CNN: 16 persona vdesin në përplasjen ushtarake mes Armenisë dhe Azerbaxhanit
Tensionet prej kohësh midis Armenisë dhe Azerbajxhanit duket se janë ndezur në rajonin e diskutueshëm Nagorni-Karabak, me të dy palët akuzojnë njëra-tjetrën për sulm ndaj civilëve mes raporteve të viktimave.
Mendohet se aktualisht ka 16 të vdekur dhe mbi 100 të plagosur raportohen nga konflikti mes Armenisë dhe Azerbajxhanit.
Ish republikat fqinje sovjetike kanë qenë prej kohësh në mosmarrëveshje mbi territorin – i cili ndodhet brenda kufijve të Azerbajxhanit – dhe zhvilluan një luftë mbi të që përfundoi në 1994. Pavarësisht nga konflikti që përfundon me një armëpushim të ndërmjetësuar nga Rusia, përleshjet ushtarake midis të dy palëve nuk janë të pazakonta. Ndërsa Armenia tha se po i përgjigjej sulmeve me raketa të nisura nga fqinji i saj të dielën, Azerbajxhani fajësoi Armeninë për përplasjet.
Në përgjigje të gjuajtjes së pretenduar të predhave nga Azerbajxhani, kryeministri armen Nikoll Pashinyan shkroi në Twitter se vendi i tij kishte “rrëzuar 2 helikopterë & 3 UAV, shkatërruar 3 tanke”. Si rezultat i tensioneve të përshkallëzuara, qeveria armene ka vendosur të vendosë ligjin ushtarak dhe të urdhërojë “mobilizimin e përgjithshëm”, tha Pashinyan në një deklaratë të mëvonshme.
Armenia më herët pretendoi se fqinji i saj kishte shënjestruar civilë në zona paqësore, përfshirë kryeqytetin e rajonit Stepanakert. Artak Beglaryan, një zyrtar nga Republika e vetëshpallur e Արցախit, një shtet i pavarur de facto i Armenisë që nuk njihet ndërkombëtarisht dhe që kontrollon rajonin e Nagorni-Karabakut, tha në Twitter se një nënë dhe fëmijë ishin vrarë. Beglaryan gjithashtu tha se dhjetëra njerëz ishin plagosur dhe ishin shkaktuar dëme të mëdha në infrastrukturë, duke shtuar: “Azerbajxhani synon qëllimisht objektet civile”.
Detajet e luftës
Ministria e mbrojtjes së Armenisë tha se një sulm ndaj vendbanimeve civile në Nago-Karabak, duke përfshirë kryeqytetin rajonal Stepanakert, filloi në 08:10 me kohën lokale (04:10 GMT) të dielën. Një grua dhe fëmijë u vranë, thanë zyrtarët. Autoritetet separatiste në Nago-Karabak thanë se 16 nga ushtarakët e tyre kishin vdekur, me 100 të plagosur. Armenia tha se kishte rrëzuar dy helikopterë dhe tre dronë, si dhe shkatërruar tre tanke.
Qeveria e Armenisë deklaroi ligjin ushtarak dhe mobilizimin e plotë ushtarak, menjëherë pas një njoftimi të ngjashëm nga autoritetet brenda Nago-Karabak. Ligji ushtarak është një masë emergjente sipas së cilës ushtria merr përsipër autoritetin dhe funksionet e qeverisë civile.
“Bëhuni gati për të mbrojtur atdheun tonë të shenjtë”, tha Kryeministri Armen Nikoll Pashinyan pasi akuzoi Azerbajxhanin për “agresion të para-planifikuar”.
Duke paralajmëruar se rajoni ishte në prag të një “lufte në shkallë të gjerë” dhe duke akuzuar Turqinë për “sjellje agresive”, ai i kërkoi bashkësisë ndërkombëtare të bashkohej për të parandaluar ndonjë destabilizim të mëtejshëm.
Sipas prokurorëve të Azerbajxhanit, pesë anëtarë të së njëjtës familje u vranë nga sulmet armene të një fshati në Azerbajxhan.
Ministria e mbrojtjes e Azerbajxhanit konfirmoi humbjen e një helikopteri por tha se ekuipazhi kishte mbijetuar dhe raportoi se 12 sisteme armene të mbrojtjes ajrore ishin shkatërruar. Ai mohoi humbjet e tjera të raportuara nga Armenia.
Presidenti Aliyev tha se ai kishte urdhëruar një operacion kundër-sulmues në shkallë të gjerë në përgjigje të sulmeve të ushtrisë armene.
“Si rezultat i operacionit kundër-sulmues, një numër zonash rezidenciale të Azerbajxhanit që ishin nën okupim janë çliruar”, tha ai në vërejtjet e transmetuara në televizion.
“Unë kam besim se operacioni ynë i suksesshëm kundër-sulmues do t’i japë fund pushtimit, padrejtësisë, pushtimit 30-vjeçar”. Ministria e mbrojtjes së Armenisë mohoi që ndonjë fshat të ketë humbur në Azerbajxhan.
Nagoro-Karabak – faktet kryesore
Një rajon malor me rreth 4,400 km katrore (1,700 milje katrore)
Banuar tradicionalisht nga armenë të krishterë dhe turq myslimanë
Në kohën Sovjetike, ajo u bë një rajon autonom brenda republikës së Azerbajxhanit
Njohur ndërkombëtarisht si pjesë e Azerbajxhanit, por shumica e popullsisë është armene etnike
Rreth një milion njerëz të zhvendosur nga lufta e viteve 1990, dhe rreth 30,000 të vrarë
Forcat separatiste kapën disa territore shtesë rreth enklavës në Azerbajxhan në luftën e viteve 1990
Ngecja ka mbizotëruar kryesisht që nga një armëpushim i vitit 1994
Rusia tradicionalisht është parë si një aleate e armenëve