Astrit Lulushi: Berosus
Pjesët kryesore nga autorët e lashtë respektojnë tregimet babilonase të Zanafillës. Shumë të tjera njihen, por janë me origjinë të dyshimtë. Berosus, nga i cili janë kopjuar ekstraktet kryesore, ka jetuar në vitet 320-260 pes, dhe, nga pozicioni i tij si prift babilonas, kishte mjete e mundësi më të mira për të njohur traditat babilonase. Të tjerët janë shkrimtarë të mëvonshëm, të cilët kanë kopjuar kryesisht nga Berosus dhe njoftimet e të cilëve mund të merren si shkurtime të deklaratave të tij. Berosus – emri kuptohet Bariu, në librin e parë të historisë së tij të Babilonisë, bën të ditur se ka jetuar në epokën e Aleksandrit, birit të Filipit të Maqedonisë. Dhe përmend se kishte rrëfime të shkruara, të ruajtura në Babiloni me kujdesin më të madh, që përfshinin një periudhë mbi pesëmbëdhjetë mijë vjet; dhe se këto shkrime përmbanin histori të qiellit dhe të detit; të lindjes së njerëzimit; dhe të mbretërve dhe veprave të paharrueshme që ata kishin arritur. Ai e përshkruan Babiloninë si një vend që ndodhet midis Tigrit dhe Eufratit; se ishte i bollshëm me grurë, elb, dhe susam; se në liqene u prodhuan rrënjët e quajtura gongae të cilat janë të përshtatshme për ushqim; kishte edhe palma dhe mollë dhe një shumëllojshmëri frutash; peshq gjithashtu dhe zogj, si ata që janë thjesht fluturues, ashtu edhe nga ata që frekuentojnë liqenet. Berosus shton se ato pjesë të vendit që kufizoheshin me Arabinë ishin pa ujë dhe djerrë; por pjesët që shtriheshin në anën tjetër ishin kodrinore dhe pjellore.
Në Babiloni kishte (në ato kohëra) një vendpushim të madh me njerëz të kombeve të ndryshme, të cilët banonin si kafshë në Kalde. Në vitin e parë u shfaq, nga ajo pjesë e detit Eritrean që kufizohet me Babiloninë, një kafshë e pajisur me arsye, me emrin Oannes, i gjithë trupi i së cilës (sipas tregimit të Apollodorit) ishte i një peshku; nën kokën e peshkut kishte një kokë tjetër, me këmbë gjithashtu poshtë të ngjashme me ato të një njeriu, të lidhura me bishtin e peshkut. Zëri i tij, gjithashtu, dhe gjuha e tij ishin të artikuluara dhe njerëzore; dhe një paraqitje e tij është ruajtur edhe sot e kësaj dite. Kjo qenie ishte mësuar ta kalonte ditën mes njerëzve, dhe u dha atyre çdo gjë. Ai i mësoi të ndërtonin qytete, të themelonin tempuj, të hartonin ligje dhe u shpjegoi parimet e njohurive gjeometrike. Ai i bëri të dallonin farat e tokës dhe u tregoi se si të mblidhnin frutat; me pak fjalë, i udhëzoi për çdo gjë që mund të prirej të zbuste sjelljet dhe të humanizonte jetën e tyre. Që nga ajo kohë, asgjë materiale nuk është shtuar për përmirësimin e udhëzimeve të tij. Dhe kur dielli perëndoi, Oannes u tërhoq përsëri në det dhe e kaloi natën në thellësi, sepse ai ishte amfib. Pas kësaj u shfaqën kafshë të tjera si Oannes, për të cilat Berosus propozon të japë një llogari kur të bëhet fjalë për historinë e mbretërve. Për më tepër, Oannes shkroi në lidhje me gjenerimin e njerëzimit dhe për politikën e tyre civile; dhe në vijim është qëllimi i asaj që ai tha: Ishte një kohë në të cilën nuk ekzistonte gjë tjetër veç errësirës dhe një humnerë ujërash, ku banonin qeniet më të shëmtuara, të cilat ishin krijuar nga një parim i dyfishtë. U shfaqën burra, disa prej të cilëve ishin të pajisur me dy krahë, të tjerë me katër dhe me dy fytyra. Ata kishin një trup, por dy koka; ai i burrit, tjetri i gruas. Figura të tjera njerëzore ishin me këmbët dhe brirët e një dhie; disa kishin këmbë kuajsh, ndërsa të tjerët bashkonin pjesën e pasme të një kali me trupin e një njeriu, që i ngjante në formë hipocentaurëve. Atje rriteshin gjithashtu dema me koka njerëzish; dhe qen me trupa të katërfishtë, të mbyllur në skajet e tyre me bishtin e peshqve; kuaj edhe me koka qensh; burra, gjithashtu, dhe kafshë të tjera, me kokat dhe trupat e kuajve dhe bishtin e peshqve. Me pak fjalë, kishte krijesa në të cilat kombinoheshin gjymtyrët e çdo lloji të kafshëve. Përveç këtyre, peshqit, zvarranikët, gjarpërinjtë, me kafshë të tjera monstruoze, që morën formën dhe pamjen e njëri-tjetrit. Nga të gjitha ato u ruajtën në tempullin në Babiloni, shkuante Berosus mbi origjinën e jetë në Tokë, mbështetur në të tjera shkrime që nuk ekzistojnë më. Shumë shkrime kanë humbur, dhe tani bota ka një histori të origjinës të mbushur me spekullime.
Në Babiloni kishte (në ato kohëra) një vendpushim të madh me njerëz të kombeve të ndryshme, të cilët banonin si kafshë në Kalde. Në vitin e parë u shfaq, nga ajo pjesë e detit Eritrean që kufizohet me Babiloninë, një kafshë e pajisur me arsye, me emrin Oannes, i gjithë trupi i së cilës (sipas tregimit të Apollodorit) ishte i një peshku; nën kokën e peshkut kishte një kokë tjetër, me këmbë gjithashtu poshtë të ngjashme me ato të një njeriu, të lidhura me bishtin e peshkut. Zëri i tij, gjithashtu, dhe gjuha e tij ishin të artikuluara dhe njerëzore; dhe një paraqitje e tij është ruajtur edhe sot e kësaj dite. Kjo qenie ishte mësuar ta kalonte ditën mes njerëzve, dhe u dha atyre çdo gjë. Ai i mësoi të ndërtonin qytete, të themelonin tempuj, të hartonin ligje dhe u shpjegoi parimet e njohurive gjeometrike. Ai i bëri të dallonin farat e tokës dhe u tregoi se si të mblidhnin frutat; me pak fjalë, i udhëzoi për çdo gjë që mund të prirej të zbuste sjelljet dhe të humanizonte jetën e tyre. Që nga ajo kohë, asgjë materiale nuk është shtuar për përmirësimin e udhëzimeve të tij. Dhe kur dielli perëndoi, Oannes u tërhoq përsëri në det dhe e kaloi natën në thellësi, sepse ai ishte amfib. Pas kësaj u shfaqën kafshë të tjera si Oannes, për të cilat Berosus propozon të japë një llogari kur të bëhet fjalë për historinë e mbretërve. Për më tepër, Oannes shkroi në lidhje me gjenerimin e njerëzimit dhe për politikën e tyre civile; dhe në vijim është qëllimi i asaj që ai tha: Ishte një kohë në të cilën nuk ekzistonte gjë tjetër veç errësirës dhe një humnerë ujërash, ku banonin qeniet më të shëmtuara, të cilat ishin krijuar nga një parim i dyfishtë. U shfaqën burra, disa prej të cilëve ishin të pajisur me dy krahë, të tjerë me katër dhe me dy fytyra. Ata kishin një trup, por dy koka; ai i burrit, tjetri i gruas. Figura të tjera njerëzore ishin me këmbët dhe brirët e një dhie; disa kishin këmbë kuajsh, ndërsa të tjerët bashkonin pjesën e pasme të një kali me trupin e një njeriu, që i ngjante në formë hipocentaurëve. Atje rriteshin gjithashtu dema me koka njerëzish; dhe qen me trupa të katërfishtë, të mbyllur në skajet e tyre me bishtin e peshqve; kuaj edhe me koka qensh; burra, gjithashtu, dhe kafshë të tjera, me kokat dhe trupat e kuajve dhe bishtin e peshqve. Me pak fjalë, kishte krijesa në të cilat kombinoheshin gjymtyrët e çdo lloji të kafshëve. Përveç këtyre, peshqit, zvarranikët, gjarpërinjtë, me kafshë të tjera monstruoze, që morën formën dhe pamjen e njëri-tjetrit. Nga të gjitha ato u ruajtën në tempullin në Babiloni, shkuante Berosus mbi origjinën e jetë në Tokë, mbështetur në të tjera shkrime që nuk ekzistojnë më. Shumë shkrime kanë humbur, dhe tani bota ka një histori të origjinës të mbushur me spekullime.
Berosus punoi në oborrin perandorak të Ptolemeut në Egjipt. Ai lindi gjatë ose para mbretërimit të Aleksandrit të Madh mbi Babiloninë (330–323 pes), me datën më të hershme të sugjeruar si 340 pes. Sipas veprës së Vitruvit de Architectura, ai u zhvendos përfundimisht në ishullin Kos dhe themeloi atje një shkollë astrologjie me patronazhin e mbretit maqedon të Egjiptit. Nuk dihet se kur ka vdekur.
Please follow and like us: