WASHINGTON POST: Pse papritur Erdogan po i bën armiqtë miq?

Asnjëherë mos e nënvlerësoni presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan.

Pavarësisht nga repitacioni i tij si një burrë autoritar i pamëshirshëm, ai gjithmonë e ka ditur se kur është koha për të braktisur një qëndrim të pafavorshëm. Tani, ai po e tregon përsëri.

Për pjesën më të madhe të dekadës së fundit, Turqia e ka pozicionuar veten si një hegjemon rajonal, duke krijuar baza ushtarake në të gjithë Lindjen e Mesme, duke “treguar” muskujt e saj në Mesdhe dhe duke vendosur trupa në Libi, Siri dhe Irak.

Revizionizmi i Erdoganit shkoi paralelisht me planin e tij për të përhapur ndikimin e Turqisë në ish-tokat osmane dhe për të rimodeluar rajonin në imazhin e vetë Turqisë.

Kjo përfshinte – në bashkësi me aleatin e tij Katarin – ndihmën e lëvizjeve islamike për të fituar pushtet në rajon. (Përplasja ideologjike e këtyre dy fuqive me monarkitë e tjera arabe në rajonin e Gjirit përcaktoi Lindjen e Mesme vitet e fundit, duke përfshirë konfliktet në Libi, Mesdhe dhe Siri – madje duke tërhequr shtetet evropiane si Greqia dhe Franca në zona konflikti).

Tani, gjithçka duket se po ndryshon.

Të motivuar nga lufta në Ukrainë, ringjallja e konkurrencës së fuqive të mëdha dhe pakësimi i SHBA-së në rajon, shtetet e Lindjes së Mesme po konsolidojnë regjimet e tyre dhe po përpiqen të ulin tensionet me njëri-tjetrin. Turqia nuk bën përjashtim.

Gjatë vitit të kaluar, Ankaraja ka dërguar në heshtje të dërguar në kryeqytetet rajonale, duke ofruar normalizimin e marrëdhënieve me ish-armiqtë e saj.

Turqia dhe Izraeli njoftuan javën e kaluar se po riemërojnë ambasadorët pas më shumë se një dekade marrëdhëniesh të komplikuara. Në shkurt, Erdogan udhëtoi në Abu Dhabi për t’u takuar me Princin e Kurorës Mohamed bin Zayed al-Nahyan të Emirateve të Bashkuara Arabe, edhe pse mediat turke e kishin përshkruar MBZ, siç njihet Mohamed, si një armik të betuar të Turqisë dhe një sponsor të të dështuarve. tentativa për grusht shteti të vitit 2016.

Në mars, prokurori turk që hetonte vrasjen e vitit 2018 të gazetarit kontribues të Postës, Jamal Khashoggi, e transferoi çështjen në Arabinë Saudite, duke lejuar kështu Erdoganin të vizitonte Riadin dhe të përqafonte princin e kurorës Mohammed bin Salman.

Ankaraja ka dërguar gjithashtu delegacione në Egjipt për të riparuar dëmet e shkaktuara nga mbështetja turke për Vëllazërinë Myslimane dhe përfshirja e saj në luftën libiane.

Erdogan, natyrisht, ka arsyet e tij personale për të rregulluar marrëdhëniet me regjimet që dikur shpresonte t’i dominonte.

Përpara zgjedhjeve të përgjithshme të vitit 2023, lideri turk duket më i dobët se kurrë. Me një opozitë të bashkuar dhe me një ekonomi të dobët, popullariteti i tij është në rënie. Arka e shtetit të Turqisë është pothuajse bosh. Lira po bie dhe inflacioni është rreth 80 për qind.

Megjithë kontrollin e tij të ngushtë në vend, shanset e Erdoganit për t’u rizgjedhur janë të pasigurta.

Presidenti shpreson që miqësia me ish-armiqtë, veçanërisht me shtetet e pasura të Gjirit, do të sjellë para të nevojshme që do t’i mundësojnë atij t’ia dalë deri në zgjedhje – duke shmangur kërcënimin e falimentimit nga një krizë e afërt.

Në ndryshimin ndoshta më dramatik të politikës, Ankaraja tani po lë të kuptohet se është madje gati të fillojë të bisedojë me regjimin e Bashar al-Assad në Siri – për ndryshimin e regjimit në Damask dhe mbështetjes së grupeve të armatosura opozitare në veri të vendit. .

Rregullimi i marrëdhënieve me Damaskun nuk ka të bëjë me financat. Gjithçka ka të bëjë me qetësimin e votuesve turq të cilët janë të zemëruar me praninë e miliona refugjatëve në vendin e tyre. Opozita e Turqisë ka kërkuar prej kohësh për normalizimin e marrëdhënieve me Sirinë, duke sugjeruar se kjo do të çonte në kthimin vullnetar të refugjatëve sirianë. Tani, Erdogan po ndërmerr hapa për riatdhesimin e miliona sirianëve që u arratisën nga regjimi.

Në realitet, një rikthim i tillë nuk ka gjasa të ndodhë. Regjimi i Asadit është treguar i paaftë për reforma apo sigurimin e kushteve për riatdhesim të sigurt. Me 4 milionë sirianë kundër regjimit brenda Turqisë dhe miliona ende në kufijtë e saj, Ankaraja nuk mund të detyrojë një zgjidhje midis opozitës dhe regjimit, e lëre më t’i dërgojë sirianët diku tjetër.

Por është premtimi i riatdhesimit, në kundërshtim me realitetin, ai që ka rëndësi përpara zgjedhjeve.

Erdogan shpreson se çdo bisedë për një marrëveshje me Damaskun mund të pakësojë kritikat e përhapura ndaj politikës së tij për Sirinë.

Ndërsa aleatët e NATO-s nuk janë të kënaqur me vendimin e Ankarasë për të sanksionet ekonomike kundër Rusisë dhe për t’i ofruar një rrugë shpëtimi regjimit të Vladimir Putinit, ata kryesisht kanë qëndruar të heshtur. Pozicioni strategjik i Turqisë në hapjen e Detit të Zi është kritik për vetëmbrojtjen e Ukrainës.

Gjëja e fundit që dëshiron Perëndimi është të antagonizojë Erdoganin dhe ta shtyjë atë më tej drejt Kremlinit.

Kjo sjellje e Erdoganit është taktikisht e zgjuar – por nuk e ndryshon realitetin. Pavarësisht nga balta autoritare e Turqisë, sistemi zgjedhor mbetet konkurrues. Votuesit janë të pakënaqur për inflacionin e shfrenuar, keqmenaxhimin kaotik ekonomik dhe drejtimin e vendit në përgjithësi. Paratë e huaja mund të ndihmojnë për të shmangur një katastrofë ekonomike, por në fund, Putini, Assad dhe Mohammed bin Salman nuk mund të përcaktojnë rezultatin e zgjedhjeve në Turqi. Qytetarët e saj po.

Dhe deri më tani, ata nuk duken fare të bindur se Erdogan mund të sjellë një të ardhme më të mirë.

 

Përktheu dhe përshtati: Konica.al