Reporterët pa Kufij: Ndaloni kërcënimet ndaj gazetarëve shqiptarë

Prokurorët shqiptarë kanë ndaluar mediat të mbulojnë çështje me interes publik, duke përfshirë kërcënimet ndaj institucioneve shtetërore dhe një rast të krimit të organizuar. Reporterët pa Kufij (RSF) u kërkon autoriteteve të shmangin masat joproporcionale dhe dënon faktin që gazetarët janë kërcënuar me burgim për shkeljen e këtyre ndalimeve.

“Siguria e shtetit dhe konfidencialiteti i hetimeve gjyqësore janë arsye legjitime për kufizimin e lirisë së shtypit, por autoritetet duhet të marrin masa proporcionale për të mos frenuar në mënyrë arbitrare këtë të drejtë themelore. Asnjë gazetar nuk duhet të kërcënohet me dënime me burg nëse mbulon tema me interes publik si kërcënimet ndaj institucioneve shtetërore dhe krimi i organizuar në përputhje me etikën mediatike. Ne u bëjmë thirrje prokurorëve dhe gjykatave të Shqipërisë që të marrin parasysh të drejtën e informimit.” – shprehet Pavol Szalai, shef i zyrës së Reporterëve pa Kufij për Bashkimin Evropian dhe Ballkanin.

Më 19 shtator, prokuroria e Tiranës nxori një urdhër që ndalonte mediat shqiptare të publikonin çdo informacion që vjen nga rrjedhja e dokumenteve “të ndjeshme” të qeverisë pas një sulmi kibernetik të kryer ndoshta nga hakerë iranianë. Ato përfshijnë informacione për një plan të dyshuar për të vrarë kryeministrin kosovar Albin Kurti dhe dyshime për një sulm të mundshëm terrorist në ambasadën shqiptare në Greqi.

Prokuroria e Tiranës i tha Reporterëve pa Kufij se ndalimi synon të mbrojë të dhënat personale, informacionin e klasifikuar të sigurisë shtetërore dhe konfidencialitetin e hetimeve gjyqësore dhe “nuk synon të pengojë veprimtarinë e medias”. Megjithatë, zyra e prokurorit nuk tha se sa do të vazhdojë të jetë në fuqi ndalimi. Për më tepër, ndalimi nuk bën dallime mes dokumenteve të llojeve të ndryshme, ndërsa gazetarët që e shkelin do të jenë të ekspozuar ndaj ndjekjes penale.

Një tjetër ndalim publikimi i kohëve të fundit u dha nga prokuroria speciale kundër korrupsionit më 14 qershor kundër Elton Qyno, një gazetar i Ora Neës që hetonte krimin e organizuar në Shqipëri, pasi ai raportoi në disa artikuj se burimet e tij dhe hetimi zyrtar vunë në dukje përfshirjen. të zyrtarëve të lartë dhe politikanëve në aferat e gangsterit të dyshuar Nurdin Dumani.

Kur u kontaktua nga RSF për ndalimin, prokurori special tha: “Qëllimi i këtij urdhri nuk është burgimi i gazetarit, por ruajtja e sekretit hetimor si dhe parandalimi i ngjarjeve të rënda që mund të shkaktohen nga publikimi i këtyre deklaratave [të dhëna nga bashkëpunëtorët e drejtësisë në kuadër të procedimeve penale] dhe hakmarrjeve nga grupet rivale.” Në përgjigje të këtij urdhri që i ndalon atij të mbulojë çështjen Dumani deri në përfundimin e hetimeve penale, Qyno ka denoncuar urdhrin në gjykatën speciale të Shqipërisë. Dënimet për gazetarët që shkelin ndalimin janë jashtëzakonisht të larta. Sipas kodit penal të Shqipërisë, ata mund të dënohen deri në gjashtë vjet burg.

Shqipëria renditet e 103-ta nga 180 vende në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit të RSF-së 2022, renditja më e ulët në Ballkanin Perëndimor.