Cikël poetik nga Nexhat Halimi
GJELI I MALIT
-Të ngjitemi dhiares, lart. Dalim te kroi, –
Tha Dea e eci ngadalë për hapa të Leas.
-Pimë ujë të freskët e ndoshta befas
I lexojmë dhe gjurmët nën degë ftoi.
-Ato gjurmë të zbehta janë të Dardanisë,-
Ndërhyri Lea dhe preku degën e lajthisë.
-Ecim, atëherë, ecim sa më parë,
Të shohim gjelin e malit, këtë shtegtar.
-Në fluturim me ngjyrë të errët qiellit,
përbiron ndër degë melodisë së fyellit.
Gjeli i malit, ja, sesi ngjitet ylberit të ri,
Me zhurmë të pemës, të rënë në stuhi.
Bredh, ngjitet e zbret vijës hyjnore,
Ik në fluturime të shkurta në pyje halore.
Folenë e ndërton nga fundi i prillit,
Mes degësh të pishës nën dritë të yllit.
BUFI
Pa aguar, gjyshi me Dean ecin përgjatë shpati.
E shikojnë të fle ende mbi shkëmb krahë thati.
Aty me orë të tëra Bufi dremitë, llogaritë, mediton.
Dhiaren nën gurë të ashpër veç e përgjon.
Është shpend me qafë të shkurtër e sy me grisha.
-Ka sqep të kthyer. Ja, në degë si i ndrit këmisha.
Në dy anët e kokës, mbi sytë, i gjenden dy penda,
Në formë të laprës së veshit i lëvizin përbrenda.
-Trupin e ka të gjerë dhe me pendë krahë thati, –
Pupla të verdha, – thotë gjyshi, – të rëna për së gjati.
Rrëmben shpendë të egër sapo të bjerë nata,
Lepujt e iriqët i bartë te foleja në degë të thata.
Për këtë qëllim ka kthetra të gjata, të mprehta.
Në vjeshtë shtegton në ambiente të nxehta.
Folenë e zgjedh në të çara të shkëmbit e shpella,
Apo në pemë të braktisura, në pyje të thella.
BILBILI UJIT
Gjyshi mori dy vajzat për dore e eci te lumi,
-Buzëqeshi, – Do të shëtisim pak buzë ujit.
-Unë e Dea në një gur hasëm gjurmën e Mujit.
Gjyshi kuptoi s’e si kishte dalë ende gjumi .
Shikoi gjatë dhe freskoi aty fytyrën ndopak,
E kuptoi lojën e Deas e Leas e foli me shpoti.
-E ndërtuat tash këtë tregim, apo ç’ ka përsëri.-
Tha dhe hijen e vetes e pa në tallje ky plak.
-Doni të lozni kështu, do t’iu them në fytyrë,
Ajo s’ qe gjurmë e Mujit, qe veç bilbili i ujit,
Për këtë gjë nuk do t’i tregoni kurrë askujt,-
Qeshi gjyshi dhe shikoi e veten i lumtur në fytyrë.
-E sa për shpendin e ujit, ky ka bisht të gjatë,
Ka pendla ngjyrë në të kaltër e ndritje burbuqe.
E, në anën barkore ka pupla ngjyrë të kuqe.
Është mjeshtër për kapjen e peshkut të pafat.
.Gjysh,Bilbili i uji, është mjeshtër , – tha Dea,
-Gjysh, e çmojmë përvojën që ke në jetë,-
S’ do prekesh për ndonjë ndërhyrje, – tha Lea,
E prapë e mori për dore gjyshin kaq qetë!
TRISHTILI I KALTËR
Është i njohur ky zog i kopshtit me mollë
Dea e Lea e përshëndesin zjarrtë me dorë
Ndërsa hisen për të ecur për në shkollë
Me çantat në krahë të varura, ndërsa bie borë.
trishtili i kaltër fluturon në degë të qershisë
Folenë e ka ndërtuar me myshk e gdhendla
të forcuar me fije bari dhe pendla,
Dea e mbaron mësimin, e i afrohet shtëpisë.
Lea e pret gjatë te dega e një peme të thatë
Ja aty në një zgavër të një lisi , aty afër muri,
apo aty në një kuti folenizimi prej druri,
aty nxjerr kokën e vogël trishtili e krrokat.
E dëgjohen zoçkat në fole, nga bëjnë muzikë, .
E presin pranverën të vjen te kroi përsëri…
Ja, nga kutia e drurit derdhet pak metrikë,
Vajzat flasin alfabetin e mësuar me dashuri.
MËLLËJNA E GURIT
Ec krenare në shpatet e pjerrëta shkëmbore.
Zgjohet me peizazhe mbuluar me reshje bore.
Ndërmjet pamjesh magjike malore,
Niset të shtegtojë nën vetëtima kurore.
E hetojnë çupat lartë mëllenjën e kaltër të gurit.
-Ja, sesi qëndron në maje të shkëmbit mitik,
E thërrasin rimit të këngës, të vijë bri murit…
Dea e Lea shikojnë nga dritarja zogun nga ik.
-Ik të kthehet me pranverë në Dumnicën magjike,
Mëllenja e gurit me flaturimet e ndezura ritmike.
Vjen qiellit të kaltër me një shoqe tjetër.
Nuk e ka harruar aspak miqësinë e vjetër!
–Dea, or Dea! Ja mëllenja vjen tashmë përsëri.
-Vjen nga shtegtimi në erë marsi e prilli te unë e ti.
-Ka dimëruar gjatë kohë larg , në jug të etur,
Tashmë do të na zgjojnë ky zog gjysmë i fjetur.
QUKAPIKU I GJELBËR
– Tak –tak, tak – tak, vjen zë nga mali e zgjohet Dea.
-Me atë ritëm me takt, – thotë ende e përgjumur Lea,-
Në atë rrjedhë të muzikës, të rëndë e të gjatë,
Qukapiku, i thërret larvat në thellësi të lisit, në natë.
Or qukapik i gjelbër, me atë fluturim të vrullshëm ti,
Ia prish gjumin çdo fëmije, që ka lexuar deri vonë,
Me mëngjes të shkojë në shkollë e të tregojë dituri.
Pse ti, qukapik, këtë gjë fare nuk e kupton.
Prapë të nesërmen të njëjtën shpim e lidh, or mik,
Me ritmin tak – tak, tak – tak, të njëjtin dru e shëmton.
Ja, i zgjon vajzat Dea e Lea, që mësojnë metrikë,
Të ikin pa gjumë në shkollë, me kju-kju nga kumbon.
PUPËZA
Në kokë ka pendë të gjata në formë të kurorës
Pendët e trupit i ka me ngjyrë të lëvores
Ka një sqep të gjatë e shumë shumë të hollë.
Me krahë e bisht zi, me lara, kjo belhollë.
Shtegton në vjeshtë e kthehet prapë në prill.
Ndërsa të lulëzojnë pemët e në qiell ndrit çdo yll.
E presin me ngrohtësi fëmijët në Kosovë,
Mbledhin lule të fushës, narcis të egjër me aromë,
E dëgjojnë këngën e Pupëzës nga ik në kodër
E Dea e Lea lozin me të sikur me ndonjë lodër.
E Pupëza, ky zog i veçantë. Fluturon si flutur.
Shihet në Dardanë, ky shpendë i vogël e i bukur.