet që jepen për rezultatet e bombardimeve (për të cilat, për çudinë tonë dhe të shumë të tjerëve, ato i bën publike Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, Kvashnjin), thotë se NATO po bombardon me shumicë objekte civile, nga të cilat janë vrarë 20 vetë dhe janë plagosur 200 të tjerë…

Edhe sot vazhduan deklaratat e intervistat e politikanëve të lartë rusë, nga të cilat më tërhoqën vëmendjen ato të kryetarit të PKR, G. Zjuganov, Kryetarit të Këshillit të Federatës Ruse (Dhoma e dytë e Parlamentit) J. Strojev, Kryetarit të Bashkisë së Moskës dhe, njëkohësisht, Kryetar i Lëvizjes “Atdheu”, Llushkov, dhe, sigurisht, të ministrit të jashtëm, Ivanov.

1. Zjuganov, ndërmjet tjerave, tha se: “Vendimi i marrë nga SHBA dhe NATO për të bombarduar Jugosllavinë, në fakt i fshin të gjitha arritjet e fundit në fushën e sigurimit të paqes në botë. Kjo do të thotë paralizim i OKB-së dhe përvetësim nga Amerika i të drejtës për të ndëshkuar kë t’i shkrepet asaj. Rusia duhet t’i përgjigjet agresionit të Perëndimit në mënyrë serioze. Në këtë situatë, ajo mund ta konsiderojë veten të çliruar nga respektimi i embargos ndërkombëtare dhe menjëherë, duhet të ndihmojë serbët me teknikë moderne. Në situatën e krijuar, mendoj se nuk ka kurrfarë perspektive për ratifikimin nga Duma të Traktatit SALT-2”
2. Strojev tha se “Rusia ka mjaft mundësi diplomatike dhe ekonomike për të mbështetur Jugosllavinë dhe për të ndikuar në situatën e krijuar. Rusia është një vend i arsyeshëm dhe ajo nuk ka ndërmend t’i drejtojë askujt raketat. Nuk bën që një çmendurie t’i përgjigjesh me çmenduri. Të vetmet masa adekuate të Rusisë mund të jenë përpjekjet që duhen bërë për ndërprerjen e luftimeve në Jugosllavi. Ne duhet të ecim në rrugën e bisedimeve. Këshilli i Federatës po përgatit një thirje drejtuar vendeve të Bashkësisë së Vendeve të Pavarura për të mbështetur qëndrimin e Rusisë”
3. Llushkov, tha se “Primakovi e anulloi vizitën e tij në SHBA, mbasi nuk i kishte mbetur gjë tjetër përveç veprimeve të tilla. Krijohet një vlerësim i dyfishtë ndaj vendimit të Primakovit. Ndoshta nuk ia vlente të ndërpritej vizita në SHBA dhe të filloheshin bisedimet me kreun e FMN-së për të diskutuar mundësinë e marrjes së kredive. Kurse vizitën mund ta ndërpriste edhe mbas ndërmarrjes së veprimeve ushtarake të NATO-s në Kosovë”.

Përsëri sot kanë vazhduar protestat antiamerikane e anti-NATO në të gjithë Rusinë. Vazhdon regjistrimi i vullnetarëve për të shkuar në Jugosllavi. Në lajme të kanaleve të ndryshme televizive thuhet se numri i vullnetarëve rritet çdo orë. Jepen pamje direkte nga sheshet kryesore të qyteteve të ndryshme ku njerëzit shihen në radhë duke u regjistruar.

Histeri lufte nga lart e nga poshtë. Duket nxisin njëri – tjetrin. Por, në qoftë se  poshtë përhapet e merr rrugët, siç po ngjet këto dy-ti ditë, zor se mund  të ndalet. Për më tepër disa atje lart, në pushtet, veçanërisht ushtarakët, po e nxisin me qëndrimet e deklarimet e tyre….Po vazhdoi kështu, do të jetë vështirë për Jelcinin e grupin e tij që t’i ndalojnë. Mund të kthehen kundër tij e situata të dalë jashtë kontrollit. Jashtë kontrollit është një fjalë goje, por këtu është Rusi…ku armatimet nuk numërohen e nuk peshohen. E ato nuk janë të çfarëdoshme. Fillojnë nga më të thjeshtat e deri tek ato bërthamore.  Vetëm për kokat bërthamore thuhet se janë mbi tridhjetë mijë, para të cilave planeti ynë s’është asgjë, madje disa dhjetëra planete si i yni mund të kthehen ne pluhur e hi brenda pak minutash….Përmenda kokat bërthamore se para dy ditësh ministri i jashtëm, Ivanov, bëri thirrje për rivendosjen e raketave bërthamore në Bjellorusi.

Sot më bënë  përshtypje të veçantë lajmet mbi qëndrimet e disa prej ish -republikave të ish – B.Sovjetik. Po i përmend ashtu siç u thanë:

Letoni – Presidenti Ulmanis u tha gazetarëve se në situatën e krijuar nuk kishte rrugë tjetër. Ministri i jashtëm, Birkavs, shpreson që mbështetja e veprimeve luftarake që po i bën Letonia NATO-s, nuk do të prishë marrëdhëniet me Moskën.

Estoni – Kandidati për ministër i punëve të jashtme të Estonisë, Ilves, e cilëson veprimin e NATO-s si të shumëpritur.

Gjeorgji – Shefi i këshilltarëve të presidentit Shevranadze thekson se koncepti i ri i NATO-s që presupozon përdorimin e forcës për qëllime humanitare pa mandatin e KS të OKB-së mund të bëhet një mjet efektiv për rregullimin e konflikteve të tjera në Abhazi, Nagorni Karabak, Pridnjestrovje.

Azerbaixhan – Presidenti Gajdar Alijev deklaroi se Bakuja do të shfrytëzojë të gjitha mundësitë e shumta që ka për të thelluar dhe zgjeruar bashkëpunimin ushtarak me SHBA – në dhe NATO – n

Ukrainë – Deputetët e Verhovnaja Rada (Parlamenti i Ukrainës) votuan dje për heqjen e statusit të vendit pa armë bërthamore, kurse presidenti Kuçma u distancua nga ky veprim propagandistik i Parlamentit dhe deklaroi se ky veprim hyn në kompetencat e presidentit.

Kazakistan – Atje kanë filluar të dëgjohen zëra për të dalë nga statusi i vendit pa armë bërthamore.

Bjellorusi – Ajo mbështet plotësisht qëndrimin e Rusisë ndaj goditjeve të NATO-s. Presidenti Llukashenko, duke shfrytëzuar këtë rast, kërkoi dislokimin në Bjellorusi të armëve bërthamore.

Propozimet e shumta  që kemi dëgjuar këto ditë për të ndërprerë marrëdhëniet me NATO-n po bëhen realitet. Politikanët e lartë rusë, me sa duket, e kanë humbur dhe nuk dinë ç’bëjnë. Sot mbas dreke u përzu nga Moska përfaqësuesi i NATO-s në Rusi, Shahtantinski. Në të vërtetë ai ishte një diplomat i atashuar pranë Ambasadës Franceze, si përfaqësues i NATO-s pa ndonjë kompetencë të veçantë.

Isha njohur me të në një tryezë të rrumbullakët, organizuar nga Universiteti i Marrëdhënieve Ndërkombëtare për problemin e Kosovës, para fillimit të bombardimeve kundër Jugosllavisë, ku ai me logjikë e argumente mbrojti shqiptarët e Kosovës.  Ishte një djalë i hijshëm e tepër simpatik. Me një rusishte të shkëlqyer. E kisha takuar edhe herë të tjera në pritje të ndryshme. E gjeti dhe Moska kë të përziejë. Sikur ai ishte e keqja e Rusisë.

Në një deklaratë që u transmetua sonte vonë, ministri i Punëve të Jashtme Ivanov u shpreh kështu “Iu propozua Shahtantinskit të kthehet në atdhe” dhe shtoi se “Rusia nuk do të mbajë asnjë kontakt me NATO-n deri sa të vazhdojnë bombardimet në Jugosllavi”.

Moska nuk u mjaftua me kaq. Ajo paralajmëroi të gjithë grupin e ndërlidhjes të NATO-s që operon në Rusi, që brenda 48 orësh të largohet prej këtu. U thirrën në Moskë  të gjithë ushtarakët rusë, që, në kuadrin e bashkëpunimit me NATO – n, apo në përgjithësi me vendet perëndimore, ndodheshin në këto vende. U kufizua në minimum lëvizja nepër Rusi e atasheve ushtarakë të akredituar në Moskë.

Rusia sikur po vihet në gjendje lufte me NATO-n…

27.03.1998

Përsëri një ditë e tensionuar. Në lajmet e mëngjesit nuk ka ndonjë gjë të re. Përsëriten ato që janë thënë mbrëmë. Ndërsa shtypi boton lajme tronditëse. Gazeta e sotme “Sevodnja” boton lajmin se në Ministrinë e Mbrojtjes të Rusisë, ekspertët ushtarakë po rakordojnë detajet teknike të dislokimit në Bjellorusi të një pjese të bombarduesve strategjikë rusë, të aftë që të godasin me raketa  me krahë si bombarduesit amerikanë B-52.

Moska zyrtare që në prag të fillimit të bombardimeve ishte aq entuziaste për aftësitë luftarake të ushtrisë jugosllave e, veçanërisht, të mbrojtjes së saj kundërajrore, shpreh habi për pasivitetin e komplekseve mbrojtëse kundërajrore të Jugosllavisë, të cilat nuk po kundërpërgjigjen si pritej dhe siç ishin reklamuar. Burime ushtarake ruse thonë se edhe në NATO çuditen me këtë pasivitet. Ndoshta, thonë disa specialistë rusë, serbët duan të mbajnë të fshehte e të mos dekonspirojnë radarët e komplekset mbrojtëse kundërajrore, mbasi, si shprehen këtu,  “ata po përgatiten për luftë të gjatë”.

Edhe sot politikanë të niveleve të ndryshme vazhduan deklarimet e tyre. Me ndonjë përjashtim të rrallë, ata flasin të gjithë njëlloj. Dje kryetari i Dumës Shtetërore Seleznjov, i ndodhur për vizitë në Kube i ka bërë të ditur Fidel Kastros se që nga dita e djeshme, Moska nuk e konsideron veten të lidhur me embargon e OKB-së për furnizimin me armë për Jugosllavinë.

Të jetë kështu! Deri tani në Moskë nuk është folur për  një gjë të  tillë.

Kryetari komunist Zjuganov, përsëriti thirrjen për daljen e Rusisë nga regjimi i sanksioneve ndaj Jugosllavisë. Ministri i jashtëm Ivanov foli turbullt për këtë problem. Ndërmjet tjerave ai tha se:”Rusia nuk do të dalë nga ky regjim, por në qoftë se goditjet vazhdojnë, atëherë, anëtarët e OKB-së kanë të drejtë të ndihmojnë Jugosllavinë”.  Gjuhë e pakuptueshme, sigurisht e përdorur me qëllim….

Sot u deklarua se nuk ka divergjenca për qëndrimet ndaj ngjarjeve në Jugosllavi midis Kremlinit, Qeverisë, Ministrisë së Mbrojtjes e Ministrisë së Punëve të Jashtme. Ato, të gjitha njëlloj, sulmet ajrore të NATO-s i konsiderojnë si agresion kundër një shteti të pavarur, shkelje e rëndë e Aktit Themelor Rusi – NATO, shkelje e parimeve të OKB-së dhe OSBE-së, përpjekje për t’i imponuar botës diktatin amerikan.

Megjithëse këto jepen për konsum të brendshëm, njerëzit nuk besojnë. Realisht ka qëndrime të ndryshme, qoftë brenda vetë Qeverisë, pra midis ministrive të ndryshme, qoftë midis Qeverisë e Kremlinit e, veçanërisht Dumës Shtetërore.  Deklarata të tilla e kanë një qëllim…..

Duke parë e analizuar me kujdes qëndrimet e shprehura, shihet se një pjesë e Qeverisë me kryeministrin Primakov në krye, janë për qëndrime më të ashpra ndaj NATO-s e Perëndimit, në ndryshim me presidentin Jelcin, i cili, pavarësisht nga tonet e larta që përdor, është për një qëndrim më të zbutur. Sigurisht brenda caqeve të politikës tradicionale ruse në mbrojtje të serbëve.

Nga një intervistë që dha ministri i jashtëm Ivanov, ndërmjet tjerave, tërheqin vëmendjen :

– Në Rambuje nuk u arrit nënshkrimi i Projekt-marrëveshjes politike dhe fajtorë ishin shqiptarët.

– Në Paris Marrëveshjes Politike iu ngjiten dy shtojca: një ushtarake dhe një tjetër policore, të përgatitura nga NATO e për të cilat Grupi i Kontaktit nuk ka patur kurrfarë lidhjeje.

– Serbët dhe shqiptarët duhet të gjejnë vetë zgjidhjen e pranuar për të dy palët. Por, ata shqiptarë që morën pjesë në Rambuje , “ kanë avulluar”.

– Ata që kanë marrë drejtpërsëdrejti vendimin për fillimin e agresionit duhet të gjykohen nga Gjykata Ndërkombëtare e Hagës.

Siç pritej, sot u zhvillua një seancë e posaçme e Dumës Shtetërore kushtuar “Fillimit të luftës në Ballkan”, siç u emërtua kjo seancë. Ajo u transmetua e plotë nga  të gjitha kanalet televizive ruse. Në të morën pjesë 392 deputetë nga 340 – 350 vetë qe marrin pjesë zakonisht, pra ajo ishte vlerësuar shumë nga të gjitha partitë e lëvizjet që përfaqësohen në Dumë.

Që në hapje, tonet ishin tepër të larta. Fillimisht foli Ministri i Jashtëm, që ishte thirur për të raportuar për zhvillimet në Jugosllavi e qendrimin e Rusisë. Që në fillim ai u ndal në problemin e Kosovës, madje si shkak të fillimit të konfliktit atje, ai përmendi heqjen e autonomisë së Krahinës në vitin 1989. Më poshtë, duke folur për përbërjen etnike të Kosovës, ai tha se aty jetojnë rreth 60 përqind shqiptarë. (Eshtë e para herë që një politikan rus, për më tepër një përfaqësues i Ministrisë së Jashtme, kopjon dhe  përsërit atë shifër që përmendi para pak ditësh ambasadori jugosllav këtu.. Në të gjitha materialet e botuara në Rusi, që me  fillimin e krizës në Kosovë është thënë e shkruar se   aty rreth  90 përqind e popullsisë janë shqiptarë. Një fakt të tillë e kanë pohuar edhe më proserbët e më antishqiptarët). Më poshtë Ivanovi, ndërmjet tjerave, tha:

– Jugosllavia ka qenë dhe është dakord për zgjidhjen e problemeve,  nëpërmjet bisedimeve. Delegacioni jugosllav ka bërë gabim që nuk ka nënshkruar marrëveshjen në Rambuje, sepse po ta kishte nënshkruar, ngjarjet mund të kishin marrë drejtim tjetër. Shqiptarët, duke u mbështetur, në radhë të parë nga amerikanët, e nënshkruan marrëveshjen në paketë, bashkë me shtojcat ushtarake dhe policore, të përgatitura pa dijeninë e Rusisë…

Strategjia e Rusisë në Ballkan synon kthimin e  Ballkanit në zonë paqeje e mirëkuptimi….”

Nga pyetjet, që u bënë dukej qartë se një pjesë e deputetëve ishte e pakënaqur nga përgjigjet e ministrit e,  kryesorja, nga qëndrimi i Rusisë.

Edhe në përgjigje të pyetjeve, Ivanovi ruajti të njëjtën linjë, si në fjalimin që mbajti, madje duke përsëritur të njëjtat teza, por me fjalë të tjera. Ajo që nuk kënaqi shumë deputetë ishte konkluzioni.  “Në asnjë mënyrë ne nuk duhet të biem në konfrontime, për më tepër të futemi në ndonjë lloj aventure ushtarake. Për këto ne kemi qëndrimin e prerë të Presidentit të Rusisë”.

Dihej që më përpara se shumica e deputetëve nuk do të ishin të kënaqur me ato që do të thoshte Ivanovi. Këta ultrapatriotë gjoja në emër të patriotizmit e të dashurisë për atdheun e tyre, janë gati ta fusin Rusinë në aventura  e deri në konfrontime ushtarake me NATO-n e SHBA. Ata  ishin përgatitur të flisnin me një gjuhë, sikur Rusia ishte në rrezik e duhej përgatitur për luftë. Për më tepër që kjo seancë  transmetohej direkt, pra njerëzit i dëgjonin e i shikonin këta farë trimash.

Ishte një  rast mjaft i mirë për të bërë fushatë në prag zgjedhjesh. Dhe në Rusi bën kollaj fushatë me antiamerikanizëm, antiperëndim, antiNATO e shumë anti të tjera me të cilat populli rus është edukuar  në vite e vite…

Ndër të parët e mori fjalën kryetari i PKR, Zjuganov. Mbasi sulmoi ashpër amerikanët të cilët, sipas tij, po ecin në rrugën e “Hitlerianëve”, iu kthye NATO-s e cila, sipas tij, po kryente veprime “fashiste”. Në fund sulmoi udhëheqësit e Rusisë , të cilët  “janë fajtorët kryesorë për atë që po ndodh në Ballkan”

Si gjithmonë, me një ton emocional foli kryetari i PLB, Zhirinovski, i cili sulmoi djathtas e majtas (shumë njerëz në Rusi e jashtë saj, Zhirinovskin e quajnë si një njeri jonormal, sharlatan etj. Por, në fakt, ai nuk është i tillë. Ai e luan shumë bukur këtë rol, i cili i pëlqen dhe i intereson disa qarqeve të caktuara në Rusi e, pse jo, edhe jashtë saj.). Ai, mbasi sulmoi Ministrinë e Punëve të Jashtme të Rusisë, e cila, sipas tij, kishte penguar furnizimin me armë të ushtrisë jugosllave, bëri thirje të dilet nga sanksionet e vendosura, jo vetëm ndaj Jugosllavisë, por edhe ndaj Irakut, Libisë, Iranit, Koresë së Veriut, Sudanit e Kubës.

Në këtë frymë folën edhe shumë deputetë të tjerë. Pati edhe ndonjë (tepër pak) që foli realisht e pa pasione. Megjithatë duhet thënë se të gjithë ishin të një mendimi “për agresionin e NATO-s kundër Jugosllavisë”, çka u duk qartë në dy dokumentat që aprovoi Duma, lidhur me  “Vendimin e Dumës Shtetërore për Deklaratën lidhur me Agresionin e NATO-s kundër Jugosllavisë”. Pro këtij dokumenti të turpshëm votuan 365 deputetë, 4 deputetë votuan kundër dhe 2 deputetë abstenuan. 27 deputetë nuk morën pjesë në votim.

Shifrat flasin vetë e nuk kanë nevojë për komente.

Vendimi ndërmjet të tjerash, përmban:

-Të aprovohet Deklarata e Dumës Shtetërore e Federatës Ruse lidhur me agresionin e NATO-s kundër Jugosllavisë.

-Të ndërpriten marrëdhëniet midis Dumës Shtetërore dhe NATO-s

Në deklaratën e Dumes thuhet:

“Me 24 mars 1999 NATO ka filluar sulmet me raketa e bomba kundër një shteti të pavarur, RF të Jugosllavisë. Përderisa shkak i bombardimeve u bënë tentativat e Jugosllavisë për t’iu kundërvënie separatizmit të armatosur agresiv, brenda territorit të tij, është i padiskutueshëm fakti se, akti i kryer nga NATO, është një akt agresiv, që shkel rëndë Kartën e OKB-së, parimet e pranuara nga të gjithë dhe normat e së drejtës ndërkombëtare. Kjo ditë  është një ditë e zezë për historinë e Evropës. Për faj të NATO-s kontinenti ynë u ndodh në kufijtë e krizës më të rëndë ushtarako-politike të këtyre dhjetëvjeçarëve të fundit. Çdo ditë e më shumë, po bëhet real kërcënimi i një konflikti ushtarak të përmasave të mëdha në Ballkan, në të cilin mund të përfshihen shumë shtete.

Aksionet ushtarake kundër Jugosllavisë, të ndërmarra nga NATO pa sanksionet e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, shkatërrojnë gjithë sistemin e sigurisë ndërkombëtare, të bazuar në autoritetin  OKB-së, diskreditojnë rolin e OSBE-së, demonstrojnë paturpësisht se diplomacia me bomba e raketa e NATO-s, e frymëzuar nga SHBA , është një kërcënim real për paqen e stabilitetin në Evropë dhe në gjithë botën….

Duma Shtetërore kërkon me forcë ndërprerjen e menjëhershme të sulmeve ushtarake kundër Jugosllavisë dhe të akteve të dhunës në Kosovë e Metohi dhe insiston për ripërtëritjen e pakthyeshme të bisedimeve politike, me qëllim,  gjetjen e rrugëve për zgjidhjen e konfliktit vetëm me mjete paqësore,  mbi bazën e parimeve të respektimit të  pavarësisë dhe tërësisë territoriale të Jugosllavisë si dhe të respektimit të plotë të normave të së drejtes ndërkombëtare në fushën e mbrojtjes  së të drejtave të njeriut dhe të pakicave kombëtare….“.

Ky është qëndrimi i Dumës Shtetërore të Rusisë, e cila, krahas tjerave, kërkon që të “ndërpritet dhuna në Kosovë e Metohi”. Jo, ajo nuk kërkon ndërprerjen e dhunës ndaj shqiptarëve. Në asnjë mënyrë. Ajo kërkon ndërprerjen e “dhunës ndaj serbëve“, që, sipas saj, po ushtrojnë shqiptarët…

Kjo është Duma Shtetërore ose Parlamenti i Rusisë… fatkeqësisht i Rusisë së sotme.

***

Sonte në darkë, rreth orës 21, një grup të rinjsh u futen në oborrin e godinës ku ndodhet  ambasada (Ambasada Shqiptare ndodhet në një apartament në katin e katërt të një godine shumëkatëshe). Mbasi hodhën parulla kundër nesh e  në mbrojtje të serbëve, gjuajtën me gurë në drejtim të dritareve tona dhe thyen disa xhama…. të komshinjve. Mbas këtij “akti heroik”, këta farë trimash (të organizuar nga të tjerë) u larguan. Sidoqoftë, kjo ngjarje shërbeu për mirë, mbasi që sonte autoritetet ruse përforcuan ruajtjen e ambasadës edhe me roje ushtarake, mbasi deri tani ajo kishte vetëm roje civile./gazeta dita/