Shqiprim Pula: Ukraina, fushëbeteja gjeopolitike e përplasjes Lindje-Perëndim

Pak kohë përpara vitit 2000 para se të zgjidhej President i federatës Ruse Vladimir Putin, kishte deklaruar, Rusinë nuk e sheh larg Europës dhe botës. Por, lindi një shqetësim i ri, edhe i rrezikshëm! Po kush e shkaktoi? Ku është pikënisja? Në ditët e sotme, Rusia e pas 22 viteve, e drejtuar nga Vladimir Putin për shkak të agresionit ndaj Ukrainës, nga Europa e bota u izolua, me disa përjashtime. Përbrenda Unionit Sovietik ishin 15 republika, po cilësuar për nga madhësia e rëndësia, Rusia, Ukraina dhe Bjellorusia ishin liderët e Unionit të atëhershëm. Të përbashkëtat e tyre tregonin ngjashmëritë si ndërmjet vëllezërve, por nga baballarë të ndryshëm. Përgjatë shekullit 20-të, kombi, religjioni dhe rregullimi shtetëror morën kuptim dhe formë, për të gjitha vendet që vazhdonin të përmbushnin formësimin si të mëvetësishëm. E si rrjedhojë, përgjatë 1989-1991 kjo frymë morri rrjedh edhe brenda vendeve të Unionit Sovietik, prandaj dhe vendosën të ndaheshin. Por, drejtuesit e tanishëm të Kremlinit dhe mbështetësit e tyre, shpërbërjen e Unionit Sovietik e konsideruan si fatkeqësia më e madhe globale gjeopolitike.

Perandori Nikolai i Parë dhe Ivan Aleksandrovich Ilyin, dy personazhet shpirtëror të ripërtëritjes – ortodoksia dhe identiteti kombëtar si përkufizime ishin kultivuar nga perandori Rus Nikolai i Parë, sipas të cilit, Rusia duhet të mbetet e bazuar dhe e udhëhequr. Dhe po këto parime, u përvetësuan edhe nga Putin, kështu duke e krijuar kultin të një udhëheqësi të pagabueshëm politik të progresit social e ekonomik, përmes mediave që e mbeshtetnin Kremlinin. Kurse, filozofia e Ivan Aleksandrovich Ilyin shërbeu si ripërtëritje shpirtërore ruse e preferuar për Putinin, ndërkaq, libri i tij “Detyrat tona” si frymëzim për patriotizmin, ndjenjën e nderit për Rusinë, sakrificën për të mirën e atdheut dhe disiplinën politike si udhëzues, për rivendosjen dhe rilindjen e një Rusie në kërkim të pozicionimit botëror.

Lufta e ditëve të sotme në Ukrainë, pos tjerash, ka të bëjë edhe me Rusinë e Kievit. Federata Ruse e sotme e konsideron Kievin, shteti i parë sllavo-lindor i krijuar diku në shekullin e 9-të nga fiset vikinge, nga ku dolën rusët, ukrainasit, bjellorusët e të tjerë, ndërsa ortodoksinë e kultivuan nga Bizanti. Filozofi Ivan Ilyin, të cilin Vladimir Putin e konsideron frymëzues shpirtëror, përveҁ identitetit kombëtar rus i mohonte të tjerët si ukrainas, bjellorusë, estonezë, letonezë apo pakica të tjera. Rol të theksuar kishte edhe Kisha Ortodokse Ruse e cila ndihmonte Kremlinin politik duke u kujdesur në edukimin e brezave mbi trashigiminë e vlerave ruse, për ruajtjen e ‘botës ruse’, qoftë edhe duke ndërhyrë ushtarakisht. Në 2008-tën, ndërhyrja në dy territoret e Gjeorgjisë (Abkhazia dhe Osetia Jugore) si dhe në 2014-tën, ndërhyrja në dy territoret e Ukrainës (Donbasi dhe Krimea) ishte kundërvënee ndaj perëndimit, e për rrjedhojë, nga konflikti i ngrirë u krijua paqëndrueshmëri reale mbi perspektivën politike të tyre.

Lufta e ditëve të sotme në Ukrainë, si pikënisje mbeti nga konflikti midis Viktor Janukovyç dhe rivalit të tij kryesor politik, Julia Timoshenko. Në Shkurt 2014 ‘Revolucioni i Dinjitetit’, ndërmjet rivalëve politikë krijoi trekëndëshin Ukrainë-Rusi-Perëndim; nëse Ukraina do mbetej me lindjen, nëse Ukraina do të rrugëtoj drejt Perëndimit apo të mbetej ura lidhëse midis tyre!

Historiografia politike e tyre tregon afërsinë që kishin thurrur ndër-shekujsh, shteti rus i Kievit, besimi ortokos i përhapur nga Kievi, kuptimi i Ukrainës konsiderohej kuptimi i vet Rusisë; prandaj Ukraina e djeshme dhe e sotme, nuk do të konsiderohet asnjëherë një territor më afër perëndimit e larg Rusisë. Një nga kushtet për ndalimin e luftës u tha të jetë zëvendësimi i qeverisë që do nënkuptohej të jetë pro-Ruse dhe se ҁfarë do Rusia nga Ukraina është atë që praktikisht e bën Bjellorusia. Ukraina është fushëbeteja gjeopolitike e konfrontimit Lindje-Perëndim, e specifikisht Europës me Rusinë.