TURMAT I BËJNË NJERËZIT TË PAMEND DHE TË DHUNSHËM

Tregimet në media për trazirat shpesh nënkuptojnë se një mentalitet i turmës ka dominuar. Raporte të tilla pasqyrojnë një besim të përhapur se kur grupe të mëdha njerëzish mblidhen së bashku, njerëzit humbasin moralin dhe turbullohen me turmën. Në mënyrë të ngjashme, raportet e gazetave për katastrofat shpesh përshkruajnë turmat sikur të jenë të pamend, me raportime për ‘stampeda’ dhe panik të verbër.

Realiteti, sipas shumë psikologëve socialë bashkëkohorë, është se ka logjikë dhe qëllim për shumë sjellje të turmës. Dhuna nuk është aspak e pashmangshme kur grumbullohen grupe të mëdha – shikoni vetëpërmbajtjen e treguar nga ana e marshuesve amerikanë për të drejtat civile në vitet 1960. Edhe në rastin e rebelëve, megjithëse shpesh mund të jenë të dhunshëm dhe shkatërrues, ata zakonisht kanë një qëllim të përbashkët dhe një ndjenjë të qartë identiteti. Për shembull, gjatë trazirave angleze të vitit 2011, dëmi u drejtua kryesisht ndaj objekteve që shiheshin si simbole të pabarazisë, siç janë dyqanet me çmime të larta. Gjithashtu, nuk ndodhi që kushdo që i shihte trazirat në televizion ose i haste në rrugë, të bashkohej si zombie me ‘turmën’. Në vend të kësaj, njerëzit ishin shumë më të prirur për t’u bashkuar në lagjet ku tashmë kishte një ndjenjë të fortë të mohimit të të drejtave.

Është një histori e ngjashme për turmat në raste emergjente. Analiza e ngjarjeve të jetës reale, si fatkeqësia e Hillsborough e 1989-ës dhe mbipopullimi në një koncert në plazhin e Brighton në 2002, sugjerojnë se paniku i verbër është i rrallë dhe se njerëzit shpesh ndalojnë për të ndihmuar njëri-tjetrin. Kjo sjellje altruiste është ndoshta për shkak të ndjenjës së bashkimit që krijohet, teksa grupe të huajsh kalojnë një përvojë të përbashkët.