Çapajev Gjokutaj: Dashuronte dashuria…

Por kusuret mes gjuhës dhe dashurisë nuk mbarojnë këtu. ‘E do marrëzisht’, ‘i ka rënë në kokë’, ‘e zuri qymyri’. Këto dhe të tjera shprehje metaforike e paraqesin dashurinë si vuajtje, si lëngatë, madje edhe si roitje, si humbje të mendjes.

Problemi bëhet më serioz, kur kujtojmë dashurinë si zemër që pikon gjak, e shpuar nga shigjeta e Erosit antik; apo Shekspirin që thoshte ‘dashuria është thjesht marrëzi’; apo Niçen: ‘dashuria ka një përmasë çmendurie’; apo dhjetra këngë, tregime e filma me tituj ‘Dashuri e çmendur’, ‘Marrëzia e dashurisë’ etj.

Duket qartë se nuk kemi të bëjmë me arbitraritet gjuhësor, por me një dukuri universale që ushqehet nga shumë rrënjë.

I ka rrënjët tek historia, thotë një grup dijetarësh. Patriarkati, dmth pushteti i babait, rrezikohej nga dashuria si lidhje e lirë. Për ta demonizuar hidhnin në sulm taborret e mentaliteteve fisnore, klasore, etnike, etj.

I ka rrënjët tek kultura, thotë një grup tjetër. Gjuha, letërsia, arti ngjizin në mendjen e rinisë modelin e dashurisë si aksident, si dhimbje a marrëzi. Kur vjen koha ta përjetojnë vetë, të rinjtë e të rejat s’dinë model tjetër. Më shumë se të dashurin/të dashurën njerëzit dashurojnë dashurinë, shkruante filozofi, kurse Lasgushi këndonte: se s’dashuronim as un’ as ti/ po dashuronte dashuria…

Është thjesht kimi, thotë një grup i tretë. Analiza laboratori tregojnë se personat e porsarënë në dashuri e kanë nivelin e serotoninës të përafërt me atë të personave që vuajnë nga çrregullime obsesivo-kompulsive. Rrjedhimisht, fiksohen, u duket se s’bëjnë dot pa tjetrin, ndjejnë varësi prej tij/saj si prej drogës, gjithçka u ngjan iracionale, dehëse, sfilitëse.

Dashuria është dhe po bëhet partneritet, thotë një grup i katërt. Përditë e më shumë po zhvishet nga ngarkesat mistike e romantike, për t’u bërë marrëdhënie reale, e bukur dhe e dobishme.

Mbase secili nga grupet thotë një pjesë të së vërtetës. Por vulën e vë një grup tjetër, i përbërë nga miliarda njerëz. Këta vazhdojnë të bien në dashuri, të magjepsen e të vuajnë, pa e vrarë mendjen shumë. Madje edhe ditën e Shën Valentinit.

Gëzuar, për gjithë ata që e… besojnë./14 shkurt 202

(Nga cikli ‘Mademet e shpirtit”)