Antigona, qyteti antik i themeluar nga Pirroja i Epirit

Shqipe HOXHA

Saraqinishta është një fshat i vogël i ish-Bashkisë Antigone në Gjirokastër, në jug të Shqipërisë. Pranë fshatit gjenden mbetjet e qytetit antik të Antigonesë, i cili u themelua nga Pirro i Epirit dhe u emërua pas gruas së tij, Antigone. Straboni në Gjeografinë e tij, vendos Chaonia midis maleve Cerauniane në veri dhe Lumit Thyamis në jug. Historiani romak, Appian, përmend Chaonia si kufirin jugor në përshkrimin dhe gjeografinë e Ilirisë. Qytetet e rëndësishme në Chaoni përfshinin Chimaera (Himarë moderne), Buthrotum, Phoenice, Panormos, Onshismus (sot Saranda) dhe Antigonea. Antigona (Antigonea), quanin edhe gruan e Pirros së Epirit. Antigonea është një qytet i lashtë, 14 kilometra larg qyteti të Gjirokastrës. Është ndërtuar në shek. III p.e.s. Qyteti është themeluar nga Pirroja i Epirit. Në fillim të shekullit III p.e.s Pirroja u detyrua të shkonte në luftë në Egjipt, ku aftësitë e tij tërhoqën vëmendjen e Berenices, gruas së mbretit Ptoleme të Egjiptit, e cila i ofroi atij dorën e së bijës, Antigoneas. Si mirënjohje për gruan e tij të parë, Pirroja vendosi të ndërtonte një qytet të ri me emrin Antigonea. Sipas Plutarkut, qyteti-shtet, Antigonea, u lind nga dashuria dhe u shkatërrua nga urrejtja. Duke zbatuar një urdhër të senatit romak, ushtria romake nën drejtimin e Konsullit romak Pal Emili, më 168 p.e.s. plaçkiti dhe shkatërroi edhe Antigonenë, midis rreth 70 qyteteve të Epirit dhe të Ilirisë. Qyteti nuk u rindërtua më kurrë.

Ruins of Epirote house with peristyle

the Roman Consul Aemilius Paullus looted and set fire to 70 towns in Epirus including Antigonea. The town was never rebuilt.