Nexhat Halimi: Lulja ngjyrë gjaku
Tregim
…sesi më përhitet papritur dhe Iliriana e vogël. Ja, fund alesë që s`është nga vjen, e buzëqeshur, me duart të hapura. Sapo më afrohet, ndalet-e hutuar. Buzëqeshja i shuhet pak, krahët për ca çaste i mbesin të ngrirë, ngjashëm me krahët e lejlekut nga lëshohet mes shevarit, te lumi. Ai, për të cilin i ka rrahur zemra kaq me afsh s`jam unë. I afrohem. Me dorën e majtë prapa shpinës, me të djathtën ia lëmoj flokët. Befas pastaj shtrij dorën e majtë nga ajo. Ia afroj lulen e kuqe.
“A të pëlqen, Iliriana”?
“Po”, thotë nga e merr lulen e kuqe, me kërcell të djersitur ndër gishta të mi të pamësuar me ndjeshmëri, me bukuri kaq të rrallë dhe të freskët.
“Është e bukur, apo jo”?
“Po”, thotë gjithë kënaqësi, të cilën e flet vetëm pak, me sy. E sytë i ka të bukur, të shkruar kaltër e gjelbër, në të njëjtin çast-një det të tërë, të thellë-sy, të mbushur jetë… S`e ka gjithherë këtë gjithësi në vete. I pik nga sytë herë-herë ndo`i pikë lot, e kjo aty për aty ia rrënon tërë harmoninë, tërë bukurinë magjike. Flokët i ndrisin, si fije mëndafshi-ngjyrëgështenjë, pak të valëzuara, derdhur në kaçurrele ballit… Pa folur zihemi për duarsh, instinktivisht. Tashmë ndihemi dhe kaq të afërt, sa ajo zë pak-pak të më rrëfejë për shumëçka, të derdhë nga brenda me pushime të shkurtra dhembjen e vet, të bërë gur në shpirt. – Zot, çfarë i dhemb Ilirianës së Bregut të Diellit, çupës së katit të tretë, – e shikoj në heshtje. Sytë m`i ndez një breg pikëllimi. – Kaq e vogël, ende s`ka zënë t`i ndjek mësimet në klasë të parë, e – në zemër, kaq thellë i ka çelur lulja e dhembjes… E takoj herë para derës së ndërtesës me ngjyrë të verdhë, herë para derës së katit të tretë, nga unë ik një kat më lart te një miku im. Flas pak me të… për çdo gjë, për fshehtësitë e jetës, për ëndrrat, herë – herë ndryrë te ajo nga frika e hapjes, për fjalët, mbetur diku mes pyllit të errët, pa e gjetur rrugën e dritës… ja, më pastaj, unë ik, ngjes shkallët për te kati më lart e Iliriana në katin e tretë, para derës, mediton për këtë e atë gjë, e sa herë s`i del e panjohura e njohur, zë e numëron në gishta, ta gjej gabimin… S`i pëlqen aspak ta zë nga numëron me gishta. Ka ngjarë në ndonjë rast ta kem parë nga mat e çmat, nga njërin gisht e end andej-këndej nga gishti në gisht, të vijë te përfundimi, të cilin e ka imagjinuar. Më heton e hutohet pak… megjithatë, më buzëqesh lehtë, më pastaj ul kokën pak e skuqur. S` flet gjë, për pak çaste, veç më përvjedh me skajin e syrit të shkruar-kaltër e gjelbër.
“Oh… – shpreh butësisht kënaqësinë pak më vonë. – Ke ardhur prapë? Ah, sa mirë ke bërë. Unë sapo mendoja, është më i madh numri shtatë apo nëntë? Cili është më i madh, ç` thua ti, ëë”?
“Nëntëshi…”, e shikoj e qesh.
“Uh, po, nëntëshi, – i bie një flatër e ndritshme fytyrës. – Si kam mundur të hutohem, të ngatërrohem, për një gjë kaq të thjeshtë, apo? Unë, sa të zë të ndjek mësimet në shkollë, do të bëhem e para në klasë… ç`thua ti, ëë”?
“Po, Ilirianë…”, i them. Tërë kjo për mua është një kthim në fëmijëri, e për Ilirianën një çast i lumtur, i krijuar në takim të ri me mikun e vet të vjetër, me të cilin flet pa drojë për fjalët e panjohura, për matematikën e vogël, për pyllin e gjelbër e të dendur të ëndrrës magjike. Takimi më i ri me të është ky, tash, i së dielës së parë të majit. Ilirianën e gjeta në oborrin e pallatit ngjyrë verdhë. Lozte fare vetëm aty, pak me hijen e vet, pak me ëndrrat e mëndafshta, pak me zogjtë në fluturim qiellit të pafund, të cilët i vizatonte në çimento. Mes tyre – më ra në sy, si të më godiste vetëtima, një zog pa krahë, me dy pika gjak te sqepi i verdhë…
“Ky pa krahë, si do të fluturojë, Ilirianë”, i shikoj zogjtë e vizatuar me shkumës.
“Ky pa krahë e ka qiellin veç ëndërr… është i vetëm dhe i lënduar”, thotë e zë të vizatojë një lule, pa gjethe e kurorë, një fytyrë të pikëlluar njeriu të humbur në mjegull, me ca pika loti nën sy.
“Kjo fytyra e pikëlluar, e kujt është”?
Më shikon. I mbushen sytë me lot. Më shikon prapë. “E babait tim është. S`e kam parë kurrë në jetë”!
S`them gjë. Në zemër diçka më troket me hov, i bie daulles pandërprerë. Shikoj qiellin lart, të largët e të ftohtë… “Si s`më lë rehat kureshtja e marrë. Ç`më duhet ta pyes për çdo gjë”, ia bëj vetes, i mbytur në heshtje. Ajo ndërkohë ka vizatuar dhe një zog tjetër pa krahë, një dru të cunguar, një lumë e një peshk…
“Peshku i madh a e ha gjithherë të voglin”, ngreh kokën befas e zë të më shikojë me kureshtje, gojëhapur.
“Jo”, i flas i hutuar, si të zgjohesha në atë çast nga ndonjë kllapi e rëndë.
“Po, e ha… e ha”!
“Jo…”.
“… e ku është babai im, atëherë?! Ku është… pse s`është? S`ia kam ndier kurrë frymën e shpirtit nga më mbulon me puthje, nga më pik me lot. Ka dhe ai dhembje për mua, kudo të jetë, apo jo? Ka, po ka”, – më shikon dhe tund kokën e nga një vijë e lehtë loti ia shkruan faqet e njoma, të mërdhezur, – “…po, unë do të rritem, do të bëhem e madhe, e madhe, apo jo”?
“Po, Ilirianë, po”, ia fshij lotët me gishta, pastaj e ngreh lart e zë fort në parzëm e i flas për pranverën, për urat, për mimozat, për Teutën, për Shote Galicën, për librin, për yjet në qiell në orët e vona të natës, të cilët s`na lënë të ndihemi vetëm.
Ajo vetëm lëviz kokën, mundohet t`i ndal dënesët e të buzëqesh… E ka vështirë ta mund dhembjen, të lulëzuar në vetminë e vet, në mallin që i fle-plagë në shpirt.
“Merre këtë lule, Ilirianë”, ia zgjas lulen e kuqe, deri tash të harruar në dorën time.
E merr me dorën e vogël, që pak-pak ende i dridhet.
“A është e bukur”?
Hesht.
Unë ec pak-pak më pastaj heshtjes së Ilirianës. Ajo më shikon nga prapa e qan. I ngjes shkallët për te miku im, me një degëz të gjallë pikëllimi në vete, me një copëz të ngrysur qielli në sy, me një fushë të pafund hiri të lagur në fytyrë. A do ta shoh më, vallë? Po, po… Do të vijë pak më vonë Iliriana, përsëri të këpus fjalë për peshkun e madh e të vogël, përsëri për matematikën; a më i madh është numri shtatë apo nëntë?… Ja, troket në derë. Ziles nuk i bie. Është e vogël, ende s`mund t`i mbërrijë gishti i hollë në pullë. Vrapon nga unë e më bie në përqafim.
“Sa bëjnë dy e dy, a s`më thua, ëë”?
“Ti… e di vetë këtë”!
“Unë po, e ti”? dhe zë e qesh. Një dritëz e çiltër i lëviz mbi gjurmë lotësh, veçsa të fshirë-nën sy, në mollëza, në faqe. E lëshon më pastaj lulen në gjunjët e mi e hesht. Ul kokën e më përvjedh me skajin e syrit të shkruar-kaltër e gjelbër.
“A s`është e bukur”, më thotë e pastaj radhitë një varg të tërë fjalësh për dëshirat, një rrëfim të tërë për fluturat, për zogjtë, për qiellin, për ëndrrat. E merr prapë lulen, e afron pak te kraharori – dy lule rrinë pranë e pranë, më pastaj e qet në dritare, e mbështet për murin ngjyrë portokalli… Rrimë gjatë te miku im, e më pastaj, të dy zbresim; ajo në katin e tretë e unë ik për në shtëpi, te Sahat-Kulla, nesër a një ditë tjetër, përsëri të takohemi, të flasim për fluturat, për yjet, për matematikën. Nuk do të ngjajë të mos takohemi: ajo më pret.
“Ti vjen përsëri, apo”, më pëshpërit nga më puth në faqe.
“Gjithmonë…”.
“Ç`është gjithmonë”, thotë kokë ulur, e lulen, që ia kam sjellë gjithë të djersitur ndër gishta të mi të pamësuar me bukuri, butësi e ndjeshmëri, e shikon gjatë-gjatë, ndërmjet kënaqësisë dhe pikëllimit të thellë, e më pastaj e hedh në shkallë, ta shkelin ata që ngjiten e zbresin…
“Pse e hedh lulen, – i them. – Merre”!
“S`e dua”!
“Pse, zemër, pse”, ia bëj e iku mbi jehonën e fjalëve të mia të zbrazëta, me gur në zemër, me lot në sy…
… e shikoj lulen e kuqe, cazë të venitur, nga ndrit nën një tis të zi në hapësirë të pikëlluar. Lulja ngjyrë gjaku. E njëjta lule, që ka dashuri të përjetshme në vete, përmes së cilës rreh zemra e Ilirianës.