Izraeli sot

Ndërsa iranianët nuk mund të lejojnë një reagim të hidhur ndaj vrasjes së shefit të programit bërthamor Mohsen Fakhrizadeh, kërcënimet e tij për ndëshkim duhet të merren seriozisht.

Nga Yoav Limor, Israel Hayom

Shumë kanë pasur një vit të përafërt në vitin 2020 por për Iranin, kjo ka qenë një kohë veçanërisht e errët. Sikur shkatërrimi që ka sjellë pandemia globale – republika islamike është vendi më i vështirë i goditur nga koronavirusi në Lindjen e Mesme – dhe sanksionet gjymtuese amerikane nuk ishin të mjaftueshme, regjimi i ajatollahëve ka pësuar humbjen e dy figurave kryesore.

 

Komandanti i Forcës Quds, gjeneral Qasem Soleimani, i vrarë në një sulm me dron amerikan në janar dhe tani Mohsen Fakhrizadeh, kreu i programit të saj ushtarak bërthamor, i cili u vra të Premten, ishin figura unike. Secili ishte dominues në fushën e tij dhe ata zotëronin një fuqi të konsiderueshme.

Soleimani u besua të “eksportonte” revolucionin Shiit jashtë Iranit, dhe Fakhrizadeh u ngarkua me detyrë t’i jepte Teheranit imunitet të brendshëm në formën e një arme bërthamore, duke lejuar kështu ajatollahët të pushtetnin përpara me planet e tyre imperialiste.

Klishe thotë se askush nuk është i pazëvendësueshëm dhe ndërsa kjo mund të jetë e vërtetë, barra e provës i bie gjithmonë zëvendësuesit.

Pasardhësi i Soleimani, gjeneral Esmail Ghaani, ka qenë duke luftuar për të ndjekur gjurmët e paraardhësit të tij, siç duket nga fakti që ai ka shumë më pak ndikim mbi Teheranin dhe nga fakti që ai është më pak efektiv në shënjestrimin e armiqve të Iranit, domethënë Izraelit, Arabisë Saudite, shtetet e Gjirit dhe SHBA-ve.

Lideri Suprem i Iranit, Ali Ali Khamenei ka të ngjarë të njoftojë zëvendësimin e Fakhrizadeh së shpejti. Ky i fundit punoi për një aparat të organizuar dhe kishte zëvendës të ndryshëm, por është e dyshimtë që pasardhësi i tij do të jetë po aq dominues.

Fakhrizadeh ishte i përfshirë në programin bërthamor të Iranit që nga fillimi i tij, luajti një rol kryesor në zhvillimin e tij dhe, ashtu si Soleimani, zhvilloi një marrëdhënie shumë të ngushtë me Khamenei, diçka që i dha atij respektin për të gjithë regjimin e Iranit.

Shkencëtari i lartë bërthamor i Iranit kishte një synim në shpinë për më shumë se 15 vjet. Raportet e mediave të huaja thanë se Izraeli – besonte prej kohësh se kishte vrarë disa prej shkencëtarëve bërthamorë të Iranit një dekadë më parë – donte ta eliminonte atë në të kaluarën, por Kryeministri i atëhershëm Ehud Olmert vendosi kundër masës.

Fakhrizadeh ishte i vetëdijshëm për faktin se ai ishte një njeri i kërkuar. Ai udhëtoi me një makinë të blinduar dhe kishte siguri gjatë gjithë ditës. Fakti që regjimi e bëri atë të transportohej me ajër në spital në një përpjekje për të shpëtuar jetën e tij pasqyron vlerën e tij për Teheranin.

Mediat iraniane dhe ndërkombëtare e emëruan agjensinë e inteligjencës së Izraelit Mossad si forcën që qëndron pas vrasjes.

Mossad është lidhur gjithashtu me një seri operacionesh të tjera të suksesshme kohët e fundit, duke përfshirë eliminimin e organizatorit terrorist të al-Kaidës Abu Muhammad al-Masri, i cili dyshohet se ishte marrë nga agjentët izraelitë me urdhër të Uashingtonit në tokën iraniane dhe shpërthimi në impianti i centrifugave pranë objektit bërthamor Natanz. Kjo tregon që agjencia e inteligjencës është në gjendje të ekzekutojë operacione tepër komplekse në një territor jashtëzakonisht armiqësor.

Aftësitë e Mossad gjithashtu u përdorën të Premten. Raportet e kaluara kanë pohuar se këto lloj operacionesh shohin që Mossad-i përdor agjentë lokalë për të shmangur kapjen e agjentëve izraelitë në rast se një operacion dështon.

Duket se “kontraktimi” i operacionit nuk ndikoi në cilësinë e ekzekutimit të tij. Një analizë e operacionit tregon përgatitje dhe planifikim të përpiktë dhe profesionalizmin e lartë të pjesës së agjentëve në tokë, të cilët kryen goditjen dhe u larguan nga vendi i ngjarjes me shumë sukses.

Nëse Izraeli ishte ai që qëndronte pas operacionit, duket se ai u përpoq të përfitonte nga dritarja e mundësisë përpara se Presidenti i zgjedhur amerikan Joe Biden të merrte detyrën, për t’i dhënë një goditje një prej kryepleqeve të tij, përpara se “polici i ri në botë” të vendoste rregulla të reja të sjelljes.

Izraeli ka shumë të ngjarë të priste dënime të parashikueshme nga Bashkimi Evropian dhe nga zyrtarë të tjerë, si ish-Drejtori i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës John Brennan, i cili e quajti vrasjen “një akt të terrorizmit të sponsorizuar nga shteti”. Por nuk ka nevojë të shqetësohem. Bota është një vend më i mirë tani që njerëz të tillë si Fakhrizadeh nuk ecin më në tokë dhe çdo lëvizje që parandalon Iranin të bëjë ndonjë vrull drejt një bombe bërthamore është një veprim i mirëpritur.

Izraeli, nga ana e tij, duhet t’i marrë seriozisht kërcënimet e Iranit për ndëshkim.

Soleimani u eleminua nga amerikanët – një kundërshtar shumë i frikshëm që iranianët të merrnin përsipër. Vrasja e Fakhrizadeh ishte, sipas raporteve të mediave të huaja, vepër e Izraelit – një kundërshtar me të cilin Irani e ka shumë më të lehtë të merret.

Hakmarrja mund të vijë në shumë mënyra: përmes Sirisë ose Libanit, të cilët ndajnë kufijtë me Izraelin; përmes përpjekjeve për të shënjestruar zyrtarët izraelitë, për sulmet ndaj ambasadave izraelite në të gjithë botën.

Iranianët nuk mund të përballojnë një reagim të hutuar në gju. Interesi kryesor i Teheranit është të shohë heqjen e sanksioneve amerikane dhe marrëveshjen bërthamore gati të zgjidhur së bashku. Prandaj është e vështirë të imagjinohet se do të rrezikonte një incident që torpedon këtë qëllim strategjik, kështu që ka të ngjarë të synojë një aset izraelit që, megjithëse i konsiderueshëm, nuk do të shkaktojë përshkallëzim rajonal.

Kjo kërkon që Izraeli të mbetet vigjilent brenda dhe jashtë vendit, gjithçka duke mbajtur një profil të ulët. Deklaratat e paqarta të zyrtarëve izraelitë nuk ndihmojnë asgjë. Kur disa gjëra janë kaq të dukshme, heshtja flet më shumë se fjalët.