Davor Shalat: Abeceda e shkretëtirës

 

 

 

 

Davor Shalat, proza poetike nga libri “Interpretimi i dimrit” përkthyer nga Mire Raku

 

Davor Šalat është një poet, kritik letrar, eseist dhe gazetar kroat dhe përkthen nga spanjishtja. U lind në Dubrovnik në vitin 1968 dhe tërë jetën e kaloi në Zagreb, ku u diplomua në Fakultetin Filozofik për letërsi krahasuese dhe gjuhë e letërsi spanjolle. Ka doktoruar në Fakultetin e Studimeve Kroate në Zagreb me temën e praktikë poetike kroate nga viti 2000 deri në vitin 2010. Është gazetar dhe redaktor në Programin e Tretë të Radios Kroate. Është anëtar i Bordit Drejtues të Shoqatës së Shkrimtarëve Kroatë. Është kryeredaktor i revistës për bashkëpunim letrar ndërkombëtar Most/The Bridge dhe anëtar i redaksisë së revistës Kolo, botim i MaticaHrvatska. Është përkthyer në disa gjuhë të huaja tash vjen edhe në gjuhën shqipe. Është fitues i shumë shpërblimeve jashtë dhe brenda vendit. Është autor i dymbëdhjetë veprave letrare.

 

 

 

BENZINË DERI NË QIELL

 

Kjo është njësoi sikur se fjala që është liruar nga goja dhe ti nuk mund të bësh më asgjë. E fjala shkon në të gjitha drejtimet, vesh këpucë të njerëzve të panjohur dhe nuk ka më asnjë kapele nën të cilën ajo do të fshihej.

Kush është kush në atë fjali dhe a do ajo të vendoste një qepë të qëruar nën kokë, ajo vetëm mund të dinte një gjuhë të përsosur që nuk frenohet nga asnjë njeri.

Gjithsesi ajo shikon buzët e saj, tërhiqet brendanjë pemë prej rëre dhe e shqipton pa gabim

alfabeti i shkretëtirës.

Ndoshta do të na pëshpëritë me çfarë do emri që ngeci në makinën tonë të humbur, dhe sa gaz na duhet për të udhëtuar në parajsë.

 

 

SHFLETIMI I GJUHËS

 

Diçka na largon nga kjo fjalë, e dyta dhe e treta, pothuajse nuk ka mbetur asgjë prej tyre. E folura është e nevojshme, pa të na qërohet gjuha dhe vrimat e hundës ëndërrojnë në errësirë për aromën e mirë të ushqimit.

Megjithatë, kush do të thotë se ku është pronari i parë i fjalës pas shqiptimit të saj? Sepse çdo gojë është pjesë e një në fytyre, duke u folur në mes të kërpudhave e grimcave.

Ndoshta fjalët janë përtej nesh, dhe ne jemi xhuxhë të rrëgjuar kundrejt tyre.

Ndërsa jemi në atë rërë të heshtur, zogjtë pëshpëritin me njëri-tjetrin, bisedojnë në gjuhën qiellore me yjet.

 

 

NUMRI FINAL I YJEVE

 

Të gjitha fjalët u grindën me rërën.

Por vetëm për një moment.

Zoti i shkatërron me erë

Dhe gjithçka u kthye në fillim.

Por rëra është e vazhdueshme

Dhe nuk ka burrë

që nuk u shtri në të.

Tani është natë.

Në shkretëtirë shfaqen

një numër i kufizuar i yjeve në qiell

dhe në mua nuk ka

një varkë që lundron mbi vdekjen.

 

 

ERRËSIRË E GËZUESHME

 

Dielli zbriti në tokë. I mashtruar nga pemëtkështu që gjithçka e bëri shkretëtirë.

Figura e diellit të trazuar shkëlqen në lumenj, ndërsa shtrydhet midis gjuhëssë grindjes.

Dielli shkruan tekste të ndryshme nga tonat,i ofron botës dritë që të rritet deri në pafundësi.

Sjell dritë verbuese kur të shikon, kur e kthen shpinën sjell një errësirë që është gëzim për të gjithë lulediellit që të bien në gjumë.

 

 

LEKURA  E QIELLIT

 

Shkretëtira u bë e argjendtë. Ngadalë Mana hedh në erë gojën e inatosur të lëkurës së qiellit. Dhe Sinaisi zemërbutë që është vë kokrrën në pjesën e poshtme të këmbës.

E universi kërkon thelbin tonë të brendshëm.

Në të, bilbilat zgjasin jetën e tyre përmes Akeronit.

Zoti na bëri të njohur me rërën. Mashtroi Egjiptin dhe Izraeli, hekurosën lëkurën qiellore të njeriut.

 

 

SHTJELLA PREJ REVE

 

Shfaqet një peizazh i pa vizatuara, ngrihen shtjellasi reja që rrjedh shi të vajtimit. Me shfaqjen e diellit fshihet mirë ëndrra e shkretëtirës.

Duke u fundosur në rërë, ata janë gati për krisje, po ashtu edhe cicërima më të shkathëta për Zotin. Kur të mbarojë me verën, ti do të hipësh në Jeruzalem dhe do t’i gjesh shtatë dorezat në derën e bodrumit të verës se kuqe.

E gjithë bota do të të shoh, kur të vizatoni përsëri renë, do të heshtën thikat e kanibalëve, të cilët do të mbeten përgjithmonë të etura për gjak.

 

 

TEKSTI I YJEVE

 

Po bëhen më të holla dorëshkrimet. Gjithçka që më parë shtypej tani tërhiqet nga një vijë që le pas stilolapsi. Ai shpenzoi veten duke treguar fjalitë e botës.

Ende thuhet dhe shkruhet, arinj digjen edhe në dimër. E letra nuk është kurrë plotësisht e bardhë.

Ata që mprehin lapsin por gabojnë. Dikush tashmë e ka shkruar një letër me atë laps, nga ora e lartë ka rrëshqitur teksti i yjeve.