5 Prill 1967/Promemorie e At Pjetër Meshkallës për kryeministrin Mehmet Shehu

Kryetarit të Këshillit të Ministrave
Mehmet Shehu, në Kryeministri.

Shkëlqesi. Pardje, më 3 prill 1967 ora 19, pjesa më e madhe e klerikëve katolikë, që gjenden sot në Shkodër, kjemë thirrë në sallën e kandit të kuq, të Komitetit Ekzekutiv. Na u komunikue ndër të tjera, se do të dorëzonim gjithçka kishim, me përjashtim të teshave personale të domosdoshme të veshjes dhe të fjetjes, ndërsa të tjerat, të gjitha ishin të popullit dhe populli duhet t’i ktheheshin dhe se nuk do të ushtronin asnjë shërbim fetar, as dhe privatisht. Këtë e ka vendosur populli. Mendova t’i drejtohem me këtë letër, Shkëlqesisë suej, për me i ç’faqë mendimin tim, jo ndryshej, por si njeriu njeriut. Sa për libra të mij, gjana kishtare etj., le të vinë e t’i marrin kur të duen, nuk është e para herë, që unë dal në rrugë të madhe. Por unë dëshiroj të ç’faqë disa mendime në përgjithsi. Dorëshkrimet, janë pronë e paprekshme dhe e shenjtë e autorit, në mos i dorzoftë ai vetë, ene mos kjofshin kundra Sigurimit të Shtetit. Sa për pasunina të tjera, as bujaria e burrnia e popullit, as ligji natyral ma elementar, nuk e pranon, që një gja që është falun njëherë një personi e nja të caktuemi, t’u kërkohet rrishtas prej dhuruesit, si gja e tija. Spekullimet e shpërdorimet, goditen. Dhe e vërteta asht se populli, kurdoherë e ka përcjellë priftin e vet, me vaje, si përfaqësuesin e fesë vet. Një hije e zezë, ka ra mbi popull, kur ka pa t’u u mbyll kishat, tue u rrëzue kumbanorët e sidomos, tue pa, tu e vu në lojë, personat e gjanat fetare, t’ue fye, kështu thellë ndjenjat e besimit, ndjenja kaq të shenjta. Po atë efekt, ka ba fushata e ç’frenueme, e diskretituese anti fetare, zhvillue me të gjitha mjetet e propagandës. Si përgjigje, populli ka mbushë kishat deri në çastet e fundit të tyre. Ç’vlerë ka atëhere qëndrimi i një pakice, të pandërgjegjëshme, o të friksuem, me lloj – lloj presionesh? Sidomos pjesa e friksueme me kërcënime, presione, premtime, e pushime nga puna, pëson torturën më të madhe, sepse e lidhun nga kafshata e bukës, shtrëngohet me mohue me gojë, atë që beson dhe kështu fushata që po bahet, synon me formue një brezni, pa kurajo civile, pa burrni, oportunist, servilë, tue prish karakterin e shqiptarit, në dam të atdheut. Njerëzit kanë frikë me u takue, e me u përshëndet rrugës, me miq që janë “të prekun”. E kush po di, se cilët janë! Flitet shumë për inkuzicionin e 500 viteve dhe jo fort objektivisht. Po për këtë të shekullit XX? Vi tash tek unë. Unë vijën e tanë jetës time, nuk mund ta ndryshoj, por do të vazhdoj deri sa të kemë frymë. Pengesa e jashtëme e forcës madhore, do të bajë në mue, vetëm atë efekt, që banë guri o dheu, që pengon rrjedhën e ujit. Populli më njeh dhe e din mire, si kam shkri jetën për të. Unë them, se me këtë luftë, kundra fees, ne po diskretitohemi në sy dhe faqe botës, të cilës i kemi dhënë premtime solemne, për liritë e të drejtat njerzore në Shqipëri. Kur në vjetin 1945, në Tiranë, më 8 Mars, unë ju ankova juve, Shkëlqesë, se kishim ndigjue prej komunistave, fjalët: “Këtë Kishë, do ta bajmë kinema”. Ju m’u përgjigjët: “Kjo është propagandë armiqësore”. Me të vërtetë as armiku ma i tërbuem, s’ka muejt me u ba një propagandë më armiqësore, në 22 vjet, sa i keni ba vetit. Nuk më ka shty me ju shkrue, Shkëlqesë, as urrejtja, as ambicioni, as interresi por vetëm ndërgjegja, e vërteta dhe e mira”.

Me nderime: Pjetër Meshkalla
Meshtar Katolik i Shoqërisë Jezu.