Anila Kalleshi: Kurimi i dhimbjes së fytit

SIMPTOMAT

Dhimbja e fytit është çdo lloj procesi inflamator i fytit dhe bajameve, e cila shkakton dhimbje gjatë gëlltitjes. Çdo vit, mesatarisht 10 – 30 % e njerëzve që paraqiten pranë kujdesit parësor shëndetësor ankohen për dhimbje të fytit.

Shenjat dhe simptomat e dhimbjes së fytit ndryshojnë në varësi të shkakut. Disa probleme të zakonshme të dhimbjes së fytit përfshijnë:

– dhimbje që përkeqësohet kur gëlltitet ose flet

– vështirësi në gëlltitje

– një ndjesi gërvishtjeje në fyt

– lëndime, gjëndra të fryra në gushë ose nofull

– bajame të acaruara dhe të skuqura

– njolla të bardha në bajame

– zëri i ngjirur

Nëse dhimbjet e fytit (grykës) shkaktohen nga ndonjë infeksion, mund të keni ethe, dhimbje koke, dhimbje trupi, kollë, rrjedhje hundësh dhe të përziera.

Tek njerëzit e shëndetshëm, një infeksion i fytit rrallë prodhon pasoja serioze. Do të zhduket vetë, zakonisht brenda një jave.

SHKAQET DHE FAKTORËT E RISKUT

Mikroorganizmat që shkaktojnë dhimbje të fytit mund të jenë bakterialë; më së shpeshti streptokoku, ose viralë; zakonisht rhinovirus. Megjithatë, është e vështirë të bësh dallimin midis dy llojeve të infeksioneve.Infeksionet virale zakonisht vijnë me simptoma të ftohjes ose gripit, si rrufë ose bllokim hundësh, teshtitje, kollë, temperaturë të lehtë dhe lodhje. Tek të rriturit, infeksionet virale shkaktojnë 85 deri në 90 % të dhimbjeve të fytit.

Simptomat e streptokokut të fytit zakonisht nuk përfshijnë rrufë ose kollë. Zakonisht, shkakton probleme si nyjet limfatike të fryra në qafë, njolla të bardha në bajame, shenja të temperaturës dhe dhimbje fyti, veçanërisht kur gëlltiteni.

Nëse keni streptokok, mund të keni edhe një skuqje dhe njolla të kuqe në pjesën e pasme të fytit tuaj. Fëmijët nga mosha 5 deri në 15 vjeç janë më të rrezikuarit nga zhvillimi i streptokokut, ndërsa tek të rriturit, shkakton vetëm 10 % të dhimbjeve të fytit.Përveç infeksioneve nga streptokoku, dhimbja e fytit mund të jetë gjithashtu një shenjë e bajameve (tonsilitis). Sigurisht, streptokoku mund të shkaktojë acarim të bajameve, kështu që shpesh mund të jetë një kombinim i këtyre dy shkaqeve që çojnë në një dhimbje të fytit. Nëse keni infeksione kronike të bajameve, mund të hiqen përmes operacionit. E njëjta gjë është e vërtetë me mononukleozën. Mononukleoza mund të jetë një faktor kontribues në dhimbjen e grykëve, shpesh me njolla në bajame, të cilat mund të duken si streptokok. Mund të jetë e vështirë të dallosh midis streptokozës dhe mononukleozës, kështu që këshillohet të vizitoheni te mjeku juaj për të përcaktuar diagnozën e duhur.Ndonjëherë një dhimbje e fytit mund të jetë rezultat i refluksit nga stomaku ose alergjive të ndryshme. Gjatë refluksit, acidi ngjitet nga stomaku në ezofag, gjë që mund të rezultojë në acarim dhe dhimbje të fytit. Disa simptoma të tjera të refluksit të acidit gastrik përfshijnë tharjen e gojës, vështirësi në gëlltitje, ngjirurit e zërit, kthim të acideve ose ushqimeve, shije të hidhur në gojë dhe djegie urthi.Disa ushqime ose shkaktarë mjedisorë mund të shkaktojnë një reaksion alergjik, duke rezultuar në një dhimbje dhe irritim të grykëve. Simptomat e alergjisë sezonale përfshijnë gërvishtje dhe dhimbje të fytit, lotim të syve, sekrecione, teshtitje, gudulisje dhe rrjedhje hundësh dhe/ose acarim në veshit.

TRAJTIMI KONVENCIONAL

Për fytin streptokokun, zakonisht përshkruhet një trajtim 10-ditor me antibiotikë (kryesisht penicilinë) për të mbrojtur kundër ndërlikimeve të etheve reumatike. Ethet reumatike mund të shfaqen afërsisht 20 ditë pas infeksionit nga streptokoku dhe mund të shkaktojnë dëmtim të valvulave të zemrës. Megjithatë, duke qenë se rastet e etheve reumatike kanë rënë në mënyrë dramatike në vitet e fundit, mjeku përshkruan antibiotikë më të rinj dhe për një kohëzgjatje më të shkurtër, zakonisht 3-6 ditë, që janë po aq efektivë. Studimet tregojnë se antibiotikët mund të kenë një efekt të dobishëm, duke përmirësuar simptomat e dhimbjes së fytit për 3 – 4 ditë dhe duke reduktuar kohëzgjatjen e sëmundjes me rreth gjysmë dite.

Gjithsesi, studimet mbi pacientët e trajtuar dhe të patrajtuar me antibiotikë për dhimbjet e fytit kanë treguar se 90 % e pacientëve të patrajtuar janë ndjerë më mirë deri në fund të javës së parë, pothuajse e njëjtë me përqindjen e atyre që trajtohen me antibiotikë.

Disa medikamente pa recetë që përdoren për të lehtësuar dhimbjen e fytit janë acetaminofeni dhe ibuprofeni. Kini parasysh se shumë lloje medikamentesh pa recetë përmbajnë acetaminofen, kështu që duhet të jeni të sigurt që të mos i merrni në të njëjtën kohë me medikamente të tjera me këtë përmbajtje, për të ulur rrezikun e mbidozimit të acetaminofenit. Mos merrni më shumë se 4000 miligramë në ditë.

Sprej për hundë të bllokuara dhe tableta për fytin përdoren gjithashtu për të qetësuar dhimbjen, irritimin dhe shqetësimet e fytit.

TRAJTIMI NË MËNYRË NATYRALE

Pyesni veten se si të hiqni qafe dhimbjen e fytit në mënyrë natyrale? 12 trajtimet më të mira natyrale të dhimbjes së fytit janë:

Mjalti natyral

Mjalti i papërpunuar ka veti anti-inflamatore dhe antimikrobike që mund të ndihmojnë në trajtimin e problemeve të frymëmarrjes dhe dhimbjeve të fytit. Mund të qetësojë në mënyrë natyrale fytin dhe të lehtësojë enjtjen. Përfitimet e tjera të mjaltit të pastër përfshijnë aftësinë e tij për të reduktuar sekretimin e mukusit dhe kollitjen, të cilat mund të shoqërohen me dhimbje të fytit. Sipas një studimi të publikuar në Gazetën Iraniane të Shkencave Mjekësore, mjalti ka një efekt frenues në rreth 60 lloje bakteresh dhe disa lloje kërpudhash dhe virusesh. Ai gjithashtu ka aftësi të fuqishme antioksiduese për shkak të një game të gjerë përbërësish duke përfshirë fenolet, peptidet, acidet organike dhe enzimat. Shtoni mjaltë të papërpunuar në ujë të ngrohtë ose çaj, ose shtoni 2-3 pika vaj esencial limoni, për të krijuar një ilaç natyral të shpejtë të dhimbjes së fytit.

Lëngu i mishit

Konsumimi i lëngut të mishit do t’ju ndihmojë të qëndroni të hidratuar pasi mbështet sistemin tuaj imunitar në mënyrë që të shëroheni më shpejt. Lëngu i kockave është i pasur me lëndë ushqyese, të lehta për t’u tretur, të pasura me shije dhe nxisin shërimin. Ato përmbajnë minerale esenciale në forma që trupi juaj mund t’i absorbojë lehtësisht, duke përfshirë kalciumin, magnezin dhe fosforin. Sipas studiuesve në Qendrën Mjekësore të Universitetit të Nebraskës, aminoacidet që prodhohen gjatë përgatitjes së lëngut të pulës reduktojnë inflamacionin në sistemin e frymëmarrjes.

Vaj esencial limoni

Vaj Esencial Limoni i certifikuar BioVaji esencial i limonit ka fuqinë për të pastruar toksinat nga çdo pjesë e trupit. Aktiviteti i tij antibakterial dhe anti-inflamator e bën atë një trajtues shumë efektiv për dhimbjet e fytit. Ky vaj ka permbajtje të lartë të vitaminës C, e cila rrit funksionin imunitar dhe rrit sekretimin e pështymës, duke ndihmuar në mbajtjen e fytit të lagësht. Thjesht shtoni 1-2 pika vaj limoni në ujë të ngrohtë ose çaj. Ju gjithashtu mund të thithni vaj limoni direkt nga shishja, ose të vendosni 5-10 pika në një difuzor në shtëpi.

Vaj esencial eukaliptus

Vaj Esencial Eukalipti i certifikuar BioVaji i eukaliptit është një nga trajtimet më të dobishme për dhimbjen e fytit për shkak të aftësisë së tij për të rritur imunitetin, për të siguruar mbrojtje antioksiduese dhe për të përmirësuar qarkullimin e frymëmarrjes. Hulumtimet e publikuara në Pharmaceutical Biology tregojnë se vaji i eukaliptit përdoret si një antiseptik dhe për lehtësimin e simptomave të dhimbjes së fytit, kollës, të ftohtit dhe infeksioneve të tjera. Për të lehtësuar dhimbjen e fytit me vaj eukalipti, dy herë në ditë shtoni 1-2 pika vaj esencial eukalipti në një lugë çaji me vaj ulliri, kokosi, etj. dhe pijeni. Ose përdorni atë me një difuzor, ose duke aplikuar 1-3 pika në fyt dhe gjoks dhe masazhuar deri sa të përthithet plotësisht. Ju gjithashtu mund të bëni gargarë me vaj eukalipti dhe ujë. Nëse keni lëkurë të ndjeshme, përdorni një vaj bartës, si vaji i kokosit, për të holluar eukaliptin përpara përdorimit të jashtëm. (Shmangni përdorimin tek fëmijët shumë të vegjël.)

Hudhra

Alicina, një nga përbërësit aktivë të hudhrës së freskët, ka një sërë vetish antimikrobike. Alicina në formën e saj të pastër shfaq aktivitet të fuqishëm antibakterial kundër një game të gjerë bakteresh, duke përfshirë dhe E Coli që është rezistent ndaj një sërë medikamentesh farmaceutike. Gjithashtu hudhra ka treguar veti të forta antivirale, antifungale dhe antiparazitare. Për të përdorur hudhrën e papërpunuar si një nga ilaçet shtëpiake për dhimbjen e fytit, shtoni atë në ushqimin tuaj gjatë gjithë.

Uji

Hidratimi i duhur është çelësi për të larguar virusin ose bakteret nga trupi juaj dhe për të mbajtur fytin tuaj të hidratuar. Mundohuni të pini të paktën 1 gotë ujë çdo dy orë. Ju gjithashtu mund të pini ujë të ngrohtë, vetëm ose me limon, xhenxhefil ose mjaltë. Në fakt, një studim i vitit 2008 i kryer në Mbretërinë e Bashkuar zbuloi se pijet e ngrohta ofrojnë lehtësim të menjëhershëm dhe të qëndrueshëm nga simptomat e ftohjes së zakonshme dhe gripit, duke përfshirë dhimbjen e fytit.

Vitamina C

Vitamine C natyraleVitamina C ndihmon në mirëfunksionimin e sistemit imunitar dhe rrit qelizat e bardha të gjakut. Plus, studimet tregojnë se vitamina C shkurton kohëzgjatjen e simptomave në problemet e frymëmarrjes, veçanërisht te njerëzit nën stres fizik. Sapo të shfaqni shenja të dhimbjes së fytit, merrni 1000 miligramë vitaminë C në ditë dhe konsumoni ushqime të pasura me vitaminë C si kivi, luleshtrydhe, portokall, lakër jeshile dhe gujava. Nëse keni dhimbje fyti kur hani ushqime të forta, provoni të pini një smoothie.

Echinacea

Shumica e përbërësve kimikë të kësaj barishte janë stimulues të fuqishëm të sistemit imunitar që mund të ofrojnë vlera të rëndësishme terapeutike. Hulumtimet e kryera në Universitetin e Connecticut-it sugjerojnë se konsumimi i echinacea zvogëlon shanset për t’u prekur nga ftohja e zakonshme me 58 % dhe zvogëlon kohëzgjatjen e ftohjes së zakonshme me 1.4 ditë. Kjo dëshmon se echinacea ka veti antivirale dhe mund të ndihmojë trupin tuaj të luftojë infeksionet që çojnë në dhimbje të fytit.

Rrënja e jamballit

Benefitet e rrënjës se jamballit janë të shumta për dhimbjen e fytit ose kollën, sepse është një ekspektorant i fuqishëm, duke ndihmuar në lirimin dhe nxjerrjen e sekrecioneve nga fyti. Zbut irritimin dhe zvogëlon inflamacionin e bajameve, duke e bërë rrënjën e jamballit një ilaç efektiv për dhimbjet e fytit. Studiuesit kanë zbuluar gjithashtu se rrënja e jamballit ka aktivitete të fuqishme antivirale dhe antimikrobike. Shumë studime zbuluan se disa përbërës të kësaj barishte të zakonshme ishin përgjegjës për këto aktivitete nëpërmjet mekanizmave të ndryshëm, për shkak të 20 triterpenoideve dhe gati 300 flavonoideve të pranishme në rrënjën e jamballit. Flavonoidet, veçanërisht kalkonet, luajnë një rol të rëndësishëm në trajtimin e infeksionit bakterial duke ulur shprehjen e gjeneve bakteriale, duke penguar rritjen e baktereve dhe duke reduktuar prodhimin e toksinës bakteriale.

Zinku

Zink, selen, vitamine C per rritje imunitetiZinku ka shumë benefite për sistemin imunitar dhe ka efekte antivirale. Kur merret për të paktën pesë muaj, zinku mund të zvogëlojë rrezikun për t’u sëmurur nga ftohja e zakonshme, e cila shoqërohet me dhimbje të fytit. Marrja e zinkut sapo ndiheni të sëmurë mund të përshpejtojë procesin e shërimit, veçanërisht kur merret në shenjat e para të sëmundjes. Hulumtimet tregojnë se zinku mund të ndërhyjë në procesin molekular që shkakton grumbullimin e mukusit dhe baktereve në kanalet e hundës. Për shkak të ngarkesës së tij elektrike, zinku jonik ka aftësinë të ushtrojë një efekt antiviral duke ndërvepruar me receptorët në qelizat epiteliale të hundës dhe duke bllokuar efektet e tyre.

Probiotikët

Studimet tregojnë se suplementet probiotike zvogëlojnë numrin e pacientëve që kishin një ose më shumë infeksione të traktit të sipërm respirator dhe reduktimin e përdorimit të antibiotikëve. Në një studim të vitit 2010, 638 fëmijë të moshës 3 deri në 6 vjeç që ndiqnin një parashkollor ose çerdhe komunitare u përzgjodhën në mënyrë të rastësishme për të marrë një pije që përmban llojin probiotik Lactobacillus casei ose një placebo për 90 ditë. Përdorimi i probiotikëve rezultoi në reduktimin e infeksioneve të rrugëve të sipërme të frymëmarrjes. Rezultate të ngjashme u panë në një studim tjetër që përfshinte 742 fëmijë mbi një vjeç, të cilët konsumuan 100 mililitra produkt qumështi të fermentuar, i cili reduktoi shfaqjen e problemeve të frymëmarrjes.

Gjumi

Të flesh në mënyrë dhe sasi të duhur është thelbësore për të kapërcyer dhimbjen e fytit. Në fakt, mungesa e gjumit mund të jetë po aq e keqe për shëndetin tuaj sa të hani keq dhe të mos ushtroheni. Flini 9 deri në 10 orë gjumë derisa të filloni të ndiheni mirë. Sipas studimit të publikuar në Archives of Internal Medicine, cilësia e gjumit mendohet të jetë një tregues i rëndësishëm i imunitetit dhe ndjeshmërisë ndaj ftohjes së zakonshme. Në një eksperiment, 153 personave të rritur ju dhanë pika në hundë që përmbanin rinovirus. Pjesëmarrësit vlerësuan simptomat e tyre të sëmundjes çdo ditë, duke përfshirë dhimbjen e fytit, bllokimi i hundëve, bllokimin e gjoksit, dhimbjet e sinuseve dhe kollën. Të dhënat treguan se ata me që bënin një gjumë të keq dhe flinin më pak, në javët para ekspozimit ndaj rinovirusit kishin rezistencë më të ulët ndaj sëmundjeve.

Këshilla:

Nëse fëmija juaj zhvillon simptoma të rënda si vështirësi në frymëmarrje, vështirësi në gëlltitje ose jargëzim i pazakontë (që mund të nënkuptojë se nuk është në gjendje të gëlltisë), kontaktoni menjëherë shërbimin e kujdesit shëndetësor. Për të rriturit, shkoni te mjeku nëse keni ethe më të lartë se 38.5oC, ose nëse keni vështirësi në frymëmarrje ose gëlltitje. Nëse simptomat e dhimbjes së fytit nuk largohen pas një jave, telefononi mjekun tuaj.

PËRMBLEDHJE

Dhimbja e fytit është çdo lloj procesi inflamator i fytit dhe bajameve që shkakton dhimbje gjatë gëlltitjes.

Simptomat e zakonshme të dhimbjes së fytit përfshijnë dhimbje që përkeqësohet gjatë gëlltitjes, gjëndra të fryra në qafë ose nofull, bajame të enjtura, të skuqura dhe njolla të bardha në bajame. Lajmi i mirë është se ekzistojnë shumë trajtime kundër dhimbjes së fytit.

Ilaçet konvencionale të dhimbjes së fytit në përgjithësi përfshijnë antibiotikët, si penicilina, dhe qetësuesit e dhimbjeve që jepen pa recetë.

Ka suplemente, ushqime dhe vajra esencialë që veprojnë si medikamente natyrale kundër dhimbjeve të fytit. Disa nga këto trajtime kundër dhimbjes së fytit përfshijnë Echinacea, lëngun e mishit, probiotikët, vaji esencial i eukaliptit dhe vaji esencial i limonit.