Odise Kote: MEMEJA

Tregim

Memesë i hahej një gjë e mirë. Gjithë ditën kishte bërë punë. Fshiu me bina dhomën e miqve, hekurosi petkat e lara dhe i sistemoi në musandra krah dritareve që binin përmbi sokakun e trëndafilave. Më pas nxorri nga tatëposhti, dollapi në nënshkallë, petkat e reja të jukut dhe i nderi në pemët e bashtinës të merrnin diell prilli. Era e prillit dhe e lara e duarve të saj i bënte ato petka të llamburrisnin e moskovolisnin, t’ia bënin fër – fër – fër nga pastërtia. Ishin velenxa me floshe, jorganë akllazi, çarçafë të zier në finjë (ujë me hi), jastëkë me këllëfe e tantella dhe një stromë me lesh të ngjeshur nga i fabrikës së vjetër të lëkurë – këpucëve. Lesh delesh. Çarçafët, pasi i kishte zier në kazanin e rrobave u kishte hedhur dhe pak çivit (bojë shkrimi pelikan) të merrnin një sfond bojëqielli, të thihej disi e bardha, të holloheshin e bëheshin elegante si karta e cigares. Të gjitha shtroje për miqtë. Por në ngrehinën trikatëshe, me tri qemerë të Memesë, prej kohësh që s’mbaheshin mend, nuk kishte bujtur asnjë mik apo udhëtar. Veç dallëndyshet bënin fole nën sprethët e gremisura. Dhembnin gozhdët e ndryshkura nëpër trarë. Dhembnin gurët. Gërvima e zgjatur si camunxë mjerani në dyert e rënda prej druri që mezi hapeshin me të shtyrë, ishte e vetmja muzikë e ditës. Tjetër nuk kishte. Asnjë e qeshur. As e qarë. As avaz syneti apo klarinetë dasme. Ngrehina çohej kryeneçe mbi rrëpirë, në anën tjetër të kështjellës, sikur dëshironte t’i thoshte dikujt në qiell: Jam këtu, nuk pyes për shekujt, as për rradhën, njëri pas tjetrit të tyre. Nëse duan, shekujt le të vijnë të bashkëjetojnë me mua! Kam dertet e mia!

Memeja ishte njeriu, hija apo fantazma, zgjidhni kë të dëshironi, që sillej e sillej e vetme brenda atyre trembëdhjetë dhomave, kthinave, qilarit, sterës, pusit, odasë së miqve, dhomave të gjumit, patit të sehirit, në kamerien e sipërme, në kthinën e zahireve, në odëjashtën apo nëpër sarmaçet e dendura që zvarriteshin mureve rrethues të bashtinës si nja katërqind këmbë të gjatë. Memesë i hahej një gjë e shijshme asaj dite dhe kur e pickonte dëshira e fshehtë mu aty nën ijet e ngjeshura mirë, s’kishte zot që t’i kthente mëndjen. Kishte ngulur dy këmbët e shëndetshme mbi pllakat e gurta të rruginës, nën shkallë, e s’shkulej. Në kokë i vërtitej mendimi grabitqar, ndërsa nëpër gjuhë shija e mishit të pjekur. Pa një, pa dy, u turr drejt kotecit të pulave në fund të bashtinës, aty ku mbaronin pemët e harlisura, mollët e dardhët me lulet e sapoçelura të stinës. Do t’ia këpuste kokën njërit prej kokoshëve. I kishte vënë syrin atij pullaliut me ato pikëzat gri mbi qafë. Pikëzat gri i dallonte vetëm ajo, kur pullaliu hipte majë kumbullës, zgjaste qafën disi rrjepushe dhe zëçjerrë, ki-ki-ki-kiu bënte të zgjonte mëhallën. Në të vërtetë pullaliu nuk ngjitej më i pari në majë të kumbullës. Para tij nxitonin dy të tjerë. Çikua dhe Kakaruçi, dy kokoshët rioshë që silleshin gjithë ditën rrotull pulave në bashtinë dhe kapardiseshin me shkathtësinë e tyre. Pullaliu sikur fshihej, dukej acarues, i lodhur dhe hileqar, ndaj Memeja ia kishte vënë qyshkur syrin.

Zbriti shpejt shkallët dhe u turr drejt pemishtës në kërkim të pullaliut. E kishte një ide ku ishte futur. Nxitonte. Ishte ora e drekës, orë kur njerëzit kthehen në shtëpi për t’u ulur në tryezën e ngrënies. Shkoi drejt ullirit të moçëm në fund të bashtinës. Brenda trungut të saj, koha kishte hapur guvë shtrëmbaluqe dhe aty pullaliu kishte gjetur strehën e veçuar që e mbronte nga shiu, era dhe të ftohtit e dimrit. Memeja nuk priti, i doli guvës nga përpara dhe u shtri që ta kapte pullaliun në befasi nga këmba. Kokoshi që sikur e kishte pikasur mendjen e gruas së ndërkryer fluturoi lart me sa fuqi që kishte duke u shkëputur nga trupi e krahët e saj.

Memeja doli huq. U ngrit e xhindosur dhe vrapoi pas tij. Pullaliu hypi në majë të murit dhe qëndroi aty si për inat të saj. Sytë e tyre u përplasën të shkëndijuar dhe Memeja ndjeu pafuqi të kërcente aq lart, deri aty ku pullaliu tundte sfidues lafshën triumfatore. Tallja e kokoshit, thoshin asaj ane, është mëkat, është punë xhindi, ndaj duhej sqaruar e zgjidhur sa më parë. Nga kjo, por dhe nga uria që po i priste barkun, gjaku i Memesë u ndez zjarr në damarë. Loja e vdekjes sa kishte nisur. Kur Memeja afrohej në njërin krah, pullaliu fluturonte e kërcente në anën tjetër të murit që ngrihej si nja pesëmbëdhjetë këmbë të lartë mbi një përrua oshëtak që binte thikë teposhtë rrokullimës së kështjellës. Pas disa minutash vrapim e ndalimi me uh, uh e ah, loja mori flakë më tepër pasi pullaliu se nga shpikte ca kapriçio të pashfaqura më parë dhe kapardisej, ndërkohë që pulpat e shëndetshme të Memesë që e ndiqnin papushim po skuqeshin nga lodhja e zemërimi. Kur po e këpuste lektisja e inati, nga pas murit u dëgjua një zë urdhëronjës burri:

Rri aty e prit!

Memeja as që e dëgjoi zërin, por ndjeu aromë njeriu. Dihatje. Djersë burri. U mbështet pas murit për të marrë frymë thellë dhe vetëm asaj kohe, dy gjinjtë e fortë e të plotë të saj, si dy ftonj të pjekur mirë, u shkundën, u tundën normalisht, derisa u qetësuan. Ishte tek të dyzetat dhe ftonjtë e pjekur nuk i kishte prekur asnjë dorë burri. Njeriu shpesh sfidohet nga hallet. Ato janë të rënda, si pyetjet e vështira. Memesë sikur i kishin rënë gjemitë mbi kokë kur mbushi gjashtëmbëdhjetë vjeç. Krahëkëputur, plagosur, kishte ecur e vetme nëpër rrugën gjithë baltë e gropa ku askush nuk e kishte mbajtur përdore. I vdiqën njëri pas tjetrit nëna, babai dhe tri motrat. Mbeti vetëm. Ajo dhe ngrehina me tri qemerë. Jetonte me ndihmë ekonomike dhe të mbledhurat e bashtinës rreth katërqind këmbë njeriu. Rropatej. Bluhej.

Mëngjes e muzg në punë.

Burri nga matanë murit e goditi me shkop pullaliun dhe lojëcaku i pashpirt u rrëzua menjëherë, pup, mu përpara këmbëve të saj. Shkopi i kishte çarë kokën dhe lafsha e kuqe i ishte gjakosur ca më shumë. E rrëmbeu përnjëherë në duar dhe ca të dridhura keqardhjeje, si vilarë të hollë djerse a mbase akull që po shkrinte, i lëvizën përfund kurrizit. Ishte e çuditshme se si e gjithë zemërata ishte shndërruar brenda çastit në mëshirë, në butësi dhe ai lëngu i mezidurueshëm që të gërryen stomakun, ajo diçka e rrezikshme si urrejtja ishte zhdukur sa hap e mbyll sytë. Në vend të saj, përballë, kishte mbërritur burri i matanë murit. Ishte gjatosh, me flokë të lëshuar dhe nofulla të ashpra. Dukej i ri, me krahë të gjatë e të fortë. Sytë i shkrepinin xixa.

Kush e solli aty?

Memeja nuk e kishte parë asnjëherë nga kanatet e qelqta të patit të kalonte nëpër rrugën që zbriste ndën kështjellë, mbi urën e stërthinjur të Zerzebilit, në atë shteg që të shpinte më tej, në mistere, thellësi a brendësi të qytetit.

Burri u afrua dhe ajo ndjeu frymën e ngrohtë të tij në gushë. U gudulis dhe pullaliu i ra përtokë. U tërhoq ngadalë në thellësi të sarmaçeve të murit. Hapat sikur shkelnin mbi qelqe.

Burri zgjati krahët dhe e përfshiu. Pastaj e puthi. Fryma e tij zbriti poshtë tek dy ftonjtë e pjekur. Tek gjinjtë. E shtrëngoi fort në kraharor. Duart e tij zbritën poshtë dhe në kapërthim egërshan shpërtheu një klithmë që nuk ngjau si ulërimë apo vaj. Klithmë e heshtur. Pa zë. Aq e fortë ishte ajo klithmë heshtjeje, sa u tundën muret dhe u shkulën nga rrënjët trendafilat e bashtinës. Ishte rrokullisur në barin e ri të prillit. Ajo klithmë ishte diçka tjetër.

Mbase pikëllim i pikëlluar për orët e humbura biologjike. Kumbonte. Çahej. Derdhej.

Memeja kishte këputur kombin e litarit të pritjes. Burri i matanë murit ishte i uritur. Epshi, krahët e fortë dhe duart e gjatë të burrit e ngopën, e shqepën, e bënë fije-fije femrën e refuzuar prej kohëve.

Memeja përpëlitej dhe shihte pullalin e gjakosur përdhe që priste të rripej e më pas të ziente në kusinë që ishte vendosur mbi pirostinë, atje në odëjashtë. Memesë atë çast i hahej një gjë e mirë, po s’kishte kujt t’ia rrëfente dëshirën e saj.

Memeja ishte memece.