Poezia e Sadik Bejkos vjen në greqisht nga Niko Kacalidha

Postuar më 12 shkurt 2023 në revisten elektronike Diastixo.gr

Përzgjedhja dhe përkthimi greqisht: Nikos Katsalidas

PO JU THEM

Unë po ju them:

kokrra e grurit e mbjellë në dhè,

duhet të vdesë

nëse nuk do që të mbetet e vetme …

Nga “Si vdes gruri”, Labëria, 1994

ODISEU I MALIT

Gur i vogël sa një vezë pëllumbi,

copë mjegull e bardhë nga grykat prerë,

natë prerë nga trokitje shiu,

rrugë e blertë humbur në shkëmbinj.

Gurin ta ngroh, të dalë zogu i fatit,

mjegulla të m’i lidhë sytë

nata shpërtheftë në ëndërr,

Fijet e shiut më lidhshin krahët,

T’u dëgjoj sirenat shkëmbinjve.

Jam Odiseu i vetmuar në male,

në skajin e tejmë të dhimbjeve.

Nga “Si vdes gruri”, Labëria, 1994

ZOGU NË MBRËMJE

Zog i vogël. Shi i hollë në mbrëmje.

Plaga e vjetër hapur në brinjë

njollë në të kuqe manaferre.

Këngën në gojë e më tej, më tej fluturon.

Plaga e fshehur nën krahë nën pupla

heshtur, dhemb e pikon.

Nga “Si vdes gruri”, Labëria, 1994

VERILINDJE

Shtëpitë tuaja,

hedhur në ajër si gurëzim zogjsh të mëdhenj,

ngjajnë me njeriun që u ikën të tjerëve.

Shtëpitë e tua kokrra-kokrra në mal

Janë mornica nëpër trup.

Drithmë e madhe si e erës nëpër tërë pyllin

Pyllin e zhveshur me një drang-drung

Degësh në dallgë ere.

Shtëpitë e tua

Larg njëra-tjetrës një e shtënë me arme zjarri

I ngjajnë njeriut ikur larg të tjerëve

Nga “Si vdes gruri”, Labëria, 1994

PËRMBYSJE E QETË

Më është përmbysur një jetë aty

dhe asgjë nuk ka ndryshuar.

Në fytyrën që me çudi ta shoh nga larg:

anija fundosur, faqja e detit e qetë …

jeta e qelqtë u thye pa një krak.

Nga “Letër Hamurabit’, Afërdita 1997

VDES NË KRAHË FLUTURE

Në ditën, mollë e rrumbullt, e kuqe,

me mish nate të ëmbël

hap tunelin

dhe vdes me krahë fluture.

“Letër Hamurabit’, Afërdita 1997

YLL MBI RETË

Reshti stuhi e parë e shiut në vjeshtë.

Udhëtari i orës pesë të mëngjesit

sheh yllin e agut: ka shqyer retë,

shastis me habi fëmije mbi hone,

mbi grykë pusi përmbys, me fundin lart –

foshnjë e lindur me këmishë, me fat.

Nga “Psalm për Atin”, Alef, 2003

NJË VJOLLCË

Mbrëmje. Jam trungu ku flenë vjollcat

Blu. Natë. Por sa vjen ajo më e bukur bëhet,

me më dritë ther.

Nëpër pllakomë terri

një vjollcë

kopsë

në kockë.

Nga “Fytyrë e panjohur”, Ideart, 2005

Sadik Bejko ka lindur në vitin 1943 në Shqipëri. Ai është një nga poetët më të rëndësishëm të brezit të tij. Shërbeu si profesor i filologjisë, studiues i letërsisë moderne shqiptare. Poezitë e tij janë përkthyer në shumë gjuhë. Për veprën e tij poetike është dalluar dhe ka fituar shumë çmime letrare. (Shenimi nga Niko Kacalidha)

«Κουμπί στο κόκαλο» του Σαντίκ Μπέικο

Δημοσιεύτηκε 12 Φεβρουαρίου 2023

μετάφραση: Νίκος Κατσαλίδας

ΕΓΩ ΣΑΣ ΛΕΩ

Εγώ σας λέω:

ο σιταρόσπορος σπαρμένος στη γη

πρέπει να πεθάνει

αν δεν θέλει να μείνει μόνος…

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ

Λιθαράκι ίσα με ένα αυγό περιστεριού,

κομμάτι λευκής καταχνιάς κομμένο από φαράγγια,

νύχτα αποκομμένη από στάλες βροχής,

χορταριασμένη οδός χαμένη στα βράχια.

Ας ζεστάνω το λιθαράκι, να βγει το πουλί της μοίρας,

ας μου δέσει η ομίχλη τα μάτια,

ας μου ξεσπάσει η νύχτα σε όνειρο,

ας μου δέσουν οι κλωστές της βροχής τα χέρια,

ας ακούσω τις σειρήνες πάνω στα βράχια.

Είμαι ο απομονωμένος Οδυσσέας στα όρη,

στις τελευταίες εσχατιές των πόνων.

ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Μικρό πουλάκι. Λεπτή βροχούλα το βράδυ.

Νωπή πληγή στο πλευρό του,

κηλίδα πορφυρή προς χρώμα βατόμουρου.

Με το τραγούδι στο στόμα πάει πιο πέρα, πεταρίζει.

Η κρυμμένη πληγή από φτερούγα και πούπουλα

σιωπά, πονάει και δακρύζει.

ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ

Τα σπίτια σου,

ριγμένα στον αέρα σαν μεγάλα πουλιά στοιχειωμένα,

μοιάζουν με άνθρωπο που ξεκόβεται από τους άλλους.

Σπίτια κόκκοι εδώ κι εκεί σπαρμένα στα βουνά

είναι ένα τρεμούλιασμα στο σώμα μου.

Σπίτια – μεγάλη ανατριχίλα στις γυμνές κλάρες του δάσους

με κάτι ντραγκ-ντρουγκ τσακίσματα από ρεύματα αέρηδων.

Τα σπίτια σου

μοιάζουν με άνθρωπο αποκομμένο ίσα μ’ έναν πυροβολισμό

όπλου μακριά από τα σπίτια των άλλων.

ΗΡΕΜΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ

Μου ’χει ανατραπεί μια ζωή εκεί

και τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Στο πρόσωπό σου που με περιέργεια βλέπω από μακριά:

καταποντισμένο καράβι, ήρεμη επιφάνεια της θάλασσας…

η γυάλινη ζωή έσπασε δίχως ένα κρακ.

ΠΕΘΑΙΝΩ ΣΕ ΦΤΕΡΟΥΓΑ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ

Τη μέρα, κόκκινο μήλο στρόγγυλο,

με γλυκιά νυχτερινή σάρκα

ανοίγω τη σήραγγα

και πεθαίνω σε φτερούγα πεταλούδας.

ΑΣΤΕΡΙ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ

Έπαψε η πρώτη φούρια της φθινοπωρινής βροχής.

Ο οδοιπόρος που ταξιδεύει από τις πέντε το πρωί,

βλέπει το αστέρι της αυγής: ξήλωσε τα σύννεφα,

εκπλήσσεται σαν παιδί απάνω από τις χαράδρες,

σε γυρισμένο στόμιο πηγαδιού με πυθμένα πάνω –

βρέφος που γεννήθηκε τυχερό, με πουκάμισο.

ΕΝΑΣ ΜΕΝΕΞΕΣ

Βράδυ. Είμαι ο κορμός που κοιμούνται οι μπλε

μενεξέδες. Νύχτα. Όσο πάει πιο όμορφη γίνεται,

με πιότερο φως θερίζει

σε στρώματα σκότους

ένας μενεξές

κουμπί

στο κόκαλο.

Ο Sadik Bejko (Σαντίκ Μπέικο) γεννήθηκε το 1943 στην Αλβανία. Είναι ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γενιάς του. Υπηρέτησε ως καθηγητής φιλόλογος, μελετητής της σύγχρονης αλβανικής λογοτεχνίας. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Για το ποιητικό του έργο έχει διακριθεί και αποσπάσει πολλά λογοτεχνικά βραβεία.