FOREIGN POLICY: Marrëveshja Turqi-Rusi është e destinuar të mos ketë sukses
Për dy javë presidenti rus Vladimir Putin dhe Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan janë marrë me çështjen e Sirisë. Por a do të zgjasë marrëveshja e re turko-ruse?
Pas tetë vjetësh të luftës së përgjakshme në Siri, Moska dhe Ankaraja po festojnë marrëveshjen e tyre.
Por marrëveshja do të rezistojë vetëm nëse pjesëmarrësit e tjerë në luftën civile në Siri bien dakord të veprojnë sipas planit të Putinit dhe Erdoganit.
Atëherë, për çfarë kanë rënë dakord Rusia dhe Turqia?
Së pari, Turqia ra dakord të ndalojë pushtimin e saj në territorin Sirian, dhe ajo do të kapë më pak territor Sirian sesa “zona e sigurt”. Së dyti, Rusia do të punojë me forcat e liderit sirian Bashar al-Asad për të larguar Njësitë e Mbrojtjes së Popullit Kurd (YPG) përsëri nga kufiri turko-sirian, duke u marrë kështu me disa nga shqetësimet e sigurisë së Turqisë. Së treti, Rusia dhe Turqia do të kryejnë patrulla të përbashkëta ushtarake brenda territorit sirian përgjatë një pjese të konsiderueshme të kufirit.
Nëse marrëveshja zbatohet siç është projektuar, ajo do të forcojë kontrollin e qeverisë siriane dhe do të zvogëlojë fuqinë e YPG, shqetësimi kryesor i Turqisë.
Një aspekt kyç i negociatave Putin-Erdogan ishte që “të gjithë elementët e YPG dhe armët e tyre do të hiqen” nga zona të caktuara dhe se “të dy palët do të marrin masat e nevojshme për të parandaluar depërtimet e elementeve terroriste.”
Rusia, edhe pasi të vendosë trupat e saj për “patrullimet e përbashkëta” të premtuara, nuk do t’i ketë forcat e nevojshme për një fushatë të qëndrueshme kundër YPG. As Rusia nuk ka shumë interes për të zvogëluar fuqinë luftarake të kurdëve. Ndoshta Asadi ka aftësinë e presionit të YPG për t’u çarmatosur. Por ai nuk ka gjasa të jetë i gatshëm.
Ankaraja gabon kur mendon se çështja e Sirisë Kurde është e mbyllur. Vërtetë, patrullimet e përbashkëta të parashikuara nga marrëveshja Putin-Erdogan mund të mbanin njësitë e YPG larg kufirit.
Lufta dhjetëvjeçare e Ankarasë kundër Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) në varësi të YPG ka qenë kryesisht një konflikt i luftës guerile dhe sulmeve terroriste. Nëse milicitë kurde vazhdojnë të luftojnë, Turqia do të kthehet në kërcënime me forcë për të siguruar interesat e saj.
YPG nuk është, natyrisht, e vetmja palë e prekur nga marrëveshja Putin-Erdogan.
Ankaraja është optimiste që Rusia do ta detyrojë qeverinë Siriane që të pajtohet me kushtet e saj, me arsyetimin se Asad është një klient rus.
Tani për tani, Asad do të mirëpresë marrëveshjen Putin-Erdogan për parandalimin e një pushtimi më të madh turk në Sirinë verilindore. Turqia e sheh Idlibin si pjesë të sferës së saj të ndikimit dhe shqetësohet se një sulm sirian në rajon do të dërgojë një valë refugjatësh.
Është e mundur, natyrisht, që një kombinim i diplomacisë së shkathët ruse dhe rraskapitjes së palëve të tjera mund të bëjë që të ketë lëshime nga të gjitha palët. Por tetë vitet e fundit të konfliktit tregojnë të kundërtën.
Tërheqja e Trump mund të ketë ndryshuar ekuilibrin e fuqisë në Siri, por marrëveshja Putin-Erdogan nuk ka gjasa të përfundojë luftën.