Sulmi i Putinit mbi Ukrainën, test për Xho Bajden

Ai kërcënoi se do të vendoste sanksionet më të ashpra ndaj Rusisë, punoi për të nxitur aleatët e SHBA-së në një front të bashkuar. Ai e furnizoi Ukrainën me më shumë armë se çdo president amerikan para tij dhe forcoi forcat e SHBA-së në krahun lindor të NATO-s. Pavarësisht përpjekjeve të Presidentit të SHBA-ve, Joe Biden për të parandaluar një sulm rus kundër Ukrainës, presidenti Vladimir Putin nuk u pengua. Të enjten, ai autorizoi atë që ai e quajti një “operacion special ushtarak” në rajonin Donbass të Ukrainës lindore, duke shënuar një nivel të ri të tensioneve pas Luftës së Ftohtë. Shtrirja e sulmit nuk ishte menjëherë e qartë. Shpërthimet mund të dëgjoheshin pranë Kievit dhe në pjesë të tjera të vendit dhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy tha se Rusia kreu sulme me raketa në infrastrukturë. Mënyra se si Biden e trajton krizën, për të cilën zyrtarët perëndimorë frikësohen se mund të shndërrohet në konfliktin më të përgjakshëm evropian që nga Lufta e Dytë Botërore, pritet të ketë pasoja të thella për pasurinë e tij politike dhe marrëdhëniet e SHBA-së me botën. Bideni u zotua se Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj do t’i përgjigjen me vendosmëri “sulmit të paprovokuar dhe të pajustifikuar” të Rusisë. Por, trajtimi i tij i krizës më të madhe ndërkombëtare të presidencës së tij është konsideruar diçka “me spec” deri tani. Biden u detyrua të ishte gjithmonë i kufizuar, sepse administrata e tij e bëri të qartë se do të bënte gjithçka që mundej për të ndihmuar Ukrainën të mbrohej, por nuk do të vendoste trupa në terren. Preferenca e tij për diplomacinë dhe sanksionet pasqyron oreksin e pakët që amerikanët kanë për ndërhyrje pas moçalit të Afganistanit dhe Irakut. Putini kishte avantazhin e të diturës se Bideni nuk do të shkonte në luftë kundër një fuqie tjetër bërthamore për të mbrojtur një vend që ndante një kufi të gjatë me Rusinë dhe me të cilin Uashingtoni nuk kishte asnjë marrëveshje për mbrojtje.

FOKUSi NË VIJËN LINDORE TË NATO-s

Në vend të kësaj, Biden u përqendrua në koordinimin me aleatët e NATO-s, veçanërisht ata në lindje, që ishin të shqetësuar për sulmin nga grumbullimi i 150,000 trupave ruse në kufijtë e Ukrainës. Uashingtoni udhëhoqi një sërë hapash fillestarë të sanksioneve, pasi Putini urdhëroi trupat të hynin në dy rajone separatiste, pasi i njohu ato si të pavarura më 21 shkurt. Kjo ishte një shenjë paralajmëruese që nuk arriti të shmangë aksionin e së enjtes. Në prelud, strategjia e mesazheve të Biden ishte të jepte parashikime të tmerrshme për një pushtim të afërt për të treguar se ai e dinte se çfarë po bënte Putini, pavarësisht se nuk mund ta ndalonte atë. Një rezultat kyç ka qenë ringjallja e një aleance ushtarake perëndimore, që ishte shkatërruar nën paraardhësin e Biden, Donald Trump, i cili kishte vënë në dyshim vlerën e NATO-s. Një diplomat i lartë evropian i përshkroi konsultimet e Biden me aleatët si “shembullore” dhe ndryshe nga tërheqja kaotike e SHBA-së nga Afganistani vitin e kaluar. Megjithatë, disa analistë vunë në dyshim nëse vendosja e disa mijëra trupave shtesë amerikane në Gjermani, Poloni dhe Rumani ishte e mjaftueshme dhe thanë se Bideni mund të kishte bërë më shumë për të bërë një veprim të besueshëm ushtarak. “Një nga mangësitë është se paketa e parandalimit që ne kemi zhvilluar është disi asimetrike në atë që është kryesisht ekonomike dhe ne po përballemi me një kërcënim ushtarak,” tha Ian Kelly, një ish-ambasador i SHBA në OSBE dhe Gjeorgji. Kelly tha se Biden mund të kishte kërkuar aktivizimin e Forcës së Reagimit të NATO-s dhe ta dërgonte atë në Poloni dhe shtetet baltike, me mesazhin: “Keni grumbulluar trupa në kufirin tuaj. Ne po grumbullojmë trupa në kufirin tonë; ne do të tërhiqemi kur të tërhiqeni ju”.

LAVDET PËR NDËRTIMIN E ALEANCËS

Analistët e vlerësojnë Bidenin për punën me aleatët për të përgatitur sanksione që synonin të gjymtonin ekonominë ruse dhe të godisnin rrethin e brendshëm të Putinit. Ai e bindi Gjermaninë, e konsideruar prej kohësh si hallka e dobët, të ngrijë miratimet për gazsjellësin Nord Stream 2. Hapat e ardhshëm mund të përfshinin një përpjekje për të shkëputur lidhjet e Rusisë me sistemin financiar global. Disa ligjvënës amerikanë pretenduan se do të kishte qenë më efektive që të vendoseshin sanksione ndaj Rusisë më herët, por zyrtarët e Biden insistuan se kjo do të kishte zvogëluar ndikimin e tyre tani. Zyrtarët amerikanë kanë pranuar se sanksionet mund të nxisin çmimet më të larta të naftës, duke shtuar sfidën e Bidenit për të luftuar inflacionin. Mbetet për t’u parë nëse sanksionet do ta bëjnë Putinin të tërhiqet. Vendimi i Biden për të deklasifikuar inteligjencën në lidhje me ato që pretendonte se ishin komplote ruse për të sajuar pretekste për një pushtim në Ukrainë u vlerësua gjithashtu për kundërshtimin e dezinformatave të Putinit. Andreë Weiss, një ekspert për Rusinë në institutin e ekspertëve Carnegie Endoëment for International Peace në Uashington, tha se kjo “e mbajti Putinin në pozicionin e përgjegjësisë të plotë”. Por administrata lëshoi kritika për refuzimin për të ofruar prova konkrete. Disa komentues kujtuan pretendimet e inteligjencës të përdorura për të justifikuar pushtimin e Irakut në vitin 2003 të një programi të rinovuar bërthamor që rezultoi se nuk ekzistonte.

‘DERA E HAPUR’ e NATO-s

Biden u përshëndet gjithashtu nga qeveritë perëndimore që iu përmbajt “derës së hapur” të NATO-s për shtetet aspirantë. Por, disa kritikë thanë se Bideni duhet të ishte treguar më i qartë se sa larg ishte Ukraina nga hyrja në NATO, duke pasur parasysh se një nga kërkesat kryesore të Putinit ishte të shmangte zgjerimin e mëtejshëm drejt lindjes së paktit të sigurisë. Përgjigja e Bidenit mund të ketë pasoja edhe për marrëdhëniet SHBA-Kinë. Ekziston shqetësimi se nëse Bideni duket shumë i butë ndaj Moskës, Kina mund shfrytëzojë rastin për të vepruar kundër Tajvanit të vetëqeverisur, të cilin Pekini e konsideron një provincë dezertore. Ndërsa kriza u shpalos, Biden foli rregullisht me liderët botërorë, përfshirë vetë Putinin, duke mbajtur një qëndrim të fortë me ish-oficerin e KGB-së, ndaj të cilit Trumpi kishte treguar respekt. Pas dyerve të mbyllura, një “Ekip Ujqërish” ndërqeveritar kreu ushtrime në tavolinë duke luajtur çdo skenar të mundshëm në lidhje me krizën. Sfidimi i Putinit mund t’u japë republikanëve një garanci për t’u përdorur kundër Bidenit dhe kolegëve të tij demokratë në zgjedhjet afatmesme të Kongresit të nëntorit, të cilat do të vendosin balancën e pushtetit në Uashington. Ndërkohë, strategjia e Bidenit që çoi në sulmin rus do të vihet nën vëzhgimin më të ngushtë ndërsa ai çan rrugën drejt përparimit./ Reuters shkruar nga Matt Spetalnick, Simon Lewis and Steve Holland