1981, Sigurimi i Shtetit: Në çdo redaksi kemi nga një spiun

MAKSI BORIÇI

“Nga brenda RTSH-së ka të dhëna se është duke u përgatur një situatë alarmante. Njëri nga punonjësit aty ka deklaruar së fundi qëllimin e këtij organizimi të fshehtë. Ai është shprehur se fillimisht do të eliminojmë udhëheqësin kryesor dhe pastaj me dy-tre ushtarë do pushtojmë Radio Televizionin dhe prej andej do të trasmentojmë lajmin se diktatura u rrëzua”.

I nënvizuar në njërin nga relacionet sekrete të Ministrisë së Brendshme, mesazhi në fjalë ka tronditur vet kupolën e Komitetit Qendror. Të dhëna të kësaj natyre rrjeti agjenturor i Sigurimit të Shtetit kishte zbuluar dhe në raste të tjera, por fakti që këtë radhë objekti i sulmit ishte eliminimi fizik i Enver Hoxhës, ca më tepër që mesazhi vinte nga një istitucion i rëndësisë së veçantë, e bënte dhe më tronditëse gjendjen. Dokumenti i Sigurimit nuk merret gjatë me historinë e autorit të kësaj deklarate, duke pohuar vetëm arrestimin e tij, por shtjellon me detaje situatën kritike me të dhëna të rikonfirmuara nga rrjeti agjenturor që operonte në fshehtësi në TVSH prej vitesh.

Njëherazi me të arrestuarin Oseku që planifikonte eliminimin e udhëheqësit kryesor dhe pushtimin e istitucionit më të rëndësishëm të propagandës së regjimit, në relacionin e Sigurimit për Komitetin Qendror të Partisë përmenden emra të tjerë të gazetarëve dhe punonjësve të TVSH-së që paraqesin rrezikshmëri si kotigjente të kopromentuara nga agjenturat e huaja. Emra të tillë si ai i Robert Shvarsit, Prokop Nishkut, Janka Selimit, Demail Toles dhe Haki Katroshit janë në krye të listës që agjentura e fshehtë ka kostatuar si të dyshimtë në veprimtarinë armiqësore kundra partisë dhe pushtetit popullor. Relacioni “Për punën e bërë për sigurimin e Radio Televizionit dhe radiostacionet” që mban datën 27.8.1981,i nënëshkruar nga drejtori i Sigurimit të Tiranës Zef Loka, pasqyron sakaq një problematikë të zgjeruar që ka të bëjë me masat e marra nga organet e Ministrisë së Brendshme jo vetëm për garatimin e sigurisë fizike të objektit, por dhe rritjen e vigjilencës për evitimin e veprimtarisë armiqësore në radhët e punonjësve të istitucionit. Dokumenti në fjalë konfirmon emrat e dhjetëra e dhjetëra gazetarëve e operatorëve të televizionit, që janë ndjekur dhe survejuar nga Sigurimi i Shtetit, ku nuk mungojnë as emrat e disa prej atyre që janë konsideruar ikona të ekranit shqiptar.

DOKUMENTI

Republika Popullore e Shqipërisë
Ministria e Punëve të Brendshme
Drejtoria e Punëve të Brendshme
Ekzemplar Nr. 4
S E K R E T
Nr. 2396
Tiranë, më 27.8.1981
A N A L I Z A
Për punën e bërë për sigurimin e Radio Televizionit dhe
radiostacionet
Ministrisë së Punëve të Brendshme
Drejtorisë I (Degës së III) Tiranë

Në zbatim të porosive të dhëna nga ana juaj, me shkresën Nr. 2345, datë 9.7.1981, bëmë analizën e objekteve të rëndësisë së veçantë, Radio-Televizionin, antenën e Dajtit dhe radiostacioneve të Kamzës dhe Kasharit, nga e cila rezultoi:

Nga ana e Drejtorisë së Punëve të Brendshme, këto institucione janë konsideruar objekte të rëndësisë së veçantë, për shkak të rolit të tyre të madh si përçues së propagandës së Partisë, brenda dhe jashtë vendit dhe në arenën ndërkombëtare. Për funksionin që kryejnë, këto kanë qenë dhe mbeten objekt i veprimtarisë armiqësore dhe keqbërëse.

Nga ana jonë, në këto objekte është ndërtuar puna operative agjenturore, për të zbuluar dhe parandaluar çdo veprimtari të mundshme armiqësore e keqbërëse; për ruajtjen e pastërtisë në radhët e punonjësve. Njëkohësisht për ruajtjen e këtyre objekteve nga ana fizike, janë marrë edhe masa ushtarake. Për secilin objekt, gjendja paraqitet si më poshtë:

RADIO-TELEVIZIONI

Në këtë objekt, punojnë 930 punonjës, gazetarë dhe teknikë, inxhinierë dhe operatorë, regjisorë dhe orkestrantë, etj. Në përbërje të Radio-Televizionit, nën varësinë e Drejtorisë së Përgjithshme, janë: Radioja e Brendshme, Radioja e Jashtme, Drejtoria Teknike, Drejtoria e Kuadrit, sektori ekonomik, Drejtoria e Tiranës për Radiostacionet dhe Televizioni.

Nga ana jonë u fillua çështja penale dhe u vërtetuan plotësisht të dhënat e agjenturës. Magazinieri me dy persona të tjerë, u pushuan nga puna, u detyruan të paguajnë vlerën e shpërdorimit, por çështja penale në ngarkim të tyre, u pushua për politikë penale.

Në bazë të informacionit të dhënë Komitetit të Partisë, zëvendësdrejtori i Përgjithshëm i Radio-Televizionit, u hoq nga kjo detyrë dhe u dërgua punëtor. Aktualisht janë marrë masa për ruajtjen e pronës socialiste, por kemi të dhëna se ka përsëri raste, sidomos në Televizion, që vidhen sende të ndryshme, si llamba, saraçineska, sende personale të punonjësve, etj. Këto të dhëna janë konsumuar me drejtuesit e Televizionit dhe nga ana tjetër, janë marrë masa për gjetjen e autorëve. Kemi mendimin që reparti i Policisë nuk duhet të kryejë detyrën e nëpunësit të rojës që duhet ta kryejë RTV-ja, si çdo institucion tjetër.

Radio-Televizioni ka edhe detyrën e zhurmimit të stacioneve televizive të huaja, kryesisht të Jugosllavisë. Zhurmuesit janë vendosur në disa pika dominuese të Tiranës, por nga të dhënat që kemi patur, rezulton se jo kurdoherë ato funksionojnë mirë dhe në disa raste, janë dëmtuar nga persona të panjohur. Nga analiza që i është bërë këtij problemi, me drejtuesit e Radios, teknikë, ka dalë se këta zhurmues, nuk janë vendosur në të gjithë vendet ku ka mundësi që të ruhen, e nga kjo elementë të ndryshëm, kanë përfituar.

Është vendosur që këta zhurmues, pas një studimi që do të bëhet nga sektori teknik i Radios, të vendosën në pika të përshtatshme, ku ekzistojnë mundësitë për t’u ruajtur nga roje ushtarake, apo civile, për këtë problem, ju kemi informuar me shkresën tonë, Nr.831, dt. 17.3.1981.

Për ruajtjen fizike të këtij institucioni, nga ana e Batalionit të Objekteve, janë vendosur shtatë vend-roje, nga të cilat, tre jashtë dhe katër brenda institucionit. Për raste gatishmërie, shtohet edhe një vend-roje tjetër. Në përgjithësi, detyrat që kanë këto vend-roje, i kanë kryer mirë dhe nuk kemi pasur ndonjë rast që të jetë bërë problem.

Për ruajtjen e pastërtisë së tyre, është ndërtuar puna agjenturore-operative dhe nga të dhënat rezulton se, shërbimi kryhet në rregull, ka vigjilencë etj. Duhet theksuar se vitin e kaluar nga radhët e policëve që kryenin shërbimin në Televizion, është marrë një polic në përpunim aktiv, për aktivitet armiqësor në agjitacion e propagandë, mbasi u vërtetuan të dhënat, ky polic u këshillua dhe u qit në lirim.

Për ruajtjen fizike të institucionit, jemi të mendimit që të shtohet edhe një vend-roje në Radio, në hyrjen kryesore të brendshme. Kjo do të garantojë më mirë ruajtjen e institucionit, nga depërtimi i elementëve armiq dhe keqbërës, pasi në kushtet e sotme siç thamë më sipër, kjo gjë nuk garantohet plotësisht. Për secilin objekt, gjendja paraqitet si më poshtë:

Secila nga këto drejtori, ka disa redaksi e sektorë, sipas drejtimeve përkatëse. Për kohë lufte, ky objekt ka katër pika, të cilat ndodhen në Priskë, Martanesh, Gramsh dhe Tepelenë. Secila drejtori, ka rëndësinë e vet, por brenda çdo drejtorie, ka disa sektorë, të cilat janë ndër më të rëndësishmit, vende këto, ku dhe puna jonë agjenturoro-operative, është përqendruar më tepër. Në këtë objekt të rëndësisë së veçantë, punojnë aktualisht katër persona nën kontroll operativ 2/B, që janë: Robert Shvarc, Prokop Nishku, Janka Selimi dhe Vjesllava Hidri. Po kështu, punojnë dhe dy kontingjente: Demail Tola dhe Haki Katroshi. Para vitit 1980, në këtë objekt, ka pasur edhe 8 objekte përpunimi në 2/A, por në bazë të informacioneve të bëra nga ana e Komitetit të Partisë, i ka larguar nga ky objekt. Gjatë vitit 1980-1981, në bazë të të dhënave, për veprimtari armiqësore në këtë institucion, janë këshilluar katër persona, nga të cilët dy në 2/A dhe 2 jashtë përpunimit. Të dhënat për aktivitete armiqësore, janë kryesisht për agjitacion e propagandë kundër vijës së Partisë në drejtim të kulturës dhe artit tonë të realizimit socialist.

Nga të dhënat e tjera për disa objekte përpunimi, që nuk punojnë në këtë institucion, del se kanë zhvilluar aktivitet armiqësor të mprehtë dhe këtë e kanë lidhur me dëshirën për të pushtuar Radion e nëpërmjet saj, të zhvillonin propagandë kundër pushtetit popullor. Kështu objekti i përpunimit, Muhamet Oseku, i cili është arrestuar nga ana jonë, kohët e fundit është shprehur se: “Mbasi të vritet udhëheqësi kryesor, me dy tre ushtarë, duhet pushtuar Radjua dhe nëpërmjet sajë, të njoftojmë botën dhe Shqipërinë se diktatura mori fund”. Si nga të dhënat e agjenturës, ashtu dhe nga burime të tjera, përveç të dhënave për aktiviteteve armiqësore që përmendëm, del se gjatë këtyre dy vjetëve që analizojmë, kanë dalë disa probleme, ku ndër më kryesoret, janë: Duke qenë se ruajtja e pastërtisë në radhët e punonjësve të këtij institucioni, ka qenë dhe mbetet një ndër detyrat kryesore, në procesin e punës kanë dalë të dhëna se disa punonjës, në kontaktet që kanë pasur me të huajt, (në bazë të marrëveshjeve që ka Radio-Televizioni ynë, me disa qendra televizive të huaja), kanë manifestuar qëndrime dhe shfaqje të huaja, që nuk përputhen me normat e moralit socialist. Po kështu, disa punonjës, kur kanë qenë në Prishtinë, kanë pranuar dhurata të ndryshme në kundërshtim me rregullat. Nga ana jonë, sapo jemi vënë në dijeni, janë bërë problem duke informuar Komitetin e Partisë dhe Degën e 8-të në Ministri dhe në bazë të porosive të dhëna nga prej tyre, janë marrë masa. Ruajtja e pastërtisë e punonjësve të këtij institucioni, nga veprimtaria e zbulimeve të huaja, ka qenë objekt i analizës sonë, këtë e kemi analizuar edhe në mars të këtij viti dhe një kopje e saj u është dërguar dhe juve, (Me nr. 852, dt.19.3.1981). Aktualisht jemi duke kryer detyrat e dala nga kjo analizë.

Nga ana jonë u filluar çështja penale dhe u vërtetuan plotësisht të dhënat e agjenturës. Magazinieri me dy persona të tjerë, u pushuan nga puna, u detyruan të paguajnë vlerën e shpërdorimit, por çështja penale në ngarkim të tyre, u pushua për politikë penale. Në bazë të informacionit të dhënë Komitetit të Partisë, zëvendësdrejtori i Përgjithshëm i Radio-Televizionit, u hoq nga kjo detyrë dhe u dërgua punëtor. Aktualisht janë marrë masa për ruajtjen e pronës socialiste, por kemi të dhëna se ka përsëri raste, sidomos në Televizion, që vidhen sende të ndryshme, si llamba, saraçineska, sende personale të punonjësve, etj. Këto të dhëna janë konsumuar me drejtuesit e Televizionit dhe nga ana tjetër, janë marrë masa për gjetjen e autorëve. Një kujdes i posaçëm, i është kushtuar edhe ruajtjes së vlerave monetare e materiale, sidomos në grupet e xhirimit të filmave nëpër rrethe. Megjithatë, ka të dhëna se koha e punës nuk shfrytëzohet dhe kjo rrit artificialisht koston e filmave, automjetet në ndonjë rast janë shfrytëzuar për punë personale, ndonjë drejtor filmi, nuk zbatonte kriteret me ndarjen e honorareve, etj. Për këtë është informuar Komiteti i Partisë dhe për një drejtor filmi, u muar masa dhe u dërgua për riedukim.

Gjithashtu shumë nga këto të dhëna janë shfrytëzuar me drejtuesit e RTV-së, të cilët i kanë vlerësuar dhe janë marrë masa të menjëhershme. Megjithatë, ka pasur raste dhe agjentura ka sinjalizuar që këto rregulla, nuk zbatohen plotësisht. Kështu në vitin 1980, në Televizion, ka pasur raste zjarri nga pakujdesia dhe ky rast është analizuar edhe nga ana juaj. Aktualisht janë marrë masa, duke ngritur grupe vullnetare të MKZ, janë vendosur tabela sinjalizuese për ndalimin e duhanit nëpër ambiente me rrezik zjarri, etj. Për dy persona në Televizion të cilët pinin duhan në vendet e ndaluara, u muarrën masa duke u dërguar dy muaj në prodhim. Duke pasur parasysh se, kemi të bëjmë me një objekt shumë të rëndësishëm, ku ka rreziqe të mëdha zjarri dhe vlera të rëndësishme, ne jemi të mendimit se duhet të ndërhyhet për t’u vendosur organikisht një inspektor civil i MKZ-së. Detyra e hyrje daljeve nga institucioni, kryhet nga reparti i Policisë të cilët kryejnë edhe detyrën e ruajtjes së objektit. Kemi mendimin që reparti i Policisë nuk duhet të kryejë detyrën e nëpunësit të rojës që duhet ta kryejë RTV-ja, si çdo institucion tjetër.

E themi këtë, mbasi Policia në Radio e Televizion, merret edhe me lajmërimin e punonjësve që thirren nga qytetarë të ndryshëm dhe në këtë mënyrë, largohet vëmendja nga detyra e tij kryesore, e nga kjo mund të përfitojë elementi armik, ose keqbërës, për t’u futur në institucion. Për këtë, kemi mendimin që në Radio-Televizion, të funksionojë nëpunësi i shërbimit gjatë orarit zyrtar, siç bëhet edhe në institucione, megjithëse ka roje policie. Është vendosur që këta zhurmues, pas një studimi që do të bëhet nga sektori teknik i Radios, të vendosën në pika të përshtatshme, ku ekzistojnë mundësitë për t’u ruajtur nga roje ushtarake, apo civile, për këtë problem, ju kemi informuar me shkresën tonë, Nr.831, dt. 17.3.1981. Për ruajtjen e pastërtisë së tyre, është ndërtuar puna agjenturoreoperative dhe nga të dhënat rezulton se, shërbimi kryhet në rregull, ka vigjilencë etj. Duhet theksuar se vitin e kaluar nga radhët e policëve që kryenin shërbimin në Televizion, është marrë një polic në përpunim aktiv, për aktivitet armiqësor në agjitacion e propagandë, mbasi u vërtetuan të dhënat, ky polic u këshillua dhe u qit në lirim. Për ruajtjen fizike të institucionit, jemi të mendimit që të shtohet edhe një vend-roje në Radio, në hyrjen kryesore të brendshme. Kjo do të garantojë më mirë ruajtjen e institucionit, nga depërtimi i elementëve armiq dhe keqbërës, pasi në kushtet e sotme siç thamë më sipër, kjo gjë nuk garantohet plotësisht.

Zëvendësdrejtori i Punëve të Brendshme, Zef Loka.

Please follow and like us: