Gjergj Fishta: GOMARI I BABATASIT

Përgatiti Fritz RADOVANI

 

A DI KUSH PER ME M’ DIFTUE KUR KY LIBER KENKA SHKRUE?

NGA AT GJERGJ FISHTA O.F.M.

GOMARI I BABATASIT

 

PROLOG

 

Pra, njiherë e pikë ma s’parit

Po i diftoj rodit t’Shqiptarit

Se un ktu s’kndoj burrnin’e t’Parit,

As trimnit e ndo’i luftarit,

Veç nji gaç, nji zog gomarit,

Qi, qyqari, për send tjetër

-N’dashtë i ri t’jet, n’dashtë i vjetër-

S’duhet gja, veç se me bártë

E me ngrânë, t’thuesh, si Shqiptarët….

M’thotë, por, mêndja se ndokujë

Ka m’iu dukë se un mifi nd’ujë

Me ketë kangë, e se mâ gjásë

Sod për mue do t’kishte pásë

Ndo’i send tjetër po t’kish’ zgjedhë

Tortë me vjerrsha ktu me drêdhë.

Po, por shka, se ata e dijnë vetë

Qi ka cofë mikrobi i shkretë

I burrnis’ e i trimnis,

E qi sod në Shqiptarí

Besa ka nji t’madhe zí

Jo aq për bukë e miredi

Sa për burra-burra t’dheut,

Qi për komb e nderë t’Atdheut

Me jetue t’dijnë e me dekë.

Jo, por asht kot, besa, me u rrékë

Se po gjen fatos ndër né,

Se po gjen burra n’ketë dhé –

Burra fjalet e atdhetarë:

Kta veç, Zot! Kjoshin për farë;

Se, per tjetër, mbyti n’ujë:

Gja-ha’ i keq – s’i duhen kujë.

E vërtetë qi njadisa

Ndër né flasin fjalë të mdha,

E na mbahen se ata kjenë

Qi shpëtue na kânë Atdhenë:

Sado qi, kur ishte puna

Me u shpëtue Shqipni kërcûna

E, për té n’luftë me qindrue,

Ata rrijshin tue guksue

N’për Stambollë e np’r Anadoll,

A se villshin kund n’ndo’i stjoll

T’ndo’i hoteli npër Evropë

Alkool’n, me t’cillin ngopë

E ki’n barkun si bagtija,

Der sa n’gjak lahej Shqipnija….

***

Ké janë dhanë mbas rrogash arit.

Prandej thashë un se për s’mârit

Do t’ tingllojë për veshë t’Shqiptarit

Nji poem mbi’i zog gomarit.

Edhe kshtu, si fola s’parit,

Vetë me vedi kam mendue,

Mbasi ngeshëm paçë qillúe-

Mbi ‘i gomar nji kangë me shkrue,

Herë tue qeshë, herë tue vajtue,

“Simbas” rregllave t’Poezisë,

E nevojve t’Shqiptarisë.

Eja, Zanë, pra, prej Parnasit,

E kaluer ti m’shpinë t’Pegasit,

Mêndes s’eme shkundja blozën,

E m’ difto metamorfozën

E njatij gomarit t’ri ,

Qi njâ’i vlershmi zotëni

Babatasi bleu sivjet

Në Tiranë, n’atë kryeqytet,

Ku Ministra e Deputetën

-Ktyne Zoti jau rritët jetën!-

-Qesin xhixha atdhédashtnije

Për lulzim të ksaj Shqipnije

E për …kambë t’ndo’i sandalije,

Sado qi, mâ e shumta sish,

-Si thanë m’ka mue nji dervish-

Der dje kjenë… nuk dij se shka….

Kush n’ “kapicë” kush në “qylah”,

Por qi sod, npër rroga arit,

Na janë bâ t’gjith frotë Shqiptarit,

Edhe pshtetun mbi kolltukë,

Kalamuq e si terrçukë,

Fâ mirë barkun me “mastikë”,

Pa logjikë – pa gramatikë,

Na pshtyjnë dije e politikë,

E, me “gisht” ngordhun përpjetë

I pijnë gjakun Kombit t’shkretë

Jo me hingzë, por me sahâna.

Veç se shka, mori lum Zâna,

Kah të dirgjesh m’shpinë t’Pegasit,

Xiere ‘i vishkull n’pyllë t’Parnasit –

Vishkull t’hollë e t’gjatë zarânet,

Pse ksaj herë, besa, po m’kândet

Me ja hjekun qafës dikuj,

Për m’e bâ qi zâ’n t’a shuej,

Se t’jet’ gjallë. Due t’a marrë vesht,

Se me buej s’kapet nji plesht.

***

Se, për Zotin – kjoftë lëvdue! –

Me shka vetë po jam tue pá,

Gjâ Shqipnia n’dorë nuk ká

E, as përpara kjo s’do t’vetè,

***

Q’se Ministrat ndajnë dekrete,

Pa peshue nji herë ma s’parì

Se ç’zotsi mund t’ketë zyrtari,

E q’se fati i Atdheut të shkretë

Mûjtka aj sod edhe me mbetë

N’dorë t’do njerzve, për t’cillt vetë

E as kurrkush, kujtoj, s’di gjâ

Se ç’shirok a se ç’murrâ

Na i ka hjedhë e prû n’ketë dhé

E po kush di gjâ ndër né

Për nji palë, qi ktu n’Shqipni

Po rruejn petlla e “kabuni”,

E rrmejn rroga n’ar flori,

Kush di gjâ, po tham, zotni,

Se ku i kanë gjak e gjini,

Se ku i kanë kta plâng e shpi,

Stane, pleme, vathë e gji?

Pasaportat kush ua pau,

Për me thânë se kta s’janë Slav.

Nuk janë Slav, Turq, as Bulgarë,

Por janë fjesht burra Shqiptarë?…

Shka punuen kta për Atdhé?…

Librat shqip qi kanë botue?…

Edhe ndihmët qi kanë kushtue

Për triumf të liris s’onë?

Për posë emnit se si u thonë,

Kurrkush gjâ nuk di, për tà:

***

-Qeni t’zo’n mâ kush s’po e njeh –

Na janë ngrefë si gjelat m’pleh,

E pedanta e “Don Kishjote”,

Me nji hije krejt kokote,

Tuj u mbajtë për liberala,

Për modern e oksidentala.

-Sidomos n’kto kohët e mbrame –

Pjellin ligjë, vjellin programe,

Apin urdhna edhe dekreta,

Sjellin gjinden poshtë-përpjeta,

E n’ketë mnyrë çdo përparim

Kanë pengue, e mbrendë n’sundim

Njerz e punë kaq kanë pshtjellue,

Kaq përzie e kaq ngatrrue,

Porsi flokët e atij harapit,

Sa qi mbrendë në krye t’nji krapit

Ka mâ shum, thom, harmoni

E tendencë për qytetni,

Se n’shtet t’onë. – Eh, moj Shqipni!

Fort po drue se nji ditë ngusht

Ké me ra, e kryet në grusht

Ké m’e kapë, pa pasë pi musht,

Q’se do njerz, qi kush me i xanë

S’kisht’ për pêng as për dorzânë,

M’kurriz t’and po sjellin patën,

Edhe m’mjaltë po e mbajn sod spatën:

***

Me u përzie s’due n’gjak t’Atdhéut;

Pse edhe mjaft rodi i Shqiptarit

Sod me sod aj pare arit

Asht tue lá për shpirt t’gomarit.

***

Bini, Toskë, e bini, Gegë!

Shoqi-shojnë shkoni tue djegë!

Bini n’pshesh! Bini n’laknorë!

Trima, mbrendë! Me dorë! Me dorë!

 

Shënim nga FR: Janë marrë pjesë ma aktuale per sot pa asnjë ndryshim.

Melbourne, 24 Prill 2021.