Miho Gjini: KAÇAMAKU DHE KOMPLOTISTI

I ftohti kihte zbritur nën zero dhe nga kuzhina private e burgut vërtitej përmbi ne një tym i dëndur, paksa i bardhë, shtëllunga-shtëllunga që endej atë mëngjes të akullt midis të burgosurve sikur të donte të ndalonte disi ato drithërima ngrice. Ishte ende herët dhe muzgu nuk kishte çelur siç duhej. Qielli duhej të ishte gri, gjithsesi gri, ndërsa mbi tokë ishte shtruar një cikmë e trashë që kërciste poshtë këpucëve ushtarake që na fali komanda javën e kaluar me zemërgjërësine saj. Këpucë me qafa e mballoma të lyera me një bojë të zezë, katran, si vet jeta jonë.

Njerëzit e veshur me ca pantallona të zbërdhylta, tip pizhamash me vija të drejta, sikur shtyheshin drejt dendësisë së atij tymi erërëndë, por gjithsesi më të ngrohtë se mjedisi. Ndonëse ai buronte nga zjarri, nuk kishte asgjë nga ngohtësia e tij. Dhe krijohej kështu një nga ato pamje fantazmagorike kur qënie të çuditshme, gjysmë të përthyera, apo të drejta si hunj të trashë, por gjithsesi me viza, të hynin e të dilnin nga ajo mjegullnajë që dilte nga “kuzhina private”. Kështu e kishte quajtur dikush, kushedi se kur, dhe ky emër kaloi gojë më gojë. Në kuzhinën e varfër të “Kampit të Riedukimit”,-sikundër e quanin tani burgun tonë të tmerrshëm, gjatë gjithë ditës shpërndahej një garuzhdë supe e një garuzhdë çaj, kështu që të burgosurit duhej të kujdeseshin vetë për ushqimin e tyre.

Nxitoja të hyja edhe unë në këtë mishmash milingonash, në këtë katakomb prej tymi, me ëndrrën se atë mëngjes do të gatuaja një përvëlak, siç i thoshnim ne në Bregdet qullit me miell misri. Edhe herë të tjera kisha provuar të sajoja diçka të tillë, por nuk ia kisha arritur, ose e kisha djegur fare, ose kisha krijuar një lëtyrë që nuk hahej. Aë mëngjes i kisha menduar të gjitha. Duhej të gjeja Jak Shkodranin e t’i lutesha të ma bënte ai. Kjo gjendje nepsi më kishte mbërrthyer të gjithin dhe tashmë e dija se nga vinte e gjithë kjo. Përvëlaku kishte diçka nga fëmijëria ime e varfër, diçka nga fshati, diçka nga duart e nënës sime dhe unë kisha mall, shumë mall për të gjitha këto…

Në mëngjese të tilla aq të ftohta, kur të thante cikma dhe zogjtë na vinin thuajse në dritaren e shtëpisë në fshat, të uritur si shpirtra të munduar, nëna na bënte për të ngrënë qull të ngrohtë dhe nuk harronte kurrë që krrundet që mbeteshin pas sitjes së miellit t’ua hidhte zogjve të uritur. Ky farë qulli nuk na u nda edhe në vitet e urisë së madhe fill pas luftës, edhe sepse miellin e misrit mezi e gjenim tutje në Vrinë, në Kalasë e Tatzat, duke e këmbyer me vajin e ullirit. Kur rashë në burg qe përsëri palca e dimrit dhe nëna ime që e dinte se unë e kisha përvëlakun kënaqësinë time, nuk harronte të vinte në torbën që i shkreti baba më sillte në burg, edhe një qeskë me miell misri.

Ia kisha kërkuar dhe tani gjendesha i burgosur në Ballsh dhe ajo ma kishte dërguar. Tani, me qesen e miellit në dorë shtyhesha përmes tymit dhe po kërkoja nëpër atë turbullirë shkodranin Jak Bërdica i cili, siç flitej në mesin e të burgosurve, ishte i vetmi midis të njëmijë të ngujuarve këtu që dinte ta qante përvëlakun…

Më doli përballë thuajse një gisht para hundës.

-Jak,-kërceva unë sa më pranë tij duke i tundur qesen me miell,- bëm edhe mua një kaçamak… Ja… kaq miell kam, nuk dihet a del…

Jak Bërdica më pa vëngër me syrin e tij të shëndoshë, sepse tjetri i kishte zënë një cipë të bardhë katarakti dhe i jepte vështrimit të tij kështu një shtrëmbërim të hatashëm.

-Ma dërgoi nëna me tim atë,-shtova me shpejtësi unë për ta zbutur disi këtë shpirt të egër, siç më dukej mua. – Ti e di, të takon edhe ty një racion… Le që herën e dytë, kur të më sjellin përsëri miell misri do të kesh prej meje jo një po dy racione… -nxitova unë të përfundoja ligjëratën time të zjarrtë.

– Hë,-ia bëri vrundshëm Jaku, pa më parë kësaj rradhe fare,- të paktën e ke nji nanë qi përgjnohet për ty e nji babë qi vjen me t’pa… Për mue kurkush s’do me ja dit a jam gjall a dek…

Kjo frazë ishte thënë gjithë dëshpërim dhe nga që më ktheu kurizin mendova se nuk do të më ndihmonte. Ndaj vazhdova më tej ligjëratën time duke i premtuar se nuk bëhej fjalë për racione,-natyrisht kur të më vine edhe nëna me më pa, ai mund të merrte sa të donte, si të ishte nëna e tij, ndërsa mua le të më linte vetëm dy-tri lugë sa për shije, i dashur Jak… Sa për të ngrohur stomakun nga ky dreq thëllimi,-shtova nxitimthi pas shpinës masive të Jak Bërdicës.

Mirëpo, ja ku po vinin edhe të tjerët duke hukatur midis grushtave që u dridheshin. Kuzhinat private qenë ca fole betoni që vinin varg e varg, njera pas tjetrës dhe që i bashkonte vetëm tymi vargan që endej në të gjithë hapësirën, deri edhe përfund këmbëve të të burgosurve të veshur me ato pizhama vija-vija. Jaku qëndroi para njerës prej foleve dhe nisi t’i frynte zjarrit me bulçitë e tij të mëdha, pa u kujdesur që stërkalat e hirit i ndynin fytyrën dhe rrobat. U lodh shumë me këtë metodë dhe unë që dridhesha pas tij nga pasiguria se po humbisja kaçamakun e ngrohtë, nisa të lutesha që zjarri të ndizej sa më parë. Ai hoqi dorë së fryri dhe rrëmbeu nga sheshi një copë kompesatë që i kapi i vetmi sy i shëndoshë. Filloi të bënte erë mbi kongjijtë e dobët me ca lëvizje aq ritmike sa të vinte çudi se mund të egzistonte një farë simetrie tek ajo figurë krejtësisht asimetrike, ku gjithçka më ngjante e gjymtuar enkas pikërisht për të prishur atë harmoni që qëniet e gjalla kanë në strukturën e trupit të tyre… Dy sy, dy vesh, hunda në mes, poshtë dy buzë që hapen e mbyllen si me magji, pasaj nga dy të gjitha, këmbë, koqe, gishtrinjtë njëlloj të gjatë… Jaku ishte krejt tjetër nga kjo gjeometri, sepse nuk ishte vetëm njeri sy që i qe prishur, por kjo humbje vështrimi sikur kishte çrregulluar gjithë drejtëpeshimin e tij. Njeri sup ishte më i lartë se tjetri, koka qëndronte gjithsesi shtrembër pikërisht pas supit të ulët, gjoja kishte një rrëzim fatal, sikur të mos ishte një e thelluar në faqen e djathtë që ngjante sikur e mbante të mos binte përtokë. Ky i burgosur i kahershëm, me sillte në përyftyrimin tim Polifemin e Mitologjisë Greke dhe ne nuk ishim gjë tjetër, veçse grigja e tij e deleve të shushatura,,,

Më në fund thëngjijtë u ndezën bukur. Një flakë e kuqe nga ku buronin ca vello kaltëroshe tymi nisi të prishte trishtimin e përgjithshëm. Jaku rrëmbeu tiganin e tij, e fshiu brenda me një copë gazetë dhe u ndje i kënaqur. Përfund, ena e zjarrit kishte krijuar një shtresë aq të trashë bloze, sa nuk tregohet. Kurrë nuk e kishte kruar njeri! Ai vendosi pirustinë mbi qymyrin e ndezur, pa u kujdesur fare se i digjeshin apo jo gishtrinjtë dhe tha pa më parë në sy.

-A ke ndopak dhjamë? Merr lezet kaçamaku..

-Jo,-thashë unë po aq i drojtur,-veç këtë shishe me vaj kikiriku.

Ai ma rrëmbeu shishen gjysmlitërshe dhe nisi ta kthente në tigan.

-Oh, jo! -klitha unë,- jo kaq shumë se nuk kam tjetër.

E tërhoqi menjëherëdhe më pa me inat. Cërr-cërri i vajit nisi të ndihej menjëherë e, njëkohësisht diçka nisi të kërciste e të hidheshin stërkala. Me sa duket nuk qe tharë mirë uji. Jaku më rrëmbeu qesen e miellit, më shtyu pastaj me bërryl që të largohesha prej tij, ndoshta për të mos e penguar ta hidhte të tërën si me shishen e vajit. Po mbushi vetëm katër lugë druri miell, i zbrazi në tigan dhe atë që mbeti në qeskë ma zgjti nga mbrapa shpine. Pastaj filloi ta ngjishte e ta stërkthente me lugën e drurit bisht thyer, me ca lëvizje aq të shkathëta sa të habiste. Pak nga pak ngjyra e verdhë e miellit të misrit nisi të merrte një ngjyrë të kuqëremtë. Atëhere ai shtoi dhë një gotë ujë dhe vazhdoi pa ndërprerje trazimin e asaj lënde viskoze që po maisej ngadalë.

-A ke ndopak mish thiu, a do rriska pastërma? -pyeti përsëri pa ma hedhur syrin. Siç duket gjatë trazimit të asaj lënde të tjetërsuar, ai po sajonte mrekullira kaçamakësh e fantazia po arrinte në kulme të paarritshme.

-Si ta nxe goja, Jak, – brofa unë i befasuar nga kërkesat e tij,- bëje si ta bësh. Kaçamak fukarai e aq!

Ai hodhi përsëri pak ujë. Lënda viskoze erth’u fry aq shumë sa mbushi gjithë tiganin. Avulli i ngrohtë vinte deri tek unë, duke më krijuar ca ndjesi princërore dhe mjedisi të ngrohtë.

-Të lutem, Jak, – shtova unë si i babëzitur, – lere të zërë cingaridhën në fund se aty është tërë lezeti!

-Ç’ka thue, or burr?! Kadal se ka me t’ranë t’fikt!

Një si rrënkim i mbytur me erdhi nga pas deri tek rrëza e veshit. Qe tepër e rezikshme të kthehesha në këtë çast e të shihja se kush shfrynte kështu. Por, gjithsesi, isha po aq i sigurt se do të përballesha me ndonjë nga veteranët e burgut që kishin mbetur aty që nga dyzet e pesa. Ata i shihje vazhdimisht përreth kuzhinës private dhe e kalonin ditën duke thithur erërat e gjellëve që gatuheshin. Vetëm kur ndjeva se rënkimi tani po shndërrohej në një vajtim, nisa të ktheja kokën me shumë kujdes dhe me bisht të syrit do të përcaktoja se qënia që rënkonte ishte një nga ata që këtu quheshin si “ish- komplotista” kundër Enver Hoxhës. Ndesha me një fytyrë të limaksur që ishte ngulur me tërbim mbi tiganin ku po përgatitej kaçamaku im. Ishte çasti kur Jaku se nga kishte nxjerrë një copë djath të thatë si gur dhe me vështirësi po e thërmonte mbi masën që avullonte. E njihja këtë uri të kobshme njerëzish të harruar aty dhe mendova se do të ishte më mirë të vazhdoja të merresha me kaçamakun që pas pak do të më ngohte stomakun.

Jaku hoqi tiganin nga zjarri dhe pas kësaj nisi të pastronte kupën e vet plastike po me atë copë gazete që kishte fshirë pak më parë edhe tiganin. Pastaj mori një masë goxha të madhe me lugën e durit dhe e hodhi në çanakun e vet. U drodha!

-Lypset me e ngranë njitash q’ashtu t’ngroftë, or mik se ma pas bajatoset, – po thoshte ai pa e vënë re “komploistin” me sy të shqyer tashmë, që po afrohej me nje batanije të vjetër, hedhur supeve e me një kapele të zeezë rrasur mbi kokën e shogët, që s’dihej nga e kishte gjetur e i jepnin gjithë fizionomisë së tij pamjen e një të burgosuri, si ata të Holokaustit…

– Hajt, merre me gjithë fërtere!

Në çastin kur rrëmbeva bishtin e tiganit dhe po e përpija kaçamakun tim me nepsin e një të babëzituri, te hyrja e kuzhinës private ia behu edhe Llaqi. Ngjante si një masë e madhe muskuloze që dallohej midis tymit që lëshonin zjarret. Në krah të tij, ngjitur me të ecte Sefka i njohur në gjithë burgun si “dashnorja” e Llaqit. Të gjithë sa ishin aty e mundoheshin të ngrohnin sado pak stomaqet e zbrazta, sikur u mekën. Mërmërimat e mëngjesit u prenë. Dëgjoheshin vetëm kërcitjet e thëngjijve të qymyrit. E gjithë kjo ndodhte sepse nga Llaqi trembeshin të gjithë. Gati-gati më shumë se edhe nga policët. E dinin se po të mos i jepje për të ngrënë Llaqit e Sefkës së tij, ai mund të të dërmonte me grushta e të të linte edhe pa fëlqinjë. Kishte mbetur në burg prej tetëmbëdhjetë vjetësh. Qe njeri pa njeri. Të atin ia kishte vrarë regjimi, ndërsa e ëma qe martuar gjetkë me një nga vrasësit e burrit të parë! Pas këtyre ngjarjeve të dhimbshme ai nuk donte t’ia dinte më për asgjë. Sa herë bëheshin gati ta lironin sepse mbushte afatin, po atë ditë ai niste të shante me zë të lartë Enver Hoxhën dhe partinë e tij dhe, pas një gjyqi stereotip që nuk zgjaste më shumë se pesë minuta, ai merrte përsëri dënimin për dhjetë vite të tjera, me nenin 55, për “agjitacion e propogandë”! Ngushëllimi i tij qe burgu dhe Sefka, të cilin e përdorte si grua, fare hapur. Llaqi e ndjente se, sa herë të vinte ndonje torbë nga familjarët e të burgosurve dhe e gjeje të nesërmen që pa gdhirë në kuzhinën private duke pritur gjahun e vet. Ndryshe do të kishte vdekur urie.

E ndjeva në çast se mund të më ikte nga dora kaçamaku i shumë ëndërruar. Sado që u përpoqa t’i jepja fytyrës një pamje indiferente, madje të ulja poshtë këmbëve tiganin me kaçamak, ishte e kot. Më kishte parë nga larg dhe shtoi hapat drejt meje.

-Ç’ke bërë ti, barkderr? – m’u hakërrye duke futur menjëherë gishtin e tij të gjatë drejt e në kaçamakun tim dhe e kullufiti masën e ngrohtë. – O boboooo!-vërejti pastaj si tkurri buzët. – E paske bërë këllirë me kripë, mor hajvan! Që të mos ha unë, ëëëëëë?! Do që të ta hedh në kokë këtë kaçamakun tënd e ta mbash tiganin si kapele?

M’u qep goja dhe ngriva aty para Llaqit e Sefkës. Ky qeshte mbyturzi si putanë klasike, duke fërkuar duart nga kënaqësia dhe nuk e kuptoja në se këtë e bënte për atë që do të hante, apo për fjalët e guximshme të “dashnorit” të tij.

Nuk dija se si të veproja. Tek e shihja të humbur gjithë lojën, pashë se Llaqi bëri një hap tej meje dhe u përplas enkas me “komplotistin” e mjerë që po dridhej nga rryma e akullt e ajrit të atij mëngjezi…

-Po ti, mor mut i Hoxhës, sa herë të kam thënë që të më zhdukesh së këndejmi? Apo hëngre sa hëngre nga Enveri dhe tani që ai të përplasi këtu do të hash edhe nga neve?

Llaqi i vuri befas stërkëmbthin dhe pashë në çast figurën e gjatë të komplotistit të shembej përdhe. Syzet i ranë nga hundët dhe diku u ngatërruan nëpër këmbët e të burgosurve që u tkurrën befas. Ishte përplasur aq keq për tokë sa nuk ngrihej dot. Por askush, veç, nuk guxoi ta ndihmonte. Aty për aty u krijua një gjysmë rrethi dhe gjindja po vrente tani ankthshëm se si do të vazhgonte episodi….

-E shikoni këtë, – nisi të zgërdhihej Llaqi gjithë hare, – ky është një morr i kuq, por duhet ta dijë se tasi ynë prej alumini është më i mirë se serviciot e tij të dikurshme…

-Eja, Llaqkë, eja të keqen,- ia pat Sefka gjithë naze. – Ç’merresh me krunde, mik i dashur! E ka thënë mirë Shekspiri, po u trazove me krunde, pulat të hanë… Eja, eja, se kam një uri të tmerrshme, po të them… Se nga më vjen një erë pastërmaje!… Leni krundet, mi amaan…

Dhe e tërhoqi Llaqin e tij me naze, duke pëkundur trupin si një purtekë, ndërsa vithet u vunë në lëvizje rritmike prej putane. Të dy, të zënë përdore, u ndalën ca më tej, atje ku skuqeshin copat e mishit… Mërmëritjet nisën të rriktheheshin përmes tymit…

E shtrëngova fort bishtin e tiganit dhe çava midis pizhameve me vija blu, duke shtyrë me bërryla, derisa dola në koridorin e jashtëm. Andej nga fundi i një stoli prej guri gjeta një cep të lirë dhe lashë përdhe tiganin. Nxorra me shpejtësi lugën e pështjellë me gazetë dhe nisa të haja me ngadalë i pushtuar nga një kënaqësi e veçantë. Cipa e sipërme, aq e shijshme, qe prishur vetëm në një vend nga gishti i stërmadh i Llaqit. Duhej të kisha ngrënë vetëm disa lugë kur ndjeva po atë frymëmarrje të rënduar te rrëza e veshit që pata dëgjuar gjysmë ore më parë. Nuk ishte aspak e vështirë të kuptoja se më ishte afruar komplotisti. Dihaste duke fërkuar me gishtrinjtë e rreshkur sipërfaqet e syzave të pluhurosura të cilat, me sa dukej jo vetëm i kishte gjetur mes këmbëve të turmës, por ato kishin shpëtuar paq pa u thyer. Sepse ndjeva një farë keqardhje në shpirt. Dikur pata punuar edhe unë si punonjës i thjeshtë i atij dikasteri që pat drejtuar ky njeri… Ishte po ky që, kur kalonte nëpër koridorin e gjatë të ministrisë, me një hap të stërmadh e të rëndë, as që na i hidhte sytë neve, nëpunësve të vegjël, Por, ja tani, gjërat kishin ndërruar befasisht e tepër dramatikisht. Sikur të kishte rënë një rrufe dhe të kishte djegur trungje e gjethe. Pra, ky njeri duhej mëshiruar tani. Askush nuk i vinte për ta parë e, për rrjedhojë, edhe për t’i sjellë diçka. Kështu që atij i mbetej të ushqehej vetëm me racionin prej dyqind gramësh të bukës që i jepej në burg e assgjë tjetër. E shoqja, edhe ajo, komuniste e vjetër, që kishte zënë edhe për vete një vend në zyrat e Komitetit Qëndror të Partisë, e braktisi sapo ai ra në burg. Falë bukurisë së saj të pashoqe, shpesh, zyrtarët e lartë e merrnin me vete nëpër banketet që shtronin nëpër vila qeveritare… E pat harruar edhe e bija, një nga gazetaret më të bukura që punonin për shtypin shqiptar të asaj kohe. Pas burgosjes së tij thoshnin se ajo bënte një jetë imorale me zotërinjtë e saj. Ky njeri që kishte përfaqësuar nëpër botë Shqipërinë, që pat ngrënë nëpër bankete diplomatësh, tani kishte hapur gojën dhe priste të hante sado pak nga kaçamaku im. Batania i qe pluhurosur aq shumë, sa ai nuk preferoi ta ngrinte e ta hidhte përsëri supeve të thara… Pata përshtypjen drithëruese se atë çast ai po thithte avullin që lëshonte tigani im.

Duhej të ishte luga e katërt që po futja në gojë kur ai rrëshqiti si hije e më doli përballë

-Të bëftë mirë! – tha ai me një zë që ngjante se vinte nga ca hone të thella.

Tunda kokën në shënjë falenderimi dhe futa në gojë lugën e pestë.

-Të bëftë mirë! – përsëriti Komplotisti me këmbëngulje, duke u gëlltitur me vështirësi.

Luga më mbeti në kaçamakun e përgysmuar. Sytë e mi iu ngulën fytyrës së tij të ligështuar, ku mezi dalloheshin dy sy të shuar, të trëmbur, që pas syzeve të pluhurosura ende, ngjanin akoma më të zbrazët. I gjithë qëndrimi i tij ishte prej një mjerani të trembur, të poshtëruar, tejet të lodhur, të mplakur.

-Të thashë të bëftë mirë, – nguli këmbë ai, – duke m’u afruar edhe më, sikur donte të me hante mua e jo kaçamakun tim. Uria kishte marrë trajtën e tmerrshme të egërsisë kafshërore. E ndjeva këtë, por edhe unë isha po aq i uritur, madje po shijoja një kënaqësi që e pata ëndërruar aq ditë e netë me rradhë. Kënaqësi e cila ishte rrezikuar aq herë atë mëngjes..

-Ç’kaçamak i mirë! – shtoi ai duke ia ngulur sytë tiganit. – Seç lëshon edhe një aromë aq të këndshme… Po duket, duket që është gjë e mirë. Dhe sa i verdhë që qënka! Seç ka edhe një shtresë qelibari… Oh, sa do të doja të merrja një lugë… Sa për ta provuar, hë? Amaan, vetëm një lugë!

-Merre edhe ti një lugë, – thashë unë i dorëzuar prej mëshirës, ndaj ish ministrit, tek vura re se sapo hynte në kuzhinën private një ish antar i KQ të Partisë që Dukë Kapedani e kishte leqendisur paqë!

Komplotisti e nxorri menjëherë “armën” nga brezi, jo pa frikën e atij tjetrit që sapo hyri atje, nga ku delte reja e tymit të atij mengjesi të zhurmët, e shpështolli nga letra me shpejtësi dhe e zhyti në kaçamakun tim që avullonte ende. E afroi lugën pranë buzëve, e lëpiu paksa, pastaj i mori erë dhe, të gjitha këto lëvizje, kisha përshtypjen se i bënte për të zgjatur disi më shumë çastin e kënaqësisë… Sakaq e kollofiti po aq befasisht, mbajti ca kohë lugën në gojë dhe nisi të më vështronte përsëri menjë palë sy të përvuajtur…

-Ta marrë edhe një lugë tjetër? – guxoi e tha ai. – Të lutem! Vetëm një…Oh, sa më pëlqeu! Nuk kam provuar kurrë gjë kaq të shijshme!

-Merre edhe një, – psherëtiva unë, sikur i jepja një gjymtyrë tjetër të trupit…

Këtë herë ai vendosi të përfitonte më shumë nga e drejta që i jepej dhe e mbushi lugën aq tepër sa masa e verdhë gati po binte në shesh. Pikërisht kur po mendoja me ankth këtë, ai u kthye nga ana e murrit, e pashë të afronte përsëri pas hundës masën e shijshme dhe pastaj hëngri po me aq shpejtësi. Pashë lugën e boshatisur të dilte nga goja e tij e larë mrekullisht…

I friksuar se mund të kërkonte edhe një lugë të tretë iu vura punës ta mbaroja atë që kishte mbetur nga kaçamaku im… I kruajta edhe cingaridhën që ishte një gjë e mrekullueshme, pa ia hedhur sytë ministrit që vazhdonte të qëndronte aty, pranë murit. Kur mbarova me gjithsejt ndesha në po atë vështrim të përhumbur e të përvuajtur. Me sa duket i kishte ndjekur të gjitha lëvizjet e ish-nëpunësit të tij deri në fund…

-A e di, – tha që atje tej e ndërkohë që nisi të më afrohej… – mua më luftojnë të gjithë… Nuk më shohin dot me sy. Ja, ty nuk të nget njeri, nuk të tallin, Nuk e kuptoj përse ndodh kjo?… Madje duan edhe të më vrasin, e di ti këtë? Po, po. Ti e pe vet se si më përplasën në mes të pluhurit e në mes të këmbëve të njerëzve. Po unë nuk kam ndërmend të flas me njeri… Të ankohem unë?… Bah!

Nisa ta vështroj me nge atë njeri të tjetërsuar dhe sepse m’u kujtua një fotografi ku ai kishte dalë së toku me Enver Hoxhën. Ky i kishte hedhur Komplotistit të tij të arrdhshëm dorën në qafë, sikur t’u thoshte njerëzve se sa njerëz besnikë e të devotshëm mbante rreth vetes. Ai pat qënë një nga ministrat e tij më të zellshëm dhe Enveri e kishte mbajtur aq pranë sa ngjante se ai përfaqësonte në qeveri njeriun më të besës. Por në stuhinë e tmerrshme të “komplotistëve” që thuhej se patën rrethuar regjimin, befas qe gjetur edhe ky njeri. Dhe rrëzimi nisi të vinte shkallë-shkallë… Përjashtimi nga Komiteti Qëndor, demaskim në dikasterin ku pat punuar për aq vite, dërgim në prodhim ku duhej të “edukohej” i kulturuari i shtetit, prishja e gjithë familjes pas braktisjes nga gruaja dhe vajza e tij e vetme, pastaj… burgu! Ky burg me tipare kafazi për kafshët e egra, me urinë gërryese, me poshtërimet e përditshme, me jetën që regëtinte si të ishte në të mbaruar vaji i kandilit të saj…

Vura re se më shikonte me vërejtje. Mos donte të më thoshte gjë tjetër? Gëlltitej, përdridhej rreth vetes,vinte duart në grykë sikur donte të ndalonte fjalën që po i pushtonte kordat e zërit dhe, befas shpërtheu:

– Dije, pra, o njeri i mirë, dije se unë nuk jam aspak komplotist… Më beso, të lutem, për ato dy lugë kaçamak që hëngra te ti e që besoj se m’i dhe me gjithë zemër! Më beso, për atë Zot që është në qiell!

Sidomos betimi i fundit mu duk i çuditshëm. Qe njeriu që kishte shfaqur ndër të parët ateizmin e vet, që kishte përkrahur vendimet e Partisë së Punës për të prishur kishat e xhamit e vendit dhe ja… tani, betohej për Zotin! Cila frikë e tmerrshme për të panjohurën e madhe që mbërthen herë pas here çdo qënie të llogjikshme e kishte pushtuar tani dhe dridhej në honet e inegzistencës?

Humba edhe unë në arsytimet e mia të frikshme, ndoshta i pushtuar edhe nga ajo më lartë se unë,më lartë se ne të gjithë, që na sugjeron të bëhemi njerëz të mirë.Ssepse të gjitha të këqiat i shpaguajmë një ditë… Ika duke ndjerë një valë mëshire për atë njeri të urritur dhe u pendova që nuk i pata dhënë më shumë nga kaçamaku im… Qe çasti që ra çanga! Kishte ardhur koha e rrjeshtimit për apelin e mëngjsit… Do të thirreshim me emra… Dhe duhej të ishim njëmijë e dyqind e pesedhjetë të dënuar, të veshur njëlloj, me pizhama me vija blu, që duhej të përsërisnin të njëjtën fjalë, se ishim aty prezent, në krye të “detyrës së riedukimit”…