Astrit Lulushi: Severus

Romake nuk ishte Roma, por e gjithë perandoria, ashtu si më pas bizantine nuk ishte vetëm Bizanti, fshati ku u themelua; dhe Osmane nuk quhej vetëm Turqia. Ishte thjesht Perandori, ku në krye mund të vihej një romak, bizantin, turk, të gjitha vendet kontribuonin. Prandaj gjejmë ilirë, grekë, afrikanë dhe të kombeve të tjera në krye të tyre. Të romanizuar ose të turqëzuar, ata ruajtën kombësinë e tyre.

Septimius Severus është cilësuar si perandori më i ashpër në historinë e Perandorisë Romake. Ai ishte romako-libian dhe një nga perandorët më të frikshëm dhe më me ndikim. Mbretërimi i tij zgjati nga viti 193 deri në vdekjen e në vitin 211 dhe u shënua nga një sërë arritjesh dhe veprimesh të guximshme që krijuan reputacionin e tij si perandor vërtet i ashpër.

Aftësia ushtarake e Severus ishte legjendare. Një nga bëmat e tij më të dukshme ushtarake ishte fushata e tij kundër Perandorisë Parthiane (persiane). Pavarësisht se u përball me terren sfidues dhe armik të frikshëm, Severus arriti të sigurojë fitore të rëndësishme dhe madje pushtoi kryeqytetin parthian të Ktesifonit. Ky triumf, jo vetëm tregoi gjenialitetin e tij strategjik, por edhe vendosmërinë e  palëkundur në fushën e betejës.

Ashpërsia e Severus nuk ishte e kufizuar vetëm në pushtime. Ai ishte gjithashtu i njohur për sundimin e tij me grusht të hekurt për të rivendosur rendin dhe stabilitetin brenda perandorisë. Me marrjen e pushtetit, Severus eliminoi me shpejtësi rivalët dhe konsolidoi autoritetin, duke i dhënë fund periudhës kaotike të njohur si Viti i Pesë Perandorëve. Fuqia e tij e lejoi të zbatonte një sërë reformash që synonin forcimin e shtetit romak.

Për më tepër, Severus ishte një mbrojtës i arteve dhe arkitekturës. Nën sundimin e tij, u ndërmorën shumë projekte të mëdha ndërtimi, duke lënë një ndikim të qëndrueshëm në peizazhin urban të Romës. Një nga përpjekjet e tij më të njohura arkitekturore ishte ndërtimi i Harkut të famshëm Septimius Severus në Forumin Romak. Ky hark monumental shërbeu si testament për arritjet e tij ushtarake dhe ishte stolisur me relieve që përshkruanin skena nga fushatat e tij fitimtare.

Megjithatë, ndërsa mbretërimi i Severus ishte padyshim mbresëlënës, është subjektive ta pretendosh atë si perandorin “më të ashpër” në historinë romake. Perandoria Romake krenohej me një varg të gjatë perandorësh të fuqishëm dhe me ndikim, secili me kontributet dhe arritjet e veta unike. Perandorë të tillë si Augusti, Trajani dhe Marcus Aurelius gjithashtu lanë gjurmë të pashlyeshme dhe mund të konsiderohen po aq të ashpër në vetvete.

Thuhet se para se të vdiste, Severus u kishte dhënë këshilla bijve të tij:

“Jini të harmonishëm, pasuroni ushtarët, përbuzni të gjithë të tjerët”.

Me vdekjen e tij më 211, Severus u hyjnizua nga Senati dhe u pasua nga djemtë e tij, Caracalla dhe Geta, të cilët u këshilluan nga nëna e tyre, Julia Domna. Severus u varros në Mauzoleumin e Hadrianit në Romë