Java Kulturore Hungareze në Tiranë

Dita inaugurale e festivalit “Hungarissimo 2023”, Javës Kulturore Hungareze në Tiranë, ishte një simfoni e kulturës, artit dhe historisë së përbashkët që përmblodhi zemrën e trashëgimisë kulturore hungareze duke përqafuar shpirtin dhe talentin artistik të Shqipërisë. Festivali u çel te Muzeu Historik Kombëtar, ndërsa anëtarët e shtypit, adhuruesit e kulturës dhe të ftuarit u mblodhën për prezantimin zyrtar të javës kulturore, e cila premtoi një kaleidoskop ngjarjesh.

Konferenca e Medias nuk ishte thjesht një ceremoni hapjeje; ishte një tablo e pasur me narrativë që vendosi tonin për gjithë javën. Folësit varionin nga përfaqësuesi zyrtar i Ambasadës së Hungarisë, i Ngarkuari me Punë, z. Adam Lovassy; znj. Entela Çipa, Drejtore e Përgjithshme e Politikave dhe Zhvillimit nga Ministria e Kulturës; si dhe drejtues të lartë të kompanive që mundësojnë realizimin e eventit, z. Bledar Shella, CEO i bankës OTP Albania dhe znj. Irida Bonati, Zëvëndës CEO e kompanisë së telekomunikacionit ONE.

Ata folën me elokuencë për dialogët ndërkulturorë që Java Kulturore Hungareze do të nxisë, duke theksuar homazhin e këtij viti ndaj figurave monumentale të kulturës hungareze dhe shqiptare. Kjo konferencë shërbeu si uvertura hapëse, duke shpalosur shtrirjen ambicioze të këtij takimi kulturor. Njëkohësisht, ky aktivitet shënoi dhe çeljen e një ekspozite të veçantë të artistes hungareze Anna Konya. Ekspozita me vepra të artit abstrakt, e tematizuar rreth konceptit të lirisë, do të jetë e hapur për publikun te Muzeu Historik Kombëtar përgjatë gjithë Javës Kulturore Hungareze, nga data 2 deri në 6 nëntor.

Ndërkohë, pasditja paralajmëroi një shkrirje unike të sportit intelektual dhe muzikës me eventin “Chess ‘n Jazz” te Galeria e Artit “Kalo”. Grandmaster hungarez Imre ishte në qendër të simultanes së shahut me 20 lojtarë të rinj nga Klubi i Shahut të shkollës “Qemal Stafa”. Galeria shndërrua në një arenë të gjallë ku heshtja strategjike e shahut përzihej me meloditë improvizuese të xhazit të talentit të ri shqiptar, pianistit Fatjon Pula. Ky ballafaqim kapi thelbin e “Hungarissimo” – një festë novatore e traditës me një kthesë bashkëkohore.

Paralelisht me meloditë e “Chess ‘n Jazz”, te Galeria e Artit “Kalo” u paraqitën dhe dy ekspozita të unike. E para ishte një paraqitje një dedikuar trashëgimisë së Sándor Petőfi, poetit kombëtar të Hungarisë, veprat dhe patriotizmi i zjarrtë i të cilit kanë gdhendur një shenjë të pashlyeshme në historinë hungareze. Krahas ekspozitës së Petőfi-t ishte një shfaqje e gjallë e mjeshtërisë abstrakte të Anna Konya, kanavacat e së cilës shpërthyen me një gjuhë vizuale që i fliste shpirtit, duke komanduar shikimin dhe soditjen e shikuesit. Ekspozitat ishin një nuancë e thellë për temën e festivalit, duke ndërthurur gjeniun letrar me artin avangardë.

Së fundmi, dita e parë u kurorëzua nga mbrëmja gala “Nata Hungareze”. Nën moderimin brilant të Balina Bodinakut, “Nata Hungareze” ishte një gërshetim i artit hungarez dhe shqiptar, me një përzierje madhështore të shkëlqimit operistik dhe instrumental. Skena u gjallërua me zërat e fuqishëm të tenorëve të jashtëzakonshëm shqiptarë, Kastriot Tushës dhe Josif Gjipalit, dhe ariet e tyre emocionuese. Atyre iu bashkua sopranoja eterike Ardita Meni, zëri i kristaltë i së cilës i shtoi një cilësi transhendentale mbrëmjes.

Instrumentalisht, performanca e Zeqir Sulkuqit në violinë ishte një rrëfim prekës në vetvete, duke treguar histori përmes goditjeve të buta dhe të fuqishme të harkut të tij. Ansambli “Egnatia” e pasuroi më tej programin, duke ndërthurur artin individual në një kolektiv harmonik.

Dita e parë e Javës Kulturore Hungareze vendosi një pikë të lartë referimi, duke premtuar përvoja po aq të pasura në ditët në vijim.