Fritz Radovani: Vdes mbas torturash Imzot Frano Gjuraj

 

 

IMZ. FRANO GJURAJ, (1893 – 1947)

Në një dishmi të mesës së Tij Lizabeta Gjuraj Ljarja, shpjegohet persa vijon: “Kur erdhi si Prift nga Austria, i vetmi kujtim i Tij ishte një orë xhepi me figurën e Krishtit, që e kishte sjellë prej andej dhe që e ruente me kujdesin ma të madh, si edhe librat e shumtë që i merrte me vedi, kudo që shkonte. Mbasi e nxorën nga hetuesia, erdhi në shtëpi në një gjendje shumë të randë shndetsore, fizikisht i dërmuem, i trembun, nuk donte të takonte ma njeri. Kur trokiste dera trembej se mos po vijshin me e marrë prap. Vdiq menjëherë, mbas dy muejsh. N’ atë kohë thuhej se ka kenë në listen e klerikve që janë helmue”. (Dr. P.Pepa, Tragjedia dhe Lavdia e Klerit, I,)

Imzot Frano Gjuraj ishte nga një familje e njoftun Shkodrane, i lemë në këte qytet në 1893 nga prindët Jak’ e Luçia Gjuraj, tek Arra e Madhe. Ndersa një vlla i madh i Tij Gjoni, deri në 1937 ishte perkthyes në legaten franceze.

Ndersa Frani ishte shumë i rij kur i dedikohet rrugës së Meshtarisë, atëherë kur studjonte në seminarin Jezuit të Shkodres. Vazhdon studimet n’ Austri, n’ Insbruck, ku thotë edhe Meshen e Parë atje. Kishte lidhje fisnore me Imz. Pjeter Gjuraj (1873 – 1939), personalitet i njohun i klerit katolik n’ Shkoder.

Don Frano porsa u kthye nga Austria, ka sherbye si famullitar në Xhajt, Pult – Dukagjin, ku ka lanë mresa të pashlyeshme nder ato krahina malore. Asht respektue per formimin e Tij kulturor, mbasi zotnonte mirë disa gjuhë të hueja, per të cilat kishte dhe një pasuni të madhe librash të vetit personal.

Shugurohet Ipeshkëv në Shkoder, tue fillue njëherit edhe “Udhen e Kryqit” në Famullinë e vet, e cila dhunohet ashtusi të gjitha tjerat në vitin 1947, nga Sigurimi i shtetit terrorist i Ever Hoxhës, i cili kishte kthye të gjithë vendin tue fillue nga Alpet e Veriut e deri poshtë në kufi me Greqinë: “Një Kalvar i vertetë”, ku nuk mungonin as xhullijtë dhe as Kryqzimet e perditëshme!

Në momentet e arrestimit të Imz. Frano Gjuraj, sigurimi i shtetit i merr të gjithë librat dhe fjalorët, i shkatrron ditarët aq me vlerë dhe askush nuk di asnjëherë perfundimin e tyne, ashtusi nder famullitë tjera ku hynin ata, që në të gjitha kohët silleshin si bishat e egra me cilindo njeri të kulturuem.

I kerkohej mohimi i Zotit, po qendrimi i Tij nuk perkulej. E sollen në heuesi të Shkodres, ku masakrat e bame në “Burgun e Kishës së Fretenve” nga Elez Mesi me shokët e tij, edhe sot janë të panjohuna nga shumë kush. E lente me ditë të tana pa ngranë dhe kur e mesa i shkonte me ushqime, Elezi  tue u qeshë i thonte para se me ata ushqime të ngopte zagart e sigurimit: “Jam tue të mbajtë axhen si edhin në drrasë!”, dhe mbas tre muejsh aty në ate hetuesi e lirojnë per me vdekë në shtëpi, ku mbas dy muejsh dha Shpirtë.

Vllazen e Motra të Shqipnisë së vertetë!

Klerikët katolik Shqiptar, jo vetem torturoheshin mizorisht po, as nuk ju mungonin gozhdimet e vazhdueshme vetem se, nuk pranonin me mohue n’ asnjë moment as Zotin dhe, as Krishtin, perkundrazi thirrnin me sa forcë që kishin: Rrnoftë Krishti Mbret, Rrnoftë Papa, Rrnoftë Shqipnia!

Asht e vertetë se shumë nga Klerikët Katolik Shqiptar, sot nuk kanë as Vorr dhe as një Shenjë tek koka. Sigurisht, as nuk bahej fjalë per një ceremoni të thjeshtë Vorrimi. Shumica jo vetem u vrane pa asnjë faj, po edhe u zhdukën Trupat e Tyne, në mënyren ma të mnershme dhe të pabesueshme edhe sot.

Mbi gropat e Tyne pa Emna, u vendosën të gjitha mjetet per me zhdukë aty të gjitha gjurmët e mundëshme të ruejtjes së vendvorrimeve, tue ndertue mbi Ata Gropa pa Emna, edhe shtëpia per agjentat besnikë të sigurimit. Tue

lexue këta pak rreshta ka edhe prej atyne që fillojnë me dyshue, po pjesa e madhe nuk i beson ato ngjarje që bishat e sigurimit shtetit komunist, kanë ba mbi trupat e intelektualve dhe të klerit katolik Shqiptar në Shek. XX-të.

Mbi të gjitha mbizotnonte urrejtja Fetare e pakufi! Kishte kafshë hetuesa që nuk ngopeshin as me gjak dhe as me mish njeriu, e pse? Vetem se viktima e pafaj kishte mbarue shkollat Perëndimore, zotnonte gjuhë të hueja dhe, Ai Njeri, deklaronte haptas se: “Populli Shqiptar asht besimtar i Zotit!”.

Per bishat e sigurimit të shtetit ishte e pabesueshme se tue perfundue një a dy universitete jashtë Atdheut, Ata Shqiptarë, jo vetem formoheshin nga një kulturë e vjeter Europjane, po ajo që ishte e papranueshme prej tyne ishte mënyra e mirëkuptimit ndermjet Besimeve Fetare, kerkesa e tyne kryesore ishte zhdukja e fanatizmin fetar e perçamja që filloi me dominue shtetin. Ja pra, të gjitha “arritjet e sotme të “Rilindjes së komunistit Edvin Rama”, sot janë realizim i Asaj “Udhë Kryqi” nga 1941, që janë mendue nga komunizmi.

Po. mos harroni se edhe para 1989 vjetësh Krishti kishte një Vorr! Pasuesit e Tij njëditë mbi Ata Gropa pa Emna, do të shohin me sytë e Tyne, tue lulzue ma të bukur se asnjëherë, pikrisht tek Ata stomije t’harrueme nen ferra: Zamakët e bardhë si bora të Flamurit të Gjergj Kastriotit Skenderbeut!

Melbourne, 12 Gusht 2022.