Sadik Bejko: PSALMI 137

Atje pranë lumenjve të Babilonisë

rrinim ulur dhe qanim duke kujtuar Sionin;

mbi shelgjet e asaj toke kishim varur qestet tona.

Atje ata që na kishin vënë në robëri,

na kërkonin fjalët e një kënge, po, ata që na shtypnin,

na kërkonin këngë gëzimi, duke thënë:

“Na këndoni një këngë të Sionit”.

Si, si mund t’i këndonim këngët e Zotit në një vend të huaj?

Në të harrofsha ty, o Jerusalem,

M’u thaftë dora ime e djathtë për çdo mjeshtëri,

M’u lidhtë gjuha pas qiellzës, nëse Jerusalemin nuk e vë

Përmbi çdo gëzim timin, sado të madh.

Mbaji ndër mend, o Zot, bijtë e Edomit: ditën e Jerusalemit

Ata thërrisnin: “Shkatërrojini, shkatërrojini që nga themelet”.

O bijë e Babilonisë që duhet të shkatërrohesh,

Lum ai që do ta lajë të keqen që na kanë bërë!

Lum ai që foshnjat e tua i merr dhe i përplas pas shkëmbit!

…………

Komentet e para në kulturën shqiptare për këtë psalm i ka sjellë Mitrush Kuteli. Kur ka folur për poezinë “Anës lumenjve të Babilonisë” të Fan Nolit, ai i është referuar drejtpërsëdrejti Biblës. Në një vend si ky i yni, me tradita dhe të krishtera, dhe islame, në një kohë kur librat e shenjtë ndalohej t’i përmendje, Mitrush Kuteli shpjegonte rrethanat krijuese të poezisë së Nolit, me referenca të qarta biblike.

I jam mirënjohës dijes së këtij mjeshtri.

Këtij psalmi ia gjen gjurmët e pashlyera në shumë kryevepra botërore

Mendohet se ka frymëzuar korin e skllevërve hebrenj ‘Va, pensiero’ te opera “Nabuko” e Xhusepe Verdit.

Një varg si “Buzë lumit Leman rrinim e qanim” e gjen te poema “Toka e shkretë” e Tomas Eliotit.

“E si mund te këndonim ne…”, një varg me frymëzim të drejtpërdrejtë nga Psalmi 137 te një poezi e Salvatore Quazimodo për të vdekurit nga Luftën e Dytë Botërore…

Mbase ka edhe më shumë.

Nuk e di….