42 mijë të mbijetuar nga nazizmi në Ukrainë/96-vjeçari i shpëtoi Holokaustit, por jo kancerozit të Kremlinit

The Times of Israel

Boris Romantschenko, i cili i mbijetoi katër kampeve naziste të përqendrimit gjatë Luftës së Dytë Botërore, është vrarë nga bombardimet ruse që goditën banesën e tij në qytetin ukrainas të Kharkiv, tha të hënën fondacioni Buchenwald Memorial. Ai ishte 96 vjeç. “Është shqetësuse që ne duhet të raportojmë vdekjen e dhunshme të Boris Romantschenko në luftën në Ukrainë”, tha në një deklaratë fondacioni Buchenwald dhe Mittelbau-Dora Memorials. Romantschenko vdiq në shtëpi më 18 mars, pasi ndërtesa e tij u bombardua në qytetin lindor të granatuar rëndë, thuhet në deklaratë, duke cituar informacione nga djali dhe mbesa e tij. Duke e përshkruar atë si “mik të ngushtë”, fondacioni tha se Romantschenko ishte i përkushtuar për të edukuar të tjerët për tmerret e epokës naziste dhe kishte qenë nënkryetar i Komitetit Ndërkombëtar Buchenwald-Dora. Romantschenko lindi në një familje fermerësh në Bondari, pranë qytetit ukrainas të Sumy, më 20 janar 1926. Megjithëse nuk ishte hebre, ai u mor nga ushtarët gjermanë kur ishte 16 vjeç dhe u deportua në qytetin gjerman të Dortmundit në vitin 1942 për të punuar si punëtor i detyruar, si pjesë e taktikave naziste të frikësimit kundër popullsisë ukrainase në atë kohë. Një përpjekje e dështuar arratisjeje e zbarkoi atë në kampin famëkeq të përqendrimit Buchenwald në 1943. Ai kaloi gjithashtu shumë kohë në kampet e Peenemuende, ku u detyrua të ndihmonte në ndërtimin e raketave V2, në Mittelbau-Dora dhe në Bergen-Belsen. “Kjo është ajo që ata e quajnë si operacioni i denazifikimit”, tha kreu i zyrës presidenciale të Ukrainës, Andriy Yermak, duke iu referuar pretendimit të diskredituar gjerësisht të presidentit rus Vladimir Putin se çlirimi i Ukrainës nga nazistët e supozuar ishte një arsye kryesore për pushtimin e Moskës. “E gjithë bota e sheh mizorinë e Rusisë”, shtoi Yermak. Përkujtimorja e Buchenwald tha se vdekja e Romantschenkos “tregon se sa e rrezikshme është lufta në Ukrainë, edhe për të mbijetuarit e kampeve të përqendrimit”. Fondacioni tha se kishte bashkëpunuar me 30 grupe dhe shoqata të tjera përkujtimore për të krijuar një “rrjet ndihme” për të mbështetur ish-viktimat naziste në Ukrainë, duke përfshirë donacionet e ushqimit dhe ilaçeve. Fondacioni gjithashtu planifikon të ofrojë ndihmë praktike për të mbijetuarit që ikin nga Ukraina duke i marrë nga kufiri ukrainas ose duke u gjetur strehim në Gjermani. Ka ende rreth 42,000 të mbijetuar të krimeve naziste që jetojnë në Ukrainë, sipas rrjetit të ndihmës.