Lleshanaku merr çmimin Europian të Lirisë

Juria e Çmimit Letrar të Poetit Evropian të Lirisë në Gdańsk, Polonisë për herë të parë në historinë e këtij çmimi jep dy çmime të para me vlerë të njëjtë për edicionin 2020-2022, që janë: Luljeta Lleshanaku (Shqipëri) dhe Marianna Kiyanovska (Ukrainë).

Leshanaku thotë se i kishte humbur besimi, pasi në garën e ngushtë ishin dy shkrimtare ukrainase. Juria për librin “Ujë dhe karbon” të Luljeta Lleshanakut, përkthyer nga Dorota Horodyska, u shpreh: se është një kryevepër, e plotë dhe përfundimtare. Tema e poezive të Lleshanakut është një përshkrim emocionues i gjetjes së lirisë në botën e skllavërisë ku ajo lindi dhe u rrit thekson juria.

Ky çmim ka si lajtmotiv trajtimin e temës së lirisë për vlerat artistike. Lira politike individuale dhe shoqërore është e ndjeshme në vargjet e Luljeta Lleshanakut, e cila përmes argumentit të  diktaturës , sjell edhe reflektimin mbi lirinë individuale.

Çmimet për Luljeta Lleshanakun janë një mundësi për të komunikuar në gjuhë të tjera. Dhënia e çmimit Nobel vitet e fundit për poetë, ka çuar në promovimin e kësaj gjinie e cila po reduktohet ndjeshëm thekson poetja.

Ndërkohë që Luljeta Lleshanku është lançuar si një prej emrave që mund të përfaqësojë Shqipërinë në garën e çmimit Nobel. Poetja nuk është në dijeni dhe i duket i largët.

Nderkohë që  ceremonia e marries së cmimit të europian të lirisë mbahet  me 10 qershor  së bashku me marrjen e trofeut  do të prezantohet edhe libri i poetes shqiptare në polonisht.

Në të njëjtën kohë, poetja është një erudite që në veprën e saj ndërthur përvoja të ndryshme, jo vetëm të sajat, që do të thotë se poezia e saj mund të arrijë lexuesit gjithkund. Ajo tingëllon si një kristal i pastër dhe i patëmetë.”

Juria theksoi cilësinë dhe rëndësinë e përkthimeve të të dy vëllimeve. Adam Pomorski, një përkthyes i mirënjohur nga rusishtja, gjermanishtja, anglishtja, bjellorusishtja dhe ukrainishtja, dhe përkthyes i “Një traget përtej La Manche” nga Uladzimir Arlou, fituesi i edicionit të parë të Çmimit Evropian të Poetit të Lirisë. Përkthimet e shkëlqyera të Dorota Horydyska-skanë qenë pjesë e edicioneve të mëparshme të çmimit PEL; përkthimi i saj i poezisë së Luljeta Lleshanakut “Fëmijët e natyrës”, ka qenë finalist i edicionit të dytë të çmimit, në vitin 2012, dhe me të cilin Horodyska u vlerësua me çmimin prestigjioz të revistës  Literatura na Śëiecie.

Rreth Çmimit

Çmimi Letrar Evropian i Poetit të Lirisë i qytetit të Gdańsk jepet çdo dy vjet. Qëllimi i tij është të promovojë fenomene poetike që trajtojnë një nga temat më të rëndësishme bashkëkohore, lirinë, dhe qëtregojnë një vlerë të lartë artistike. Në çdo botim, çmimi i jepet poetit dhe përkthyesit/ve të tyre. Çmimi ka një edhe një vlerë financiare: autorët e vëllimeve të zgjedhura marrin 100,000 PLN dhe përkthyesit e tyre 20,000 PLN. Çmimi shoqërohet me një seri botimesh me përkthimet e të gjitha vëllimeve të përzgjedhura në listën e ngushtë.

Sinéad Morrissey (2020), përkthyer nga anglishtja në polonisht nga Magda Heydel;

Linda Vilhjálmsdóttir (2018), përkthyer nga islandishtja në polonisht nga Jacek Godek;

Ana Blandiana, (2016), përkthyer në polonisht nga rumanishtja nga Joanna Kornaś-Warëas;

Dorta Jagić (2014), përkthyer nga kroatishtja në polonisht nga Małgorzata Wierzbicka;

Durs Grünbein, përkthyer nga gjermanishtja në polonisht nga Tomasz Kopacki;

Uladzimir Arlou (2010), përkthyer nga bjellorusishtja në polonisht nga Adam Pomorski.