Astrit Lulushi: Stinë pashoqe

Asnjë stinë tjetër nuk na magjeps si vjeshta, me sixhadenë e saj madhështore të ngjyrave dhe spektaklit. Ka diçka magjike në mënyrën se si gjethet ndryshojnë nga njëngjyrëshe të verës në një gamë të gjallë me të kuqe, portokalli dhe të verdhë në vjeshtë.

Kërcitja e lehtë e gjetheve nën këmbët tona krijon një kolonë zanore qetësuese ndërsa rrezet e diellit të artë lajnë gjithçka që prek në një shkëlqim të butë eterik. Në poezinë e saj “Stina e qelqit”, Yoko Ono kujton me elokuencë: “Vjeshta kalon dhe kujtohet nderimi”.

Vjeshta është kohë transformimi, kujtesë prekëse e të korrave të bollshme dhe natyrës ciklike të jetës. Është stinë e pakrahasueshme; na inkurajojnë të ndalojmë dhe të shijojmë kënaqësitë e thjeshta të stinës: zjarret komode, ushqimet e përzemërta, shoqërinë e familjes dhe miqve dhe shkëlqimin e hollë e kalimtar i botës me tone të çmuara rreth nesh. Është një ditë e bukur vjeshte e shndritshme, me ajër si musht dhe një qiell aq blu sa mund të mbytesh në të.

“Sa të zgjasë vjeshta, nuk do të kem duar, kanavacë dhe ngjyra të mjaftueshme për të pikturuar gjërat e bukura që shoh”, shprehej Van Gogh

Jeta fillon nga e para kur bëhet e freskët në vjeshtë. Era ngrihet dhe mijëra e mijëra gjethe të verdha të fikut këputen nga mbështetja e tyre dhe derdhen nëpër qiell. Gjethet e vjeshtës nuk bien; ato fluturojnë, marrin kohën e tyre dhe enden në këtë, është shansi i tyre i vetëm për të fluturuar. Ka një ftohje të dukshme në ajër tani dhe gjethet e lagura janë kudo – në oborre, në trotuare, në rrugë, të mbërthyera në makina. Duket sikur bota ishte e mbuluar me një kore me sheqer, kafe dhe kanellë përzier. Rrapi me kreshtë të kuqërremtë, dhe hiri i bukur, i lëmuar, me gjethe, duken si fytyra të njohura miqsh të vjetër.

Vjeshta digjet shkëlqyeshëm, një flakë rrjedh nëpër male, një pishtar hidhet mbi pemë. Të rrumbullakëta dhe të ëmbla, mollët skuqen në degët e ngarkuara dhe qiejt mbajnë një qartësi më të thellë blu. Të gjitha jetët që kemi jetuar ndonjëherë dhe të gjitha jetët që do të jenë, janë plot me pemë dhe gjethe që ndryshojnë. Shfaqen hardhitë e varura, ndërsa era rreth tyre hidhërohet; zemra e vjeshtës duhet të jetë thyer këtu, dhe ka derdhur thesarin e saj mbi gjethe.

E mbaj mend siç kujtohen gjithmonë ditët e tetorit, pa re, me shije panje, ajri i artë dhe aq i pastër dridhet. Xhorxh Eliot shprehej:

“Vjeshtë e shijshme. Kur ikën, shpirti i lidhur me të dridhet; po të isha zog do të fluturoja nëpër tokë duke kërkuar vjeshta të njëpasnjëshme”.

Rri pranë zjarrit dhe mendoj për të gjitha ato që kam parë, për gjethet e verdha dhe për thashethemet në vjeshtë që ishin me mjegullën e mëngjesit dhe diellin e argjendtë dhe flladin mbi flokët. Rrapi përballë pragut të derës digjej si një pishtar gjigant i kuq. Lisat përgjatë rrugës shkëlqenin në të verdhë dhe në bronz; fushat shtriheshin si një qilim xhevahiresh; kudo që ecja ngjyra bërtiste dhe era këndonte rreth meje