Irma Kurti: Unë diellin e shoh pas xhamit
Ese
Ka ditë që unë diellin e shoh pas xhamit të dritares, e mbyllur në shtëpi. Dhe nëse çdo gjë do të shkojë mirë, do të vazhdoj ta shikoj kështu edhe për ca kohë.
Vetëm një javë më parë mendoja se të shëtisja nëpër rrugët bosh, të shikoja shkollat dhe universitetet, bibliotekat e kinematë e mbyllura ishte gjëja më e trishtueshme në botë. Nuk e kisha menduar se më e trishtueshme është të shikosh pas dritares një ditë të bukur plot me dritë, kaltërsinë e qiellit, perëndimin, lulet dhe pemët përpara pallatit, të ngurta, të palëvizshme si në një kuadër piktori. Por… sigurisht më e tmerrshmja është të mos i shohësh dot të gjitha këto.
Kujtoj gati me mall shëtitjen e fundit nëpër rrugët e boshatisura, njerëzit e paktë që nuk i hidhnin asnjë shikim njëri-tjetrit, a thua se edhe një vështrim mund të të ngjiste virusin vdjekjeprurës.
Mjaftuan tre javë për të ndryshuar katëcipërisht jetën e gjithësecilit që jeton në veriun e Italisë në një të përditshme, që e kemi të vështirë ta bëjmë tonën. Por nuk është veçse fakti që na duhet të rrimë mbyllur dhe, siç them në një varg të poezisë sime, “të dashurohemi me katër muret e shtëpisë”, por janë lajmet, stastistikat që na bëjnë ta kalojmë ditën të shqetësuar dhe me ankth: në Itali vetëm brenda një dite Coronavirus ka marrë pothuaj 200 jetë njerëzish dhe numri i të infektuarve ka arritur mbi 12000.
Në këtë kufizim lirie një nga pasionet e mia, ashtu si më parë, është leximi. Para pak ditësh, pasi mbarova romanin e shkrimtares amerikane Anne Tyler “Një martesë diletantësh” ndala përpara raftit për të tërhequr një tjetër libër. Dhe ishte: “Lamtumirë armë” i Ernest Heminguejit. Për momentin nuk u përqendrova në pse-në e zgjedhjes time, por tani e kuptoj se ai libër i përgjigjej plotësisht gjendjes sime shpirtërore.
Kjo situatë e rëndë, e përçudnuar, e egër, që duket se ka dalë jashtë kontrollit, ku shumë njerëz mbyllin sytë përgjithmonë, vriten nga virusi pa mundur t’i thonë “lamtumirë” dashurive të tyre, pa mundur të përcillen për në banesën e fundit me nderime, me lule, pra, me një ceremoni të thjeshtë mortore më ngjason me luftën dhe me fatkeqësitë e saj.
Gjatë leximit të librit të shkruar në harkun e një viti (1928-1929) dhe ku Heminguej ndalet në tmerret e përjetuara në frontin italian gjatë luftës së parë botërore, unë provova melankolinë që shoqëron faqet e tij nga fillimi në fund. Historia e dashurisë e trajtuar me natyrshmëri dhe mjeshtëri ngjan sidoqoftë me një dritëz të zbehtë në mjegullnajën e luftës. Pa folur për fundin aspak të lumtur librit, për të cilin vetë shkrimtari thotë: “Fakti që libri ishte tragjik nuk më trishtonte sepse isha i bindur që jeta është një tragjedi dhe e dija se mund të kishte vetëm një fund”.
Por sot nuk dua të përqendrohem tek përmbajtja e romanit, por te gjendja shpirtërore e imja dhe e mijëra të tjerëve si unë, që qëndrojnë të izoluar me shpresën që së shpejti këtij armiku të padukshëm do t’i vijë fundi.
Nuk është çasti për të sajuar shaka dhe banalitete pafund për virusin, por që gjithësecili të ndërgjegjësohet dhe të ketë respekt për veten dhe për jetën e të tjerëve.
Askush të mos mendojë se është i pathyeshëm, i paprekshëm. Ky virus, që ka sulmuar dhe vazhdon t’u marrë jetën njerëzve, deri tani na ka prekur të gjithëve të paktën në një drejtim: ai na ka ndryshuar mënyrën e jetesës, të të menduarit, të vepruarit, të të shikuarit të universit…
Ka ditë që unë diellin e shoh pas xhamit të dritares, e mbyllur në shtëpi, me shpresën se së shpejti do të mund t’i gëzohem rrezeve të tij, shtrëngimit të duarve, një puthjeje e një përqafimi me të afërmit dhe miqtë. Ashtu si dikur…