Mustafa SPAHIU: MEDITIME VETMIE
E hënë, I
Njëmend për t’u habitur, pse kaq
herët zgjoheshim niseshim tërë
lagjja, çdo të hëne me disa dëshira
kanatat e portave i linim të hapura
para neve barisnin baresnin engjujtë,
qerret i tërhiqnin qetë e mbrehur, pas
kuajt samarnjakë të ngarkuar me thas,
ata më të varfërit me hejbet e grisura,
me kova, rrokshtajat, katranicat, kusiat
e bakërta me gjalpë shkrirë si qehlibar,
ditimi na impononte hërkat e zhgunit,
se rruga vade s’ka,dëgjohej sall zëri i
Azif Ibës deri te mulliri Jonuz Broshës,
agsholi na nxirrte mbi kurriz të Ujit të
Bardhë,gjithëçka e thoshte djersa çurg
nga barra e rëndë tunxh gjendeshim
vetëm në gjysmë të rrugës një zë qetë
na kumtonte mbanie takatin se na pret
kthimi, pushonim një cigar në Shkrepin
e Malit të Tërnocit, bregut të lumit
gjarpëronte rruga makadam, kokëulur
e të heshtur kalonim mes për mes
fshatit të Tërnocit të Madh, se fëmijët
i kishin harakat, botë e pashpjeguar,
mos të na gjejë ora e ligë koras na
shanin “Po vinë maloçët, rrepacakët,
për t’i shitur morrat dhe tartabiqet…”
Kur zgjidheshin nyjat e dritës shkrepte
agu mëngjesot futeshim në kasabanē
e Bujanocit, hapej pazari, sapo gjenim
ndonjë, ia behnin bazhdarxhinjtë për
të paguar haraqin pa shitur asgjë, ah
ne iu theshim pas një saati i merrnin
lekët për hyqymetin e shqehve që jeni
ngulitur në tokën e Dardanisë, shisnim
e blenim gjërat më të nevojshm, së
pari kripe, vajguri e tjerat varg e vi
ktheheshim ku i kishin vënê ferkemet
i venim gishtat,nga lodhja na bëhej
dy herë më gjatë, barra dy herë më
e gjatë, se arna ishim dhe arna nuk
kishim për ta arnuar varfërinë tonë.
E martë, II
Zgjoheshim më të zymtë se mëngjesi
pikëllimi i pashpresë ndalej në pragun
e derës, mbyteshim në vërshimat e
dhembjes,maxhetoret gatuanin bukë
me miell të mykur, dhembjet janë më
gjembore, saçi digjej mbi zjarrr,çerepi
e priste misërnishten, e i biri i nënës
nisej me tufëzën e deleve me trastën
thatë duke futur një rasapetë guri
duke ëndërruar çobenjtë se shoku
i tyre paska nga një kafshatë bukë
gruri (guri) harroheshim në lojē,
duke pirë ujë te Kroni Lajthisë, tevona
i nisnim baktinë të ngopur me dushk e
bar kthenim kah fshati, jehonin fyejt
me tinguj të uritur ta gjenim darkën
plot më të mirat e Zotit, të kredheshim
në gjumë deri në mëngjesin e hershëm
të së mërkurës kêshtu na mbante pak.
E mërkurë, III
E mërkurja më dukej rrëpirësirë
kacavjerrëse, largëvajtëse, i drojtur
pse ndodhnin ngjarje të brendshme,
qepallat e përgjumura të vegimit
mundohesha ta sqarojë miqësinë
në zanafillën e fuqishme me at
çobaneshën, të bijën e Demush agës,
po ç’meshkuj të ngrysur i kishte
vëllezërit, por edhe qentë sygjak,
veçse shtrati i përroit të thatë një
litar samari na ndante, tri buzëqeshje,
Oj vajzë, oj zanë malit, oj malësore
mos të na vejnë kufi etërit, tashmë
nuk jemi fëmijë, bjeshkën e bëj copa,
bëj diçka të dashur, bëj diçka diellore,
se kam vetëm një nanë dhe tufën në
bjeshkën e përbashkët, në të njejtin
burim po pijmë, në të njejtat imazhe
po dashurohemi ne sikur nanat tona,
Kurse ne, kur mendojmë vetëm për
një gjë, e para punë për ne është
të jemi të bashkuar dhe të lumtur
Armiqësia, qoftë e mallkuar!
Begatinë tonë do t’i kemi – fëmijët
do t’i ruajnë qengjat e delesykave.
Të dy u ngritëm: skenari ishte –
p ë r q a f i m i !
E enjte, IV
Gjysma e javës ia behe me sejsane,
do ëndrra të trishta më trandën, veçse
do shpend betoheshin në hapësirë
merrnin drejtime të kundërta ku
dashuroheshim lulet derisa rriteshin
(duhet të shfaqem si aktor kukull),
pastaj nga stinët e mia i fsheha
në shtrojera dhe sohishta me
përshtypjen e së ardhshmes mbushur
përhershmëri, është e papërshkrueshme që nga fillimi ku
qëndronim çdo të enjte ku ka fosile
në dhomat e réve këmbët m’u
thefshin nëse mburrem dhe përulem,
ninëzat i shtrydhshe në shtrydhëse
rrushi razaki me shegat devedishe.
E enjtja i bie fyellit bjeshkës së lartë
të pafajsisë stolidur me luleshtogu,
mëllaga, shpendra,kur merr vrull e
hov fara në barkun e grave gravide
Të enjtet janë shtat-hedhura.
E premte, V
Të premten kallajisej qielli
yjtë shfaqeshin pasagjerë të cilët
me ngut, trëndafilat i soditnin
gonxhet e luleve ato zhvishenin
nga pjalmi i tyre në havani vigane,
E premtja i ka akrepat dhe lavjerrësin
e orëve të syve dhe qepallave duke
i varguar imazhet e pashkëputura
të stinëve, rrënjët e vreshtave nxirren
kur lundrojnë zogjtë e kaltert të Drinit
të Bardhë nga qeshjet fare skofiare,
Çdo dritare e ka nga një dritare
të hapur, një zemër fisnike përbirohet
nëpër vrimë gjilpëre, gratë fundosen
të enjten, të premten dalin shpërlahen
me ylbere, si të bëjë fole në mes deti?
E shtunë, VI
T’i moj e shtune vjen me xanxafil
përsëri e fekonduar, rrapëllon me
trungun e lëvizjes, pak minuta ka
vera, të shtunën i marrë lodrat me
ngut herët i shtrydhi ditët e stinës
çitijanet e grisura të hënës, i ndêjë
si rétë në qiell, atij mëngjesit gjezdis
Lindihans me kurora të bleruara, e
zbuloj dallgën me shkumë që mëkon
të gjitha dhembjet, pëllumbesha dhe
pëllumbi i ruajnë në oxhakun e haremit.
Nata me bukureza është këngë më
e ndriçme se Anamoravaset e mia
zemrat e tyre i akordojnë në sytë
e njerëzve me dashuri mrekulli, e
dij baladën e puhizës bojëgjake;
as pranvera, as pranvera nuk
perëndon në faqkat n’agimin e
bardhë – organoja derdh simfoni
magjike, të shtunën e ndryej thelle
në guaskën ku se godet rrufeja…
E diel, VII
E diela e tjerr mëndafshin e gjelbërt
me gëzimet më tërheqëse kolovitem
papritur qetësiav që s’thuhet kotekot
e zbuloj mbushullimin e mpleksur, të
dielen urnën lartësoje, atëherë hidhni
monedhat e gjetheve të oleandrave
të dielen kurrë nuk do të arrijë të
mërkurën, as të enjten, e këndshmen;
në shkallën e fundit e lë monedhen,
të dielen le ta gjejnë të sapomartuarit
deri në tempullin madhështor, Ju e
dini vajza – anamoravase bukuroshe,
të dielen mos e shikoni me smirë,
veçse, ju lutem mos e harroni, dejtë
përplot prani, kjo vlenë për shumëkë,
ndaluni para shatërvaneve dhe fontanave, të diele në lojën para
fillimit mëngjesit – shpresëlënës,
Ndërsa para vetes, pramverës, verës
dhe të dielen e parë të vjeshtës…
Më mahniti, engjulli…
Për shtatë ditë, pas mëmëdheut
në rendë të parë është aroma e
lirisë si qumështi i NANËS…
E martë, 07.07.2020, në Dardaninë Ilire.